يك عضو مجلس خبرگان وعضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم گفت: آن‌چه از روايات برداشت مي‌شود، آن است كه عالمان دين در سه عرصه فرهنگي، اجتماعي و سياسي همواره در خط مقدمند؛ آيت‌الله فاضل لنكراني در اين سه عرصه خوش درخشيد و كارنامه زريني بر جاي گذاشت.
حجت‌الاسلام و المسلمين سيداحمد خاتمي طي سخناني در مراسم بزرگداشت آيت‌الله فاضل لنكراني ـ كه با حضور مقام معظم رهبري در مدرسه عالي شهيد مطهري برگزار شد ـ در تشريح ويژگي‌هاي مرحوم آيت‌الله العظمي فاضل لنكراني افزود: «برتري آيت‌الله فاضل در عرصه فرهنگي چنان بود كه حدود 35 دوره مباحث فقهي در موضوعات مختلف از ايشان بر جاي مانده است و اگر بخواهيم تاليفات چاپ نشده ايشان را نيز به حساب آوريم از بيش از 100 جلد تجاوز مي‌كند.»
وي يادآور شد: «وقتي امام خميني(ره) در تبعيد خود در تركيه كتاب تحريرالوسيله را نوشتند، آيت‌الله فاضل لنكراني نيز در دوره تبعيد خود شرحي مفصل در كتاب تحرير الوسيله نگاشتند.»
خاتمي حضور مرحوم آيت الله فاضل لنكراني در عرصه سياسي را نيز مهم ارزيابي كرد و گفت: «بي‌شك ايشان فقيهي بسيجي بود. بسيج نه يك نهاد بلكه يك فرهنگ است و آن هم فرهنگ دفاع از دين و ايثار در راه آن.»
وي با بيان اين كه " پنج سال شاگرد آيت الله فاضل لنكراني بوده‌ام" خاطرنشان كرد: «فرهنگ بسيجي داراي پنج ويژگي است كه به نظر من اين پنج خصوصيت در استاد بنده آقاي فاضل ملموس بود. ويژگي اول فرهنگ بسيجي دغدغه دين داشتن و علاقمندي به حاكميت دين در عرصه‌هاي مختلف زندگي است. از اين جهت بود كه آيت‌الله فاضل در بيانيه‌ها و سخنان مهم خود تاكيد فرموده بودند كه احترام به احكام‌الله بايد جزء فرهنگ مردم باشد.»
امام جمعه موقت تهران ويژگي دوم فرهنگ بسيجي را بصيرت به معناي وظيفه‌شناسي و دشمن شناسي برشمرد و گفت: «اميرالمومنين(ع) مصداق بارز بصيرت را دشمن‌شناسي عنوان مي‌كند و مي‌فرمايد من با بصيرتي كه دارم دشمن را خوب مي‌شناسم، به گونه‌اي كه حتي اگر خود را در زير ده‌ها لايه پنهان كرده باشد، كشف كرده و براي مردم رسوا خواهم كرد.»
خاتمي تاكيد كرد: «از جمله موارد بصيرت آيت‌الله فاضل لنكراني نيز دشمن‌شناسي در عرصه‌هاي مختلف بود. ايشان چند سال پيش وقتي زمزمه‌هايي در مورد اين‌كه حرف‌هاي امام در مورد قتل سلمان رشدي منتشر شده بود، با صراحت بيانيه‌اي صادر نموده و فتواي امام(ره) در مورد قتل سلمان رشدي را وظيفه‌اي همگاني و براي همه زمان‌ها دانست.»
اين عضو مجلس خبرگان سومين ويژگي فرهنگ بسيجي را فرهنگ ولايت‌مداري عنوان كرد و گفت: «آيت الله فاضل از زماني كه امام(ره) را شناخت راه او را انتخاب كرد، لحظه‌اي در حقانيت اين مسير ترديد ننمود. ايشان در دوران غربت امام خميني(ره) در قبل از انقلاب اسلامي به همراه دوازده نفر از همفكران در كمال شجاعت مرجعيت حضرت امام را اعلام كرده و هزينه آن را نيز پرداختند و در پي اين عمل ايشان چندين سال به تبعيد فرستاده شدند.»
وي با اشاره به اين‌كه " آيت‌الله فاضل ولايت فقيه را از كنه جان پذيرفته بودند" تصريح كرد: «فرزند آيت الله فاضل نقل كرده‌اند كه پدرم مكررا فرموده بودند كه من سه اصل را هيچگاه معامله نخواهم كرد؛ حفظ نظام اسلامي، ولايت فقيه و خط امام.»
خاتمي نقش برجسته مرحوم آيت‌الله فاضل را پس از ارتحال امام نيز مد نظر قرار داد و گفت: ايشان در مجلس خبرگان رهبري با صراحت به دفاع از رهبري آيت الله خامنه‌اي پرداختند.
وي هم‌چنين با بيان اين‌كه " با آيت‌الله فاضل يك خاطره خصوصي دارم كه علاقمندم در تاريخ ثبت گردد" تعريف كرد: در جلسه‌اي آيت الله فاضل به بنده فرمودند؛ امروز مقام معظم رهبري به شدت مرا احترام مي‌كنند و به من انس و علاقه دارند اما من بگويم اگر يك روز مورد بي‌مهري حضرت آقا هم قرار گيرم باز ايشان را ولي خود خواهم دانست.
خاتمي چهارمين ويژگي فرهنگ بسيجي را تكليف‌مداري عنوان كرد و گفت: «ايشان كه تجلي فقه آيت‌الله العظمي بروجردي و امام خميني(ره) بود با آن برجستگي فقهي، وقتي در زماني خلائي در حوزه علميه قم مشاهده كرد، كار اجرايي بر عهده گرفته و در كسوت مديريت حوزه علميه قم خدمت كردند. ايشان در تابستان گرم از تهران به قم و بالعكس براي برگزاري جلساتي پيرامون حوزه علميه قم به سختي تردد مي‌كردند.»
وي حضور مرحوم آيت الله فاضل را در دفاع مقدس نيز بي‌بديل خواند و گفت: «برخي‌ها از اين ويژگي ايشان غافل شده‌اند، ايشان مسوول بسيج طلاب براي اعزام به جبهه‌ها بوده‌اند.»
