«حسن روحانی»، رئیسجمهوری ایران، شب گذشته در برنامه گفتوگوی زنده تلویزیونی پس از خبر سراسری ٢١ به ارائه آماری از عملکرد دولت پرداخت. روحانی در حالی سخنانش را آغاز کرد که پیش از خبر ۲۱ کلیپی پخش شد که در آن خواننده میگفت: «پارهکن کاغذ برجام که آتش بکشیم».
رئیسجمهوری در آغاز سخنانش با بیان اینکه «این روز برای من روز بسیار خاطرهانگیزی است چراکه در این روزی بنده حکم تنفیذ آرای مردم را از دست مقام معظم رهبری دریافت کردم»، گفت: «بنده الان که چهار ماه از سال گذشته و هماکنون نیز وارد ماه پنجم شدهایم بسیار امیدوارتر از روز اول سال که با مردم صحبت میکردم هستم، به آینده مسائل اقتصادی، اجتماعی، امنیت ملی بسیار امیدوارترم، اولا از لحاظ امنیتی دولت این افتخار را دارد در طول این سه سال با همه توان و تلاش در کنار قوای مسلح و نیروهای مسلح و بهویژه با همت مردم یک آرامش و ثبات بینظیری را در سالهای گذشته و ماههای اولیه امسال شاهد هستیم و این ثبات و آرامش به حول و قوه الهی ادامه خواهد داشت».
او افزود: «علاوه بر این در زمینه مسائل اقتصادی گرچه ما هنوز آمار اولیه سه ماه نخست امسال را در رشد اقتصادی نداریم؛ اما همه علامتها به ما میگوید که حرکت رو به جلو است». رئیسجمهوری در ادامه با نشاندادن نمودارهایی از سبقتگرفتن صادرات بر واردات ایران در چهار ماه نخست سال، بین سالهای ٨٨ تا ٩٥ خبر داد. روحانی در ادامه درمورد برجام نیز گفت: «ما وقتی در مقابل طرف خارجی در مذاکرات قرار میگیریم باید به گونهای صحبت کنیم که اهمال و کمکاریهایشان را به رخ آنها بکشیم و وقتی با مردم خودمان صحبت میکنیم بخش دیگر ماجرا نیز باید مطرح شود». او افزود: «البته ١+٥ اهمالهایی در اجرای برجام دارد اما درعینحال برجام فضای بسیار خوبی را برای اقتصاد کشور به وجود آورده است».
در دوران برجام فرصت خوبی برای ما ایجاد شده
رئیسجمهوری ادامه داد: «تا دیروز قدرتهای بزرگ بالای سر ما ایستاده بودند و به ما تحمیل میکردند و میگفتند که از یک میلیون بشکه نفت خام یک بشکه اضافه هم نباید بفروشید و حتی کشورهای دیگر هم که میخواستند نفت ما را خریداری کنند در مقابل آنها ایستادگی میشد». او افزود: «ما این عزت امروز را داریم که به مقداری که دلمان میخواهد نفت میفروشیم که این مسئله علاوه بر لحاظ اقتصادی از لحاظ سیاسی و ابعاد انقلابی کشور مؤثر است. بخش عمده انقلاب ما استقلال است و بخش عمده استقلال این است که در ارادهمان و در اجرای ارادهمان در برابر قدرتهای بزرگ به خوبی ایستادگی کنیم و اجازه ندهیم آنها چیزی را بر ما تحمیل کنند».
او افزود: «کشورهایی که در دوران تحریم از ما نفت میخریدند برای ما شرایطی را تعیین میکردند که بخشی از بهای نفت خریداری شده را با دلار و بخشی دیگر را با پول ملی کشور خود تعیین میکردند که ما ناچار میشدیم پول ملی کشورشان را از خود آنها با خرید کالا از همان کشور مصرف کنیم. چرا امکان جابهجایی پول آن کشورها نبود و از سوی دیگر تبدیل آن نیز هزینه زیادی داشت. علاوه بر این، این کشورها حداقل ١٠ تا ٢٠ درصد از پول نفت ما را به عنوان هزینه انتقال از ما دریافت میکردند».
اگر حسننیت داشتند درمورد موضوعات دیگر هم مذاکره میکردیم
روحانی در پاسخ به این سؤال که آیا هماکنون سنگاندازیهایی از طرف مقابل در اجرای برجام صورت میگیرد یا خیر، گفت: «حتما سنگاندازیهایی وجود دارد؛ همانهایی که با اصل برجام مخالف بودند در درون آمریکا شما میدانید که مجلس آمریکا و کنگره اینگونه بودند با برجام مخالف بودند مخصوصا جمهوریخواهان که مرتب مخالفت میکردند برای اینکه برجام به امضا نرسد و تصویب نشود». او ادامه داد: «همچنین رژیم صهیونیستی همیشه مخالف بود و در این مسیر سنگاندازی میکرد و مانعتراشی میکرد. برخی کشورهای دور و اطراف ما متأسفانه روی کودکصفتیشان با برجام مخالف بودند و امروز هم در اجرای برجام سنگاندازی میکنند». او افزود: «همانطورکه مقاممعظمرهبری بیان فرمودند اگر طرف ما طرفی بود به تعهدات خودش دقیق عمل میکرد هم به نفع منطقه و هم به نفع خودشان بود، مقاممعظمرهبری فرمودند که این یک آزمایش و امتحان بود برای طرف مقابل، اگر آمریکاییها با حسننیت و دقیق برجام را اجرا میکردند و جلوی سنگاندازیها و کندکاریهایی که امروز میبینیم را میگرفتند و شاهد آن نبودیم چه بسا به طرف مقابل اعتماد میکردیم و در یک موضوع دیگر هم حاضر بودیم با آنها مذاکره کنیم که ممکن بود به نفع منطقه آمریکا ما و دیگران باشد».
روحانی با بیان این که «متأسفانه آنها این آزمایش را به خوبی انجام نداند و به تعهدات خودشان دقیق پایند نبود»، گفت: «درعینحال ما باید در برابر طرف مقابل حواسمان جمع باشد. برجام حاصل وحدت و انسجام ملی و همکاری تمام قوا حمایت همه ملت بزرگوار، رهنمودهای رهبری بود؛ زیرا در سایه ایشان بود که ما در برجام پیروز شدیم و امروز هم ادامه راه ما برای این که از فرصت به وجود آمده بهخوبی استفاده کنیم باز هم همان وحدت و انسجام و هدایتهای رهبری را میخواهیم». روحانی گفت: «این نکته را اضافه کنم که برجام در بعضی زمینهها خیلی خوب اجرا شد مثل صادرات نفت و گاز بیمه کشتیرانی، نقل و انتقال پول ولی در بعضی جاها با کندی پیش میرود مانند عدم فعالیت بانکهای بزرگ در ارتباط با ایران البته بهانههایی که میتراشند و فشارهایی که پشت پرده به آنان وارد میشود».
رئیسجمهوری در ادامه گفت: «اگر شرایط قبل از برجام و مذاکرات دولت یازدهم و توفیقاتی را که به دست آمده را ببینیم، شاهد خواهیم بود شرایط اینگونه بود که باید فقط یک میلیون بشکه نفت میفروختیم و با تصویب تحریمها به مرور زمان این مقدار، ٢٠ درصد کاهش پیدا میکرد. درعینحال شرایط دسترسی به اموالمان هر روز سختتر میشد، کشورها سختگیری میکردند و در حوزههای دیگری همچون پتروشیمی، فلزات گرانبها و خودرو هم نمیتوانستیم صادرات داشته باشیم».
هر لحظه ممکن بود یک جنگ ناخواسته در کشور ایجاد شود
او با تأکید بر اینکه مهمترین اثر برجام این بود که سایه شوم تهدید از بالای سر ما دفع شد، ادامه داد: «شش یا هفت قطعنامه علیه ما تصویب کرده بودند و شرایط طوری بود که هر لحظه ممکن بود یک جنگ یا آتش ناخواسته در کشور ما ایجاد شود. اما با تصویب برجام ایرانهراسی از بین برده و تهدید از سر ما برداشته شد». روحانی افزود: «توفیق ما در برجام لطف ١+٥ نبوده و مردم با ایستادگی، مقاومت، اتحاد و با هدایت رهبر شجاعشان حقشان را بازستاندند پس لطف کسی نبوده بلکه در سایهی این مقاومت ما به پیروزی رسیدیم البته از ابتدا گفتیم که دنبال برد ـ برد هستیم و طرف مقابل هم احساس پیروزی میکند».
برخی معتقد بودند باید شبکههای مجازی را فیلتر کرد
رئیسجمهوری در پاسخ به سؤالی درباره برنامه دولت برای مبارزه با فساد گفت: «موضوعی که به پرداختهای غیرمتعارف و فیشهای حقوقی معروف شد، یک حرکت خیری بود. افرادی که این موضوع را با هر نیتی دنبال کردند باعث شد تا در مجموع به نفع مردم و کشورمان و در مسیر درست مبارزه با فساد و بحث شفافیت قرار بگیرد». روحانی اضافه کرد: «نقش فضای مجازی نیز در این زمینه بسیار مؤثر بود، تأکید دولت یازدهم از روز اول نیز به همین موضوع بود که البته برخی معتقد بودند باید با این شبکهها مبارزه کرد و فیلتر کرد».
او با تأکید بر اینکه اساس مسئله در موضوع فیشهای نجومی شفافیت است، گفت: «اساس مسئله دسترسی مردم به اطلاعات و غیرجناحیبودن مبارزه با فساد است. نباید مسئله را حزبی و جناحی کنیم، باید همه با فساد مبارزه کنیم، باید با سوءاستفاده، رانت و خصوصاً رانت اطلاعاتی مبارزه کنیم». رئیسجمهوری در ادامه با اشاره به نهادهای عمومی و خصوصی موجود گفت: «زمانی یک نهادی خصوصی است و بخش خصوصی مقررات خود را دارد، اما یک زمانی این نهاد دولتی است که طبق قانون اقدام میکند، حال وقتی یک نهادی عمومی غیردولتی یا خصولتی شد، یعنی نه خصوصی است و نه دولتی، وقتی از اموال عمومی استفاده میکند، مشکلاتی ایجاد میکند». رئیسجمهوری ادامه داد: «ما متوجه شدیم مواردی برخلاف انصاف بوده است، شاید بگویند در چارچوب بوده، اما حقوق باید متناسب با کار و فعالیت باشد، تصمیمات خوبی گرفته شد و همه قوا همکاری کردند و رهبری نیز دستور دادند مقرراتی که دولت تصویب میکند برای سایر نهادها هم لازمالاجرا باشد. دولت تصمیماتی اتخاذ کرد و درنهایت شورای حقوق و دستمزد چارچوبی را تعیین کرد».
دستگاههایی که باید امنیت کشور را حفظ کند نباید وارد بخش اقتصاد شوند
روحانی در پاسخ به سؤالی درخصوص لزوم واگذاری تصدیگریهای دولت به بخش خصوصی در راستای کاهش فساد و افزایش کارآمدی، گفت: «نظام در سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی بر این موضوع تأکید داشت که بخشهای غیرضروری که ضرورتی ندارد تصدی آنها بر عهده دولت باشد، به مردم واگذار شود. متأسفانه اجرای بد قانون اصل ۴۴ یکی از مسائلی بود که این مشکلات را به وجود آورد؛ یعنی به جای این که این اموال به مردم واگذار شود، به نهادهای عمومی غیردولتی واگذار شد و مشکل دوطرفه شد؛ نه دولت نظارت داشت، نه بخش خصوصی و بخش عمده فساد از همینجا آغاز شد».
او گفت: «درخصوص این موضوع که بخشهایی که در دولتهای قبل واگذار شده، چه مقدار به بخش خصوصی و چه مقدار بخش غیرخصوصی بوده است، آمارهای متناقض وجود دارد و مشکلاتی در این راه وجود دارد». رئیسجمهوری تصریح کرد: «راهحل این است که اقتصاد به مردم واگذار شود، دست بخش خصوصی باز گذاشته شده و مشکلات از پیش پای آن برداشته شود». روحانی ادامه داد: «دستگاههایی که باید امنیت کشور را حفظ کند و مسئولیت اصلی را برعهده داشته باشد، نباید وارد بخش اقتصاد شوند؛ باید اقتصاد به مردم واگذار شود و مردم هم مالیات خود را پرداخت کنند».
هتاکان منزوی شوند
رئیسجمهوری درمورد مسئله اخلاق نیز گفت: «همه آسیبهای اجتماعی که با آن مواجه هستیم به خاطر این است که از اخلاق فاصله گرفتیم و اگر شکافی بین احزاب و گروهها به وجود میآید به خاطر همین موضوع است». او با بیان اینکه «نباید هیچ روزنامه، رسانه، فرد یا تریبونی آبروی مردم را خدشهدار کند»، گفت: «حتی در جایی که فردی در دادگاه محکوم میشود حق نداریم به آن توهین کنیم. حق نداریم به هموطنانمان اهانت کنیم». او با انتقاد از برخی شیوههای اتهامزنی، افزود: «وقتی بخواهیم کسی را متهم کنیم و به صراحت نگفته باشیم، میگوییم شنیده شده است و با روایات مجهول میگوییم که باز هم از بار گناه کم نمیکند». او گفت: «کاری کنیم که هتاکان منزوی شوند و گوش شنوایی برای شنیدن هتاکی آنها نباشد».