تحولات خاورمیانه از منظر ژئوپلیتیک؛
جنگ غزه و پیامدهای آن نظم منطقهای را تحت تأثیر قرار داده، اما تغییرات بنیادینی ایجاد نکرده است. اسرائیل در تلاش برای تثبیت برتری نظامی، با محدودیتهایی روبهرو است، ایران باوجود فشارها همچنان نفوذ دارد و ترکیه بهتدریج موقعیت خود را تقویت میکند. بازگشت ترامپ، حمایت آمریکا از اسرائیل را تشدید کرده، اما سیاست کلی واشنگتن دگرگون نشده است. در نهایت، روندهای کنونی به جای شروع نظمی کاملا جدید، بیشتر استمرار رقابتهای گذشته میباشد.
دیدار وزیران دفاع آمریکا و عربستان سعودی بر تقویت همکاریهای نظامی و امنیتی متمرکز بود. ریاض در جستجوی تضمینهای امنیتی بیشتر از واشنگتن است؛ در حالی که تحولات ژئوپلیتیکی، روابط دو کشور را پیچیدهتر کرده است. عربستان علاوه بر همکاری دفاعی، بهدنبال بومیسازی صنایع نظامی و کاهش وابستگی تسلیحاتی است.
احمد الشرع؛ دوراهی بزرگ و تصمیم سرنوشتساز
طی ماههای گذشته، رژیم جدید دمشق بهصراحت اعلام کرده که تمایلی به درگیری با اسرائیل ندارد، اما اسرائیل با افزایش اقدامات نظامی و ایجاد مناطق نفوذ در جنوب سوریه، دمشق را به چالش کشیده است. احمد الشرع با مشکلاتی از جمله ضعف نظامی و وضعیت وخیم اقتصادی روبهروست و تلاشهایش برای همکاری با ترکیه و ایجاد ثبات در کشور، در مقابل مداخلات اسرائیل و تداوم تحریمهای بینالمللی به کندی پیش میرود.
فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) اعلام کرد که در سهشنبه یک مأموریت مربوط به بمبافکن را در خاورمیانه اجرا کرده است. سنتکام میگوید این عملیات با هدف افزایش هماهنگی با شرکای منطقهای و نمایش قدرت نظامی آمریکا انجام شد.
در این مأموریت، یک بمبافکن B-۵۲H Stratofortress از پایگاهی هوایی در بریتانیا پرواز کرد و پس از عبور از اروپا وارد محدوده عملیاتی سنتکام شد. این مأموریت شامل سوختگیری هوایی و تمرینات مشترک با نیروهای متحد از جمله اسرائیل بود.
این سومین مأموریت بمبافکنهای آمریکایی در منطقه طی دو هفته گذشته محسوب میشود که نشاندهنده ادامه حضور و فعالیتهای نظامی آمریکا در خاورمیانه است.
یک رسانه آمریکایی اعلام کرد استفان ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا، سفر خود به خاورمیانه را به دلیل مذاکرات بر سر راه حل صلح آمیز درباره جنگ روسیه و اوکراین به تعویق انداخت.
نخست وزیر رژیم صهیونیستی در اظهاراتی بار دیگر اذعان کرد که این رژیم بهدنبال تغییر خاورمیانه است.
مشاور امنیت ملی آمریکا:
«مایکل والتز» ضمن تکرار ادعا درباره جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، گفت که با حضور ترامپ جنگ اوکراین و خاورمیانه بهزودی پایان مییابد.
کاخ سفید در میانه بحرانهای داخلی و خارجی؛
دور نخست ریاستجمهوری ترامپ با تصمیمات جنجالی در سیاست داخلی و خارجی همراه بود. از اعمال تعرفههای تجاری سنگین و تعلیق کمکهای خارجی تا تلاش برای تغییر نام خلیج مکزیک و تهدید متحدان، سیاستهای ترامپ باعث تنشهای دیپلماتیک و اقتصادی گسترده شد. او با اخراج هزاران کارمند فدرال، بازنگری در اولویتهای داخلی و پیشبرد جنگ تجاری جهانی، نارضایتی عمومی و هزینههای اقتصادی را افزایش داد. این رویکردها فاصلهای آشکار با وعدههای انتخاباتی او ایجاد کرد و با مقاومتهای داخلی و خارجی روبهرو شده است.
تیم ضربتی بمبافکن آمریکا «با هدف نمایش قابلیتهای استقرار و ارسال نیرو و تجهیزات در منطقه» ماموریتی را در خاورمیانه انجام داده است.
یک استاد ژئوپلتیک گفت: «اولین سفر آقای روبیو به خاورمیانه بعد از انتصاب ایشان به سمت وزارت خارجه به تلآویو صورت گرفته است. این سفر نشاندهنده هماهنگی امریکا و اسرائیل در سطوحی بالاست و به نوعی دو بازیگر بهدنبال جنگی روانی علیه دیگر کشورهای منطقه هستند. این در حالی است که سیاستهای آمریکا در دورههای مختلف تغییراتی داشته است.»
جهان عرب در دوراهی وابستگی یا مقاومت
رهبران کشورهای عربی در شرایطی قرار گرفتهاند که باید میان حفظ روابط با آمریکا و مقابله با طرح جابهجایی فلسطینیها تعادل ایجاد کنند. این طرح، با پیامدهای انسانی و سیاسی جدی میتواند ثبات داخلی، اتحاد منطقهای و هویت عربی را تهدید کند. کشورهای وابسته به کمکهای آمریکا، در صورت همراهی با این طرح، با چالشهای داخلی و بحرانهای امنیتی بیشتری روبهرو خواهند شد. از سوی دیگر، رد این طرح مستلزم بازآرایی گسترده نظم سیاسی در خاورمیانه است.
مدیر مرکز پیشبینی هواشناسی با اشاره به افزایش دمای موقتی هوا طی روزهای آینده گفت که ایران بعد از آن شاهد یک سردچال قطبی و سرمای شدید هوا خواهد بود.
از تخلیه اجباری تا ساخت اقامتگاههای لوکس؛
طرح ترامپ برای اخراج فلسطینیها از غزه و تبدیل آن به منطقهای تفریحی، اقدامی غیرمنطقی و خطرناک است که نظم منطقه را بر هم میزند. این طرح واکنشهای شدید جهانی را برمیانگیزد و حتی برای اسرائیل نیز پیامدهای منفی خواهد داشت. تیم ترامپ با دیدگاهی محدود و تحت تأثیر جناح راست افراطی اسرائیل عمل میکند. راهحل واقعی، بازسازی تشکیلات خودگردان، نیروی حافظ صلح عربی و مذاکرات دو کشوری است.
دو هفته کافی بود تا دولت ترامپ به مضحکه بینالمللی تبدیل شود
دور دوم ریاستجمهوری ترامپ با آشفتگی شدید همراه شده و حتی حامیانش را سردرگم کرده است. طرح او برای تبدیل غزه به یک منطقه تفریحی، نشانهای از بیثباتی سیاستهایش تلقی شده است. همزمان، ایلان ماسک با نفوذ گسترده در حوزه فناوری، رسانه و سیاست جهانی، به بازیگری کلیدی تبدیل شده است. این وضعیت تضاد عمیقی در نقش رهبران سیاسی و چالش جدیدی برای دموکراسی ایجاد کرده و دولت ترامپ را به مضحکهای بینالمللی بدل ساخته است.
غزه در نگاه ترامپ؛ زمین طلایی یا جرقه بحران منطقهای
طرح ترامپ برای غزه که شامل جابهجایی فلسطینیان و تبدیل منطقه به یک «ریویرا» است، با مخالفت گستردهای از سوی کشورهای عربی، جامعه بینالمللی و حتی برخی متحدان آمریکا روبهرو شده است. این طرح نهتنها موجب تشدید تنشها در منطقه میشود، بلکه احتمال فروپاشی معاهدات صلح اسرائیل با مصر و اردن را افزایش میدهد. در عین حال، این سیاست میتواند به تقویت مقاومت فلسطینی، بیثباتی کشورهای عربی و کاهش نفوذ آمریکا در خاورمیانه منجر شود.
این عکس، بامداد امروز در مراسم آغاز کار اولین باجه اتوماتیک کامپیوتری در شعبه مرکزی بانک بیمه بازرگانان گرفته شده است. باجه اتوماتیک بانک بیمه بازرگانان، نخستین دستگاه کامپیوتری است که در خاورمیانه آغاز بکار میکند.
از تعرفههای تجاری تا بازگشت فشار حداکثری: دولت ترامپ در مسیر تغییر بازی
دولت ترامپ، در دو هفته آغازین خود، مواضع سختگیرانهای اتخاذ کرده است: اعمال تعرفههای تجاری، تشدید فشار بر ایران و برنامهریزی برای اشغال غزه. هدف اصلی ترامپ، دستیابی به توافقهایی بهتر از گذشته است، اما این رویکردها واکنشهای متفاوتی در داخل و خارج از کشور ایجاد کردهاند. تحلیلگران معتقدند این تصمیمات، در عین جسارت، پیامدهای اقتصادی و امنیتی پیچیدهای به همراه دارند.
پیشنهاد ترامپ برای تصرف غزه؛ تاکتیک فشار یا برنامه واقعی
دونالد ترامپ در اظهارات اخیر خود درباره غزه، با وجود اعتراف به وخامت اوضاع، همچنان از سیاستهایی حمایت میکند که به نابودی این منطقه انجامیدهاند. او ضمن همسویی کامل با اسرائیل، ایدههایی همچون تصرف غزه توسط آمریکا و انتقال اجباری فلسطینیها را مطرح کرده که فاقد مبنای واقعی است. این سیاستها که یادآور دیدگاههای امپریالیستی اوست، آمریکا را بیش از پیش درگیر بحران خاورمیانه و پیامدهای خطرناک آن میکند.
نصرت الله تاجیک در گفتوگو با فرارو تحلیل کرد:
«سیاست تهجیر» به معنای هجرت دادن، آواره کردن یا بیرون کردن از سرزمین است. این سیاست از سالها پیش توسط اسرائیلیها مطرح شده و هر بار هم تکرار شده، اردنیها این موضوع را به عنوان «مسئله امنیت ملی» خود دیدهاند. مصریها هم همین طرز فکر را دارند. عمانیها نیز در برابر چنین رویکردی آسیب پذیر هستند. به طور کلی با توجه به این که جمعیت فلسطینی ها، حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از جمعیت اردن را تشکیل میدهد،، اردنیها با هر نوع تحول اینچنینی، با حساسیت برخورد میکنند.
وزیر دفاع آمریکا در پاسخ به سوالی درباره خروج احتمالی تمامی نیروهای این کشور از سوریه گفت: ترامپ درباره خاورمیانه تصمیماتی میگیرد که به نفع منافع استراتژیک واشنگتن است.