محمدجواد ظریف در اجلاس داووس خواستار مذاکرات جدید با ایالات متحده درباره برنامه هستهای ایران شد و تأکید کرد که ایران هیچ تمایلی به ساخت سلاح هستهای ندارد. وی به فشارهای تحریمی آمریکا و تأثیر منفی آن بر اقشار آسیبپذیر اشاره کرد و بر لزوم گامهای بیشتر در جهت آزادیهای اجتماعی، بهویژه حقوق زنان، تأکید کرد. همچنین، ظریف از حمایت ایران از گروههای مقاومت در منطقه دفاع کرد.
فرارو- پاتریک وینتور سردبیر بخش دیپلماتیک روزنامه گاردین
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه گاردین، یک مقام ارشد ایرانی از دونالد ترامپ خواسته است تا مذاکرات جدیدی با تهران درباره برنامه هستهای ایران آغاز کند و در این راستا گفته است: «امیدوارم این بار دولت ترامپ جدی تر، متمرکزتر و واقع بینانهتر باشد.»
محمدجواد ظریف، معاون رئیسجمهور ایران در امور راهبردی، اشاره کرد که رئیسجمهور آمریکا در دوره دوم خود افرادی مانند مایک پمپئو، وزیر امور خارجه پیشین و جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین، را که در سال ۲۰۱۸ او را قانع کردند از توافق هستهای خارج شود، مجدداً منصوب نکرده است. تصمیمی که به گفته آنها قرار بود به سقوط نظام ایران منجر شود. محمد جواد ظریف تاکید کرد که در عوض، خروج از توافق هستهای باعث شده که ایران به طور غیرمستقیم به دستیابی به بمب هستهای نزدیکتر شود، با وجود این که او تأکید کرد تهران هیچ علاقهای به ساخت چنین سلاحی ندارد.
این دیپلمات برجسته ایرانی که به احتمال زیاد شناختهشدهترین چهره دیپلماتیک ایران در غرب است، این سخنان را در اجلاس جهانی اقتصاد در داووس مطرح کرد. این اولین اظهارنظر محمد جواد ظریف در خارج از ایران پس از انتخاب دولت اصلاحطلب در کشورش بود. ظریف همچنین بر این نکته تأکید کرد که ادامه تحریمهای آمریکا بیشترین آسیب را به اقشار آسیبپذیر ایران وارد کرده و تأکید نمود که ایران هیچ قصدی برای تبدیل شدن به یک قدرت هستهای ندارد. او گفت: «اگر میخواستیم سلاح هستهای بسازیم، مدتها پیش این کار را انجام داده بودیم.»
توافق هستهای ایران که در سال ۲۰۱۵ امضا شد، عمدتاً برای تضمین دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به سایتهای هستهای ایران و تأکید بر اینکه برنامه هستهای ایران صرفاً برای اهداف انرژی غیرنظامی است، طراحی شده بود. ترامپ در سال ۲۰۱۸ این توافق را ترک کرد و تحریمهای شدید علیه ایران اعمال کرد. تاکنون او در خصوص اینکه آیا قصد دارد تحریمها را شدیدتر کند یا اجازه حمله اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران را بدهد، موضع شفافی اتخاذ نکرده است.
دو دور مذاکرات میان مذاکرهکنندگان اتحادیه اروپا و مقامات ایرانی در ژنو طی ماه گذشته به اطلاعاتی منجر شده است که نشان میدهد ایران پیششرطهایی برای مذاکرات جدید خود در خصوص یک توافق احتمالی خواهد داشت. این پیششرطها شامل نحوه ترتیب برداشته شدن تحریمهاست. ایران به دنبال تضمینی است که احتمالاً دستیابی به آن دشوار باشد مبنی بر اینکه آمریکا دوباره از توافق هستهای خارج نخواهد شد.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه جدید ایالات متحده، اذعان کرد که در تهران اختلاف نظرهایی در خصوص مطلوبیت توافق جدید با آمریکا بر سر برنامه هستهای وجود دارد. با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند که ضعف کنونی ایران میتواند بهانهای برای حمله به این کشور باشد.
رافائل گروسی، رئیس بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی بیان کرد که ایران سرعت فرآیند غنیسازی اورانیوم خود را افزایش داده است. وی توضیح داد: «قبلاً ایران حدود ۷ کیلوگرم اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد تولید میکرد، اما اکنون این میزان به بیش از ۳۰ کیلوگرم رسیده است. بنابراین، این نشانهای روشن از شتابگیری فرآیند غنیسازی است.» او تاکید کرد که ایران در حال حاضر حدود ۲۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد در اختیار دارد.
کشورهای حاشیه خلیج فارس به طور فزایندهای مخالفت خود را با حمله اسرائیل به ایران اعلام کردهاند. شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر امور خارجه عربستان سعودی در حاشیه اجلاس داووس از تهران خواست تا با ایالات متحده بر سر برنامه هستهای خود مذاکره کند. وی تاکید کرد: «واضح است که جنگ میان ایران و اسرائیل یا هر جنگی در منطقه ما باید تا حد امکان از آن جلوگیری شود.»
شیخ محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی، نخستوزیر بانفوذ قطر، نیز گفت: «من نمیخواهم شاهد یک مسابقه تسلیحاتی در منطقه باشم» و تاکید کرد که امیدوار است کشورهای حاشیه خلیج فارس با یکدیگر همکاری کنند تا راهحلهای مسالمتآمیز برای این بحران پیدا کنند. وی تأکید کرد: «امیدوارم که اکنون بتوانیم این موضوع را به طور کامل حل و فصل کنیم»