خشکسالی

خشکسالی شدید شاخ آفریقا را در آستانه یک فاجعه انسانی قرار داده است.

واعظی با بیان اینکه هم اکنون ما در روند بلندمدت خشکسالی در ایران به سر می‌بریم، گفت: باید این نکته را مد نظر داشته باشیم که تغییر اقلیم لزوما به معنای « خشکسالی » و یا «ترسالی» نیست، بلکه مهمترین شاخص تغییر اقلیم، ایجاد «به هم ریختگی اقلیم» است.

بر اساس آخرین آمار و بررسی‌ها (تا ۲۵ بهمن) حجم ذخیره آب پشت سد اکباتان به حدود ۶ درصد رسیده است. سرپرست شرکت آب منطقه‌ای استان همدان گفت: ۲ میلیون و ۷۰ هزار متر مکعب آب تا پایان روز ۲۳ بهمن پشت سد اکباتان ذخیره شده که ۶۲۰ لیتر در ثانیه از آن برای تامین آب مصرفی شهر همدان برداشت می‌شود.

با توجه به کاهش بارندگی‌ها در حال حاضر وضعیت منابع آبی همدان مناسب نیست که در این میان نیز ظرفیت سد اکباتان به عنوان یکی از بستر‌های تأمین آب مردم به کمترین میزان خود رسیده است، آمار و ارقام حکایت از آن دارد که تا ۲۵ بهمن حجم ذخیره آب پشت سد حدود ۶ درصد شده که زنگ خطر بحران را به صدا درآورده است.

کاشت درختان ساکسائول بخشی از طرح سبز دولت عربستان سعودی با هدف کاهش انتشار کربن، آلودگی و تخریب زمین است.

سد لتیان در جنوب شهر لواسان، در فاصله ۳۵ کیلومتری از شمال شرقی تهران و ۵ کیلومتری از بخش جاجرود قرار گرفته است. تابستان ۱۴۰۰، خشک‌ترین تابستان ۵۰ سال اخیر بود اما بسیاری از کارشناسان امیدوار بودند که با فرا رسیدن سال آبی جدید، وضعیت بارش‌ها بهتر شود و تابستان ۱۴۰۱، با مشکل کم‌آبی مواجه نشویم اما چنین نشد و میانگین بارش‌ها از حد نرمال، کمتر بود. هدایت فهمی، کارشناس آب و معاون سابق دفتر برنامه‌ریزی آبفای وزارت نیرو: استان تهران برخلاف بسیاری از استان‌ها که بارش‌های نرمال داشتند، حدود ۳۰ درصد کاهش بارش داشته است.اگر بارش‌ها در ماه‌های آینده یا بهار سال بعد به اندازه کافی نباشد، تهران دچار مشکل تامین آب شرب می‌شود.

روستا‌های ملیحه سعد، ملیحه حاج بدر، ملیحه سید حسن، از بی آبی رنج می‌برند. اهالی روستا در اظهار نظر‌های خود مطرح کردند متصدیان امور آب باید به گونه ایی برنامه ریزی کنند که به روستا‌های پایین دست کرخه هم برسد. متاسفانه عدم نظارت سبب شده که روستا‌های بالا دست به گونه ایی استفاده کنند که به این روستا‌ها آب نرسد و ما دچار بحران بی آبی شدیم.

حجم فعلی سد اکباتان دو میلیون و ۲۴۰ هزار مترمکعب بوده که با این میزان حجم تنها هفت درصد حجم این سد پر است. ورودی سد اکباتان را در حال حاضر ۴۶۰ لیتر در ثانیه و خروجی این سد برای شرب شهر همدان را ۶۲۰ لیتر در ثانیه است. متاسفانه تاکنون حجم پوشش برف نیز در ارتفاعات نسبت به سال آبی گذشته کاهش شدیدی را نشان می‌دهد، در حال حاضر حجم ذخیره فعلی سد آبشینه نیز با ۳۳۰هزار متر مکعب و تنها هفت درصد حجم آن پر است.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با بیان اینکه در دو دهه اخیر خشکسالی ‌ها به مراتب بیشتر از بارش نرمال و دوره ترسالی بوده است، اظهار کرد: با این وجود، برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی به شکل بی سابقه‌ای افزایش یافته است.

در سال ۱۴۰۰ با بارش‌های نسبتاً ناامید کننده مخصوصاً در فصل بهار مواجه بودیم و روند آبگیری سد‌ها نسبت به سال قبل بسیار کم بوده است. در حال حاضر حدود ۲۹ درصد ظرفیت سد کرج پر است این در حالی است که سد کرج در همین زمان، سال گذشته ۵۶ درصد پر بود. به عنوان مثال سد کرج در سال‌های ۷۸،۷۹ و ۹۴ چنین وضعیتی و حتی بدتر از شرایط کنونی را تجربه کرده و به‌طور کلی سد کرج در دی ماه کمترین تراز آبی خود را دارد و از اواخر بهمن ماه در صورت افزایش بارش‌ها در فصل زمستان روند آبگیری با ذوب برف‌ها و بارش‌ها تسریع می‌شود. ارتفاعات استان البرز بارش‌های مناسبی دارند و حتی ایستگاه‌هایی در این حوضه وجود دارد که سالیانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیمتر هم بارش دارند، بنابراین اگر بارش‌ها اتفاق بیفتد حجم مخزن سد پر می‌شود. سد کرج بیشترین فرسایش را در بین سایر مناطق استان دارد. تقریباً ۸۰ درصد مساحت حوزه سد کرج دارای فرسایش حدود ۹ تا ۱۸ تن در هکتار است که در کلاس شدید طبقه‌بندی می‌شود.

روزی روزگاری دریاچه مهارلو یکی از زیباترین تالاب‌های استان فارس به حساب می‌آمد؛ چشم اندازی زیبا با زیست بومی منحصر به فرد که بر هیچ گردشگری پوشیده نبود. اما این روز‌ها چنبره خشکی بر پیکر تالاب نقش بسته است و اکنون تنها نام تالاب را به یدک می‌کشد و دیگر خبری از رنگ سرخ دریاچه و انبوه فلامینگو‌ها نیست.

مدیر کل جهاد آبرسانی وزارت نیرو گفت: آبرسانی به روستا‌های محروم وزارت نیرو نیاز به استفاده از منابع و شیوه‌های جدید داشت که امروز بخشی از آن با امضای تفاهم نامه با قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) محقق شد.

خلیج گرگان از جمله موضوعاتی بود که در جریان سفر رئیس قوه قضاییه به استان گلستان مورد توجه واقع شد. این خلیج، چند سالی می‌شود که به دلایل مختلف از جمله دخالت‌های انسانی رو به خشکی است و به یکی از بحران‌های زیست محیطی استان گلستان بدل گشته‌است؛ خلیج گرگان دارای کانالی است که اگر با در نظر گرفتن اقتضائات زیست‌محیطی لایروبی شود، آب از دریا وارد آن خواهد شد و بار دیگر حیات به خلیج گرگان بازخواهد گشت.

طی روز‌های اخیر انتشار عکسی از ۶ زرافه جان باخته بر اثر خشکسالی در کشور آفریقایی کنیا بازتاب زیادی در رسانه‌ها پیدا کرده است. اما این حیوانات که به دلیل کمبود آب و غذا تلف شده اند بخشی از بحران خشکسالی در کنیا هستند. کمبود آب در کنیا آن‌قدر شدید است که صد‌ها حیوان وحشی در حال تلف شدن هستند و کشاورزان حدود ۷۰ درصد از دام‌های خود را از دست داده‌اند.

قائم مقام اسبق وزیر نیرو با بیان اینکه طبیعتا وقتی بارش کم می‌شود، تبخیر هم زیاد شده و دخل آبی کشور محدودتر می‌شود، ادامه داد: در هر حال مردم برای تامین نیاز زیستی، معیشتی، شرب و بهداشت به آب وابسته‌اند که به هر شکل ممکن باید تامین شود.

بختیاری با بیان اینکه امسال اولین سالی بود که در ۵۰ سال اخیر نه تنها با افزایش مصرف نسبت به سال گذشته مواجه نشدیم بلکه حتی ۶ دهم میزان مصرف کاهش یافت، گفت: اگر مردم کمک کنند پاییز و زمستان امسال را بدون مشکل پشت سر خواهیم گذاشت.

در مطالعه این شرکت فرانسوی آمده که در سال ۲۰۰۰ برای جمعیت ۵۰ میلیونی و در سرزمین‌های مرکزی دیگر آب وجود ندارد.

برهم‌خوردن تعادل بین منابع و مصارف آب در یک حوضه آبریز منجر به کمیابی آب (کسری) می‌شود. کمیابی آب تحت تأثیر بارگذاری‌های خارج از ظرفیت مجاز منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی رخ می‌دهد.

بررسی آخرین وضعیت آب ذخیره شده در پشت سد زاینده رود نشان دهنده افت محسوس آن در سال‌های اخیر و مؤید این نکته است که بخش‌های مرکزی کشور درگیر خشکسالی است.