خشکسالی

تفاوت قابل‌توجه در وضعیت بارش و ذخایر آبی استان‌های مختلف، نشان دهنده نابرابری در توزیع منابع آب در سطح کشور است؛ این نابرابری، لزوم اتخاذ رویکرد‌های متفاوت در مدیریت منابع آب برای مناطق مختلف را برجسته می‌کند.

بر اساس داده‌های دولتی، نوعی خشکسالی تقریباً ۹۰ درصد مکزیک را تحت تأثیر قرار داده است که بالاترین میزان از سال ۲۰۱۱ است. ایالت چی‌واوا به شدت آسیب دیده است و بیشتر قلمرو آن در شدیدترین سطوح خشکی فرو رفته است.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، گفت: به طور کلی می‌توانیم بگوییم، بارش‌ها امسال در کشورمان به حد نرمال است؛ ولی وارد ترسالی نشده‌ایم.

با وجود فصل بارانی مطلوب، ساکنان تالاب های تاریخی عراق می ترسند که خشکسالی احتمالی در تابستان زندگی آنان را نابود کند.

کشاورزان در قرقیزستان با ساخت یخچال‌های مصنوعی مشکل خشکسالی و کمبود آب را حل کرده‌اند.

در اواسط فوریه، افزایش بسیار قابل توجهی در دما در سراسر قلمرو مراکش ثبت شد که بیش از ۱۰ درجه از میانگین معمول این ماه در چندین منطقه فراتر رفت.

«هرمزگان ۷۵ درصد، سیستان و بلوچستان ۶۷ درصد، فارس ۶۳ درصد، یزد ۵۳ درصد، قزوین ۳۸ درصد، خراسان رضوی ۳۶ درصد، تهران و البرز ۳۳ درصد، لرستان ۳۲ درصد و مرکزی ۲۷ درصد نسبت به نرمال بارش کمتر دریافت کردند.»

مقام مسئول سازمان هواشناسی با بیان " خشکسالی ‌های ایران طولانی‌تر و شدیدتر شده است" گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد روند خشکسالی ‌ها از ۳۰ سال قبل تشدید شده است.

طولانی شدن خشکسالی در استان‌های مختلف، اغلب به افزایش میل به مهاجرت در افراد مختلف منتهی می‌شود، افرادی که تمایل دارند در راستای زندگی راحت‌تر به جایی کوچ کنند که دسترسی بهتری به منابع طبیعی داشته باشند. طبیعیست که همه اقشار جامعه امکان یا توان مهاجرت خارج از کشور را ندارند و در نتیجه، کوچ بین استانی را انتخاب می‌کنند. اما با توجه به این شرایط، کاهش تراکم جمعیت در برخی از استان‌ها و افزایش آن در برخی دیگر از استان‌ها چگونه قابل مدیریت است و چه تبعاتی خواهد داشت؟

در فصل‌های پاییز و زمستان امسال سیستان و بلوچستان به رغم نقشه‌های هواشناسی که خبر از بارش باران می‌داد از این بارش‌ها بی نصیب ماند و تنها در چند نقطه استان و بصورت پراکنده اندکی باران بارید و این موضوع زنگ خطر خشکسالی در استان را به صدا درآورده است.

ایران به دلیل قرار داشتن در عرض‌های میانی و اثرات مکنده سیکلونی استوا بر جذب رطوبت از این عرض‌های جغرافیایی، جزو مناطق خشک کره‌زمین است، به این ترتیب رشد اغلب گیاهان زراعی، به‌خصوص در ماه‌های خشک سال زراعی به‌شدت به آبیاری وابسته است. بارندگی منبع اصلی تامین آب در زراعت دیم است؛ بنابراین نقش این مناطق در تامین مواد غذایی بسیار اندک است. یکی از علل این امر بی‌نظمی بارش است. ممکن است میانگین بارندگی طی یک‌سال از حد طبیعی سالانه بیشتر باشد، با این حال نبود بارش منظم یا بارش دیرهنگام سبب کاهش اثربخشی بر تولیدات گیاهی خواهد شد. به این ترتیب با وجود وسعت ۴۸‌درصدی اراضی دیم نسبت به وسعت ۵۲‌درصدی اراضی آبی، میزان برداشت محصولات زراعی از اراضی آبی ۹۳‌درصد و از اراضی دیم تنها ۷‌درصد است. این نتایج برای سال آبی مناسبی مثل سال ۱۴۰۱ است که در اغلب استان‌های دیم‌کار ایران مثل فارس، کردستان، لرستان و آذربایجان‌ها تا آخر فصل رشد شاهد بارندگی مناسبی بودیم. بر این اساس زراعت دیم با وجود وسعت زیاد، نقش مهمی در تولید محصولات زراعی، به‌خصوص غلات به عنوان مهم‌ترین تولیدات کشاورزی ندارد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران گفت: میزان بارش سالیانه در تهران باید ۲۸۰ میلی‌متر باشد، اما در ۳ سال گذشته، با خشکسالی مواجه بوده‌ایم و میزان بارش زیر ۲۸۰ میلی‌متر بوده است و در حال حاضر که ۵ ماه از سال آبی گذشته، میزان بارندگی استان تهران ۴۰ درصد کمتر از میانگین متوسط نرمال ۵۰ سال گذشته می‌باشد.

رئیس موسسه تحقیقات آب کشور با بیان اینکه طی ارزیابی‌های اخیر سطح پوشش برفی در کشور روند منفی و نزولی دارد، گفت: برف منبع تامین آب کشور در تابستان است و مساله خشکسالی برفی موضوع بسیار جدی است که با آن روبرو هستیم.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: شرایط دریاچه ارومیه تا شش ساله به مرور بهتر خواهد شد. این اراده و عزم ملی وجود دارد و دولت هم روی این موضوع بسیار حساس است و در این زمینه هم به‌طور جدی کار می‌کند؛ از شخص رئیس جمهوری گرفته تا اعضای هیات وزیران.

آیا انکارکنندگان تغییرات اقلیمی حقایق را بنا به میل خود تغییر می‌دهند تا مجبور نباشند رفتار زیان‌بار محیط زیستی خود را تغییر دهند؟

از همان اواسط پاییز که پیش‌بینی‌های هواشناسی درست از آب درنیامد و هر چقدر منتظر شدیم خبری از باران نشد، باید می‌دانستیم که سال آینده بهار و تابستان کم‌آبی پیش رو داریم.

در حال حاضر با توجه به کمبود جدی آب حتی اگر مقدار بارش در حد نرمال باشد، کمبود‌های گذشته را نمی‌تواند جبران کند. با احتمال زیاد سالی را سپری خواهیم کرد که در بسیاری از نقاط با تنش آبی مواجه خواهیم شد.

بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به رویکرد سازگاری با محیط زیست برای مدیریت تغییر اقلیم، گفت:میزان بارش‌ها در کشور طی ۵۰ سال اخیر ۵۰ میلیمتر کاهش یافته است.

دیگر جانی برایش نمانده؛ نحیف و رنجور در انتظار مرگ، نفس‌های آخر را می‌کشد. حرف‌ها از جان گرفتن دوباره‌اش هم دیگر امیدوارکننده نیست. آبی نیست و دیگر رمقی باقی نمانده است. هنوز خود را برای سوگ نگین زیبای آذربایجان آماده نکرده‌ایم که کارشناسان از وجود بیماری مزمن و خطرناکی سخن می‌گویند که گویا دریاچه ارومیه فقط نمود عینی و ظاهری آن است. خطر، جدی‌تر از خشک‌شدن دریاچه ارومیه است.

فیل‌ها نقش بسیار مهم‌تری نسبت به انسان‌ها برای احیای جنگل‌ها دارند. به همین دلیل است که تلاش زیادی برای زنده نگه داشتن فیل‌ها انجام می‌شود.