پلی‌میالژی روماتیکا یا آرتریت گیجگاهی (آرتریت سلول غول آسا؛ آرتریت جمجه) بیماری التهابی شریان‌های بزرگ، به ویژه شریان‌های سر و گردن است. از آنجا که آرتریت سلول غول‌آسا (Giant cell arteritis) شریان‌های سر را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به‌ویژه آن‌هایی که در ناحیه‌ی گیجگاهی (شقیقه) قرار دارند. به همین دلیل، آرتریت سلول غول‌آسا برخی اوقات آرتریت گیجگاهی نیز نامیده می‌شود.
فرارو- پلی‌میالژی روماتیکا و آرتریت سلول غول‌آسا، بیماری‌های التهابی شریان‌های بزرگ هستند که به‌ویژه شریان‌های سر و گردن را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
به گزارش فرارو، آرتریت سلول غول‌آسا به دلیل تأثیرگذاری بر شریان‌های سر، به خصوص در ناحیه گیجگاهی، گاهی «آرتریت گیجگاهی» نیز نامیده می‌شود.
سردرد شدید و دائمی (معمولاً در ناحیه شقیقه‌ها)
نرمی و حساسیت پوست سر
درد فک هنگام جویدن یا باز کردن دهان
خستگی و کاهش وزن ناخواسته
مشکلات بینایی (دوبینی یا از دست دادن بینایی)
از دست دادن ناگهانی و دائمی بینایی در یکی از چشم‌ها
تب خفیف و درد عمومی عضلات، به‌ویژه در صبح‌ها
قرمزی و تورم شریان‌های گیجگاهی
اختلال خودایمنی: دستگاه ایمنی بدن به بافت‌های خود حمله کرده و باعث التهاب شریان‌ها می‌شود.
عوامل ژنتیکی: تنوع‌های ژنی ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.
عوامل خطر:
سن بالای ۵۰ سال (بیشتر در دهه ۷۰ و ۸۰ زندگی)
زنان (دو برابر مردان)
نژاد سفیدپوست اروپای شمالی یا اسکاندیناوی
سابقه خانوادگی
همراهی با پلی‌میالژی روماتیکا
عوارض احتمالی
نابینایی: کاهش جریان خون به چشم‌ها می‌تواند باعث نابینایی دائمی شود.
آنوریسم آئورت: ممکن است باعث خونریزی داخلی شود.
سکته مغزی و بیماری عروق کرونر: کاهش جریان خون به مغز و قلب.
پوکی استخوان و زخم گوارشی: از عوارض مصرف طولانی‌مدت کورتیکواستروئیدها.
آزمایش خون: بررسی سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR) و پروتئین واکنشی سی (CRP).
بیوپسی شریان گیجگاهی: بررسی التهاب و سلول‌های غول‌آسا.
تصویربرداری: MRI، اولتراسوند دوپلر، و PET برای مشاهده عروق ملتهب.
داروها:
کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزون) برای کنترل التهاب.
داروهای سرکوبگر ایمنی (در صورت ناکارآمدی کورتیکواستروئیدها).
مکمل‌های کلسیم و ویتامین D برای مقابله با پوکی استخوان.
داروهای کنترل فشار خون و سلامت قلب.
سبک زندگی:
رژیم غذایی سالم شامل میوه، سبزیجات، غلات سبوس‌دار و ماهی.
ورزش منظم برای حفظ سلامت عمومی.
مصرف آسپرین با مشورت پزشک.
پایش: بررسی‌های منظم برای کنترل عوارض دارویی و پایش عروق.
هیچ روش خاصی برای پیشگیری از آرتریت سلول غول‌آسا وجود ندارد، اما تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کند.
مراجعه به پزشک
در صورت بروز علائم زیر باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
سردرد شدید و دائمی
مشکلات بینایی
تب مداوم یا علائم جدید غیرقابل توضیح
عوارض جانبی داروها
آرتریت سلول غول‌آسا بیماری‌ای جدی اما قابل درمان است. درمان زودهنگام با کورتیکواستروئیدها می‌تواند از عوارض خطرناک مانند نابینایی جلوگیری کند. همکاری مستمر با پزشک و پیگیری منظم درمان نقش کلیدی در کنترل این بیماری دارد.
