
دیپلمات بازنشسته وزارت امور خارجه گفت: «عربستان ظرفیتهای مناسب برای این کار را ندارد؛ شاید تنها در حد میزبانی باشد، ولی اینکه بتواند پیغامی را منتقل کند، من چنین کاری را از ذهن خود بعید میبینم، زیرا عمان قبلاً در این زمینه اقدام کرده و شرایط خود را نیز نشان داده است. بهنظر میرسد که عمان در این زمینه بهتر عمل کند، چرا که عربستان نسبت به عمان از حالت بی طرفی فاصله دارد.»
نعمتالله ایزدی، سفیر سابق ایران در عمان و مدیرکل آسیای شرقی و اقیانوسیه وزارت امور خارجه، در رابطه با پیشنهاد عربستان برای میانجیگری میان ایران و آمریکا و تهدیدات آمریکاییها و رژیم صهیونیستی مبنی بر حمله به ایران، توضیحاتی ارائه کرد.
به گزارش ایلنا، سفیر سابق ایران در عمان گفت: نتانیاهو پس از ملاقات با وزیر امور خارجه آمریکا باز هم تهدید کرد؛ حال معلوم نیست که چه اتفاقی واقعاً قرار است بیفتد. به نظر من، عربستان ظرفیتهای مناسبی برای این کار را ندارد؛ شاید تنها در حد میزبانی باشد ولی اینکه بتواند پیغامی را منتقل کند، من چنین کاری را از ذهن خود بعید میبینم، زیرا عمان قبلاً در این زمینه اقدام کرده و شرایط خود را نیز نشان داده است. بهنظر میرسد که عمان در این زمینه بهتر عمل کند، چراکه عربستان نسبت به عمان از حالت بیطرفی فاصله داشته باشد. این موضوع هنوز بهطور کامل روشن نیست، اما ادعا میشود که این هم یک امتیاز برای کشوری است که بخواهد چنین اقدامی انجام دهد تا بتواند بگوید که مثلاً از جنگ احتمالی جلوگیری کرده یا آینده روابط خود را با آنها تضمین کند. اما من هنوز واقعا آن را جدی نگرفتهام.
این دیپلمات بازنشسته در پاسخ به این سوال که چرا عربستان برای طرف آمریکایی از اهمیت زیادی برخوردار است و چرا ما باید روابط خود را با عربستان گسترش دهیم، گفت: عربستان به عنوان یک همسابه و به عنوان یک کشور بزرگ اسلامی و به دلیل وجود حرمین در آنجا، کشور بسیار مهمی است. اگر بتوانیم روابط خود را در حالت چندجانبه، دوجانبه، در قالب سازمانهای بین المللی و مجامع جهانی تقویت کنیم، این امر هم به نفع دو کشور و هم به نفع جهان اسلام خواهد بود. بنابراین، اگر چنین اتفاقی بیفتد و ما بتوانیم روابط خود را گسترش دهیم، زمینههای دوجانبه هم که زیاد است بالاخره ما هم یک کشور نفتخیز و عضو اوپک هستیم و در گذشته هم هرگاه روابط خود را با عربستان خوب ساماندهی کردهایم، توانستهایم با دیگران، بهویژه کشورهای عربی، همکاری کنیم. بنابراین، اگر چنین اتفاقی بیفتد و ما بتوانیم روابط خود را گسترش دهیم، حتماً به نفع دو کشور خواهد بود. بهخصوص که در یک دورهای روابط خوبی داشتیم و امیدواریم که چنین اتفاقی بیفتد. این امر قطعاً به عنوان کشور همسایه، ما را در آرامش خاطر بیشتری قرار خواهد داد.
ایزدی درباره اینکه بارها از سوی دستگاه دیپلماسی ایران اعلام شده است که تنها مجرای ارتباطی ایران و آمریکا، سوییس است، درخصوص مطرح شدن نام عمان و عربستان به عنوان میانجی بیان کرد: ببینید، اولاً بالاخره سوییس حافظ منافق آمریکا در ایران است و طبیعی است که چنین صحبتی از جانب ما مطرح شود. رابط اصلی ما سوئیس است، اما به این مفهوم نیست که دیگران هیچ نقشی ندارند یا نمیتوانند داشته باشند. تصور کنید که اگر بنا باشد مرتب یک اتفاقی بیفتد و نیاز به نامهنگاری یا انتقال مطلبی به آنها احساس شود، طبیعی است که بهترین و آسانترین مسیر همین مسیر بین حافظ منافع است. ولی این مفهوم کلیاش این نیست که کشورهای دیگر یا افراد دیگر نمیتوانند در این رابطه کاری انجام دهند.
وی افزود: به لحاظ قانونی و رسمی، آنچه که فعلاً بین ما و آمریکا وجود دارد از جانب آمریکاییها، سفارت سوئیس است. ما میتوانیم از این طریق یادداشتی به آنها بدهیم. حالا یک اتفاقی فرضا مانند آتشسوزی در کالیفرنیا رخ داده ممکن است یک نامه دهیم، اما در نهایت، ما رابطهای با این کشور نداریم؛ بنابراین کسی باید این نوع روابط را برقرار کند که همان سوئیس این کار را میکند. اما ممکن است برای کارهای مهمتر و بزرگتر، همچنان که در گذشته بوده، ما از کشورهای دیگر استفاده کنیم. همیشه هم عدهای کاندیدای این کار هستند؛ ژاپن گاهی علاقمند بوده و عربستان اکنون در حال صحبت راجع به این موضوع است. باید ببینیم قرعه به نام چه کشوری میافتد. اما اینکه یک کشوری در این رابطه کمک کند، مشروط بر این است ما ارتباطی را برقرار کنیم. در غیر این صورت، شرایط فعلی باقی میماند که تنها سفارت سوئیس به عنوان یک پیامرسان عمل میکند و کار جدی از جانب سفارت سوئیس در تهران انجام نمیشود.
این کارشناس مسائل بینالملل در خصوص این گزاره مهم یعنی (نه مذاکره و نه جنگ) و راه جایگزین برای آن، اظهار کرد؛ باید ظرفیتهای داخلی را افزایش دهیم و شرایط را بررسی کنیم. مسئله عمده این است که اگر بنا باشد که ما نه مذاکره کنیم و نه جنگی باشد، بالاخره آمریکاییها باید از اقداماتی که میخواهند انجام دهند و نشان دادند که ظرفیت آن را دارند، منصرف شوند. یعنی این اقدامات برای آنها صرفه نداشته باشد و نتوانند نتیجهای بگیرند.
در چنین شرایطی، شاید مهمترین کاری که ما باید انجام دهیم، بالا بردن ظرفیتهای داخلیمان باشد. در واقع، باید بتوانیم هم مردم را نسبت به آنچه که میگذرد توجیه کنیم و هم ظرفیتهای تولیدی و امکانات اقتصادیمان را تقویت کنیم. به هر حال، کشور ما از نظر ظرفیتهای اقتصادی ضعیف نیست، اما طبیعی است که فشارها افزایش خواهد یافت و این فشارها میتوانند تأثیرگذار باشند. ولی ارتباط بین مردم و دولت و همچنین ارتباط منسجم و تقویت ظرفیتهای داخلی به طور طبیعی میتواند این فشارها را کاهش دهد.