موانع ارتباط موثر

فرارو- دلایل زیادی برای ناکام ماندن ارتباط‌ها می‌تواند برشمرد. در بسیاری از ارتباط‌ها، پیام (آنچه گفته می‌شود)، دقیقاً به آن شکل که مقصود گوینده است، دریافت نمی‌شود. بنابراین مهم است که فردی که ارتباط برقرار می‌کند، به دنبال بازخورد باشد تا ببیند که آیا پیامش به وضوح فهمیده شده یا نه. 

به گزارش فرارو، مهارت‌های گوش دادن فعال، تصریح و تامل می‌تواند کمک کند، اما در عین حال کسی که در برقراری ارتباط مهارت دارد، بایستی به موانع برقراری ارتباط موثر و اجتناب از آن‌ها یا فائق آمدن بر آن‌ها، آگاه باشد. 

موانع بسیاری برای ارتباط وجود دارند و می‌توانند در هر مرحله‌ای از فرآیند ارتباط رخ دهند. موانع می‌توانند باعث شوند که پیام شما مخدوش شود و بدین ترتیب ممکن است به خاطر سردرگمی و سوتفاهم دچار ریسک هدر رفت زمان و یا پول شوید. 

موانع معمول در اتباط موثر: 

استفاده از اصطلاح: استفاده از اصطلاح‌های بیش از حد پیچیده، مهجور و یا فنی. 

موانع احساسی و تابوها: برخی افراد ممکن است ابراز احساسات برایشان سخت باشد و برخی موضوعات برایشان کاملاً تابو باشد. تابو یا موضوعات دشوار ممکن است شامل سیاست، دین، معلولیت‌ها (ذهنی و جسمی)، مسائل جنسی، نژادپرستی و هر عقیده نامحبوب دیگر باشد. 
عدم توجه، علاقه، حواس پرتی‌ها یا بی‌ربط بودن به دریافت‌کننده پیام. 

تفاوت در تصورات و دیدگاه‌ها. 

ناتوانی‌های جسمی نظیر مشکلات شنوایی یا مشکل در صحبت کردن. 

موانع جسمی در ارتباط غیرکلامی: ناتوانی در دیدن نشانه‌های غیرکلامی، ژست‌ها و به طور کلی زبان بدن، می‌تواند باعث تاثیر کمتر ارتباط شود. تماس‌های تلفنی، پیام‌های متنی و دیگر روشهای ارتباطی متکی بر فناوری، اغلب تاثیر کمتری نسبت به ارتباط رودرو دارند. 

تفاوت‌های زبانی و دشواری در درک لهجه‌های ناآشنا. 

انتظارات و پیش‌‍داوری‌هایی که ممکن است باعث پیش آمدن پیشفرض‌های نادرست یا کلی نگری شود: مردم اغلب چیزی را می‌شنوند که انتظار دارند بشنوند، آن چیزی که گفته می‌شود و بدین‌ترتیب نتیجه‌گیری‌های اشتباه می‌کنند. 

تفاوت‌های فرهنگی. معیارهای تعامل اجتماعی در فرهنگ‌های گوناگون، و همین‌طور روشهای جوامع مختلف برای ابراز احساسات. مثلاً، مفهوم فضای شخصی در فرهنگ‌های مختلف و در میان شرایط اجتماعی مختلف متفاوت است. 
کسی که در برقراری ارتباط ماهر است باید نسبت به این موانع آگاه باشد و سعی کند که بررسی موثر درک طرف مقابل و نشان دادن بازخورد موثر، تاثیر این موانع را کم کند. 

دسته‌بندی موانع ارتباط

موانع زبانی

توانایی زبانی و زبانشناختی ممکن است مانعی بر سر ارتباط باشد. 

با این وجود وقتی که دو طرف در یک زبان ارتباط برقرار می‌کنند، واژگان استفاده شده در پیام، اگر به طور کامل توسط دریافت‌کننده فهمیده نشوند، می‌توانند به مثابه مانع باشند. مثلاً، پیامی که اصطلاحات تخصصی و مخفف‌های زیادی در آن برکار رفته، ممکن است توسط دریافت‌کننده‌ای که با اصطلاحات بکاررفته آشنا نیست، فهم نشود. 

اصطلاحات و صحبت به شیوۀ مخصوص یک ناحیه، ممکن است مورد تفسیر نادرست قرار گیرند و حتی توهین به نظر برسند. 

موانع روانی

وضعیت روانی طرفین ارتباط بر چگونگی ارسال، دریافت و درک پیام تاثیر می‌گذارند. 

مثلاً: 

اگر کسی استرس داشته باشد، ممکن است که حواسش پرت نگرانی‌های شخصی خودش باشد و پیام را آنطور که اگر استرس نداشت، دریافت نکند. 

مدیریت استرس، یک مهارت فردی مهم است که می‌تواند بر روابط میان‌فردی تاثیر بگذارد. 

عصبانیت یک مثال دیگر از موانع ارتباط است. وقتی عصبانی هستیم، به راحتی چیزهایی بر زبان می‌آوریم که ممکن است بعداً از گفتنشان پشیمان شویم و همچنین تفسیر نادرستی از آنچه دیگران می‌گویند، انجام می‌دهیم. 

افراد با اعتماد به نفس پایین، ممکن است جسارت کمتری داشته باشند و از این رو در برقراری ارتباط احساس راحتی نکنند. ممکن است که از بیان احساسشان احساس خجالت یا شرم کنند و از پیام‌هایی که گوششان می‌رسد، برداشتهای منفی که مقصود گوینده نبوده، کنند. 

موانع فیزیولوژیک

موانع فیزیولوژیک برقراری ارتباط ممکن است ناشی از وضعیت جسمی دریافت‌کننده باشد. 

برای مثال، دریافت‌کننده‌ای دچار کمبود شنوایی است ممکن است، به خصوص زمانی که سروصدای اطراف زیاد باشد، به طور کامل محتوای مکالمه را متوجه نشوند. 

موانع فیزیکی

مثالی از موانع فیزیکی برقرار ارتباط، فاصلۀ جغرافیایی میان فرستنده و گیرنده است. 

برقراری ارتباط در فواصل نزدیک عموماً آسانتر است، چرا که کانال‌های ارتباطی بیشتری در دسترس هستند و تکنولوژی کمتری نیاز است. ارتباط ایده‌آل، ارتباط چهره به چهره است. 

اگرچه فناوری مدرن اغلب به کاهش تاثیر موانع فیزیکی کمک می‌کند، باید مزایا و معایب هر کانال ارتباطی را بدانیم تا از کانال مناسب برای فائق آمدن بر موانع فیزیکی استفاده کنیم. 

موانع سیستماتیک

موانع سیستماتیک در برقراری ارتباط، ممکن است در ساختارها و سازمان‌هایی باشد که در آن سیستم‌های اطلاعاتی و کانال‌های ارتباطی ناکارآمد یا نامناسب هستند، یا جایی که درکی از نقش‌ها و مسئولیت‌ها در ارتباط نیست. در چنین سازمان‌هایی، افراد ممکن است نقش خود را در فرآیند ارتباط به درستی ندادند و بدین‌ترتیب، ندانند که چه انتظاری از ایشان وجود دارد. 

موانع رفتاری

موانع رفتاری، رفتارها یا تصوراتی هستند که مانع از ارتباط موثر افراد می‌شوند. 

موانع رفتاری در ارتباط ممکن است ناشی از تضادهای شخصیتی، مدیریت ضعیف، مقاومت در برابر تغییر یا نبود انگیزه باشد. برای آنکه گیرندۀ کارآمدی در دریافت پیام باشید، باید سعی کنید تا بر موانع شخصی خود فائق آیید تا به شکل گیری ارتباط موثر کمک کنید. 

برای بهبود مهارت‌های ارتباطی به شکلی کلی، باید نسبت به هر مانع ارتباطی موجود، آگاه باشید و سعی کنید آن‌ها را به حداقل برسانید. 

با تقویت هوش احساسی خود، نسبت به چگونگی برقراری ارتباط با دیگران و مناسب‌ترین و موثرترین روشهای آن، آگاه‌تر می‌شوید.