هدف از نگارش پایان نامه، مطرح نمودن پرسش اصلی پژوهش و پاسخ دادن به آن می‌باشد. یک پایان نامه کارشناسی ارشد، تا این مرحله، مهم‌ترین قسمت از تحصیلات یک فرد به شمار می‌رود و طرح یک پرسش پژوهشی مرتبط با پایان نامه نقش اساسی را در کار ایفا می‌کند.
پایان نامه احتمالا طولانی‌ترین و سخت‌ترین بخش کار است که دانشجو انجام داده است. نگارش پایان نامه به طیف وسیعی از مهارت‌های برنامه ریزی و تحقیق نیاز دارد که برای حرفه آینده از اهمیت ویژه‌ای بر خوردار است.
موضوع پایان نامه و سوال باید به اندازه کافی متمرکز باشد و بتوانید اطلاعات مورد نیاز را در یک دوره زمانی نسبتا کوتاه، معمولا شش هفته‌ای جمع آوری کنید. همچنین باید درباره موضوعی که قبلا درباره آن مطلبی خوانده‌اید و یا از آن آگاهی دارید را انتخاب کنید تا یک مرجع مشخص برای جستجو و پژوهش خود داشته باشید.
احتمالا باید زمان زیادی را صرف این پروژه کنید، به همین دلیل ضروری است موضوعی را که انتخاب می‌کنید، واقعا به آن علاقه‌مند باشید، یعنی موضوعی که پس از زمانی کوتاه موجب دل زدگی شما نشود. سعی کنید به سوژه مورد نظرتان فکر کنید. شاید این سوژه، یک مولف، نظریه، بازه زمانی خاص و… باشد. به این فکر کنید که ادامه تحقیق در خصوص موضوع مورد نظرتان را چگونه انجام خواهید داد.
در صورتی که با اندیشیدن راجع به علاقه مندی‌های رسمی خودتان مشکل دارید، به احتمال نیاز باشد مروری اجمالی بر دروس دوره کارشناسی خود داشته باشید و ببنید آیا موضوع خاصی وجود دارد که به بررسی آن تمایل داشته باشید یا خیر!
شیوه‌ای که برای اکثر افراد موثر است، استفاده از یک تقویم است که در آن زمان‌بندی نگارشتان را از موعد مقرر تا زمان حال برنامه ریزی می‌کنید. در صورتی که بدانید که چه مقدار زمان برای تکمیل پروژه لازم است و انجام آن را به بخش‌های قابل مدیریت با تاریخ‌های مقرر جداگانه تقسیم کنید، به احتمال قوی از حجم کارهای پروژه و فشار بر روی دوش شما بسیار کاسته می‌شود.
مانند نگارش یک مقاله رسمی برای یک مجله معتبر، پایان نامه نیز به طور کلی از ساختار استانداردی پیروی می‌کند که هر یک از بخش‌های آن به نوبه خود موضوع را مورد بحث قرار می‌دهند و عبارتند از:
• پروپوزال (طرح مسئله)
• مقدمه
• مروری بر ادبیات
• روش تحقیق و حل مسئله
• یافته‌ها و نتایج مورد بحث
• نتیجه گیری
در دوره‌های کارشناسی ارشد، ممکن است دانشگاه شما پایان نامه را در بخش‌های جداگانه در خواست کند، نه به عنوان یک سند تک که شامل ۳ بخش زیر می‌شوند:
برای مقدمه باید از باقی قسمت‌های پژوهش که راجع به چه موضوعاتی هستند آگاه باشید؛ بنابراین شاید بهتر باشد نگارش بخش‌ها و زیر شاخه‌های مقدمه را به بعد از اتمام نگارش دیگر قسمت‌ها موکول کنید. حتما دقت کنید که مقدمه را با جمله‌ای آغاز کنید که مانند یک قالب خواننده را برای خواندن ادامه پایان نامه متقاعد می‌کند. به زمینه موضوع پژوهش اشاره کنید. این اشاره باید در بر دارنده اطلاعات باشد که ایده اولیه این موضوع را مطرح کرده اند، و همچنین در بردارنده جدیدترین مطالعاتی باشد که در این زمینه انجام شده اند. در نهایت باید توضیح داده شود که چرا نیاز است تا مطالعات بیشتری در این زمینه انجام شود و ضرورت آن چیست.
در این قسمت به موارد زیر اشاره می‌کنیم:
اطلاعاتی را ارائه دهید که خواننده را متقاعد سازد نتایج بدست آمده در پژوهش، درست هستند. اطلاعات ضروری برای محققین دیگر به منظور تکرار آزمایشات و پژوهش ها. شرحی از مواد بکارگرفته شده در پژوهش، رویه ها، و نظریات مورد استفاده ارائه دهید. شرح معادلات، محاسبات، تکنیک ها، فرایند ها، ابزارها و وسایل، و نحوه تنظیمات دستگاه‌ها و ابزارها، محدودیت‌های پژوهش، فرضیات، و دامنه روایی داده ها. شرح روش‌های تحلیل، از جمله اشاره به تمامی نرم افزارهای محاسباتی و آماری مورد استفاده و این را به یاد داشته باشید درباره نتیجه تحقیق در این قسمت چیزی ننویسید.
در این بخش، نتایج حاصل از حل معادلات، شبیه‌سازی و یا انجام آزمایشات، و به طور کلی نتایج حاصل از پایان نامه را بیان می‌کنید. نتایج پژوهش در بر دارنده بیان مشاهدات به همان شیوه‌ای که اتفاق افتاده‌اند می‌باشد و در قالب نمودار، آمار، جداول، و شکل‌ها ارائه می‌شوند. بازه تغییر و تفسیر اطلاعات را نشان می‌دهد. نتایج رد کننده فرضیات پژوهش را مانند نتایج تایید کننده فرضیات پژوهش باید بیان شوند. احتمالا اینکه پایان نامه خود را در قالب یک کار جمع آوری کنید، ساده‌تر از ترتیبی است که در بالا بیان شده باشد.
• قبل از اینکه شروع به نوشتن کنید، از دانشگاه لیست مواردی که باید در پایان نامه لحاظ شوند را در خواست کنید
• از گذاشتن حاشیه و سایر تزیینات به دور متن خود داری کنید
• رسم الخط صفحه‌ها تقدیر و تشکر، تقدیم می‌تواند اختیاری باشد
• فاصله خطوط ۵/۱ سانتیمتر باشد
• محدوده خطوط تمام صفحات باید یکسان رعایت شود
• تا جایی که ممکن است از کلمات ساده و جملات کوتاه بهره ببرید. هر جمله‌ای که بیش از سه خط باشد، باید به قسمت‌های کوچکتر تقسیم شود.
ضوابط فرمت‌بندی پایان نامه‌ها بسیار خسته کننده و پیچیده است. اطمینان حاصل کنید که تز شما به طور عام به تمامی ضوابطی که دپارتمان مربوطه مقرر کرده است پایبند باشد. بسیاری از دپارتمان‌ها یا برنامه ها، یک قالب مشخص برای پایان نامه‌ها و رساله‌ها ارائه می‌دهند. در صورتی که یکی از این قالب‌ها را دارید، شاید ساده‌ترین روش این باشد که از همان ابتدای شروع کارتان، از آن استفاده نمایید.
این الزام وجود دارد که پس از نگارش پایان نامه، آن را از دو منظر ساختار و محتوا ویرایش کنید. در ویرایش ساختاری، باید پایان نامه را باید چند بار بخوانید تا اشتباهات چاپی، املایی، و مشکلات موجود در جمله‌بندی متن را ویرایش کنید. استفاده از نرم افزارهایی که املای لغات را بررسی می‌کنند مانند ویراستیار می‌تواند موثر و مفید باشد، ولی در نهایت خود شما هستید که باید این کار را انجام دهید. پس از بررسی تمام پایان نامه خود از نظر دیکته و دستور زبان، آن را به دوستان خود بدهید تا بخوانند و درباره آن نظر بدهند.
در ویرایش محتوایی باید پایان نامه را از نظر منطق ارائه، عدم وجود مطالب تکراری، ارتباط معنایی قسمت‌های مختلف، و در نهایت سبک نگارش مورد بررسی قرار دهید و میان فصول مختلف ارتباط معنا داری وجود داشته باشد. سبک نگارش فصول مختلف سازگار باشد.
