
به دلیل نوع فرهنگ خاص غذای ایرانی، نان آن هم از نوع طبخ سنتی آن، از دیرباز در سفره مردم نقش و جایگاه پر رنگی دارد. به طوری که بخش قابل توجهی از غذاها، اساسا بدون «نان» و بهتر است بگوییم همین نانی که مردم از نانواییها تهیه میکنند، کامل نمیشود.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت آمار عجیبی را اعلام کرده که نشان میدهد، نان به عنوان یکی از مهمترین منابع غذایی ایرانیان، در شرایط بحرانی قرار دارد: «از مجموع ۴۲۰ هزار مرگ سالانه در کشور، حدود ۶۰ هزار مورد ناشی از فقدان مصرف نان کامل است.»
به گزارش خراسان، به زبان و روایت ساده، یعنی آن چه امروز در اغلب نانواییها به عنوان نان در اختیار مردم قرار میگیرد، مضر و مرگآور است و بیشتر جنبه شکم پرکنی دارد تا این که دارای ارزشهای غذایی لازم باشد.
به دلیل نوع فرهنگ خاص غذای ایرانی، نان آن هم از نوع طبخ سنتی آن، از دیرباز در سفره مردم نقش و جایگاه پر رنگی دارد. به طوری که بخش قابل توجهی از غذاها، اساسا بدون «نان» و بهتر است بگوییم همین نانی که مردم از نانواییها تهیه میکنند، کامل نمیشود.
در گزارشهای گوناگون، ایران در جدول پرمصرف ترینهای نان جهان و در رتبه هفتم این فهرست به شمار میآید.
علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در این باره به آماری اشاره کرده و گفته است: ایران بزرگترین مصرف کننده نان در جهان است، در ایران مردم بین ۳۷ تا ۴۰ درصد از میانگین جهانی بیشتر نان مصرف میکنند. در جوامع روستایی مقدار مصرف نان در مقایسه با شهرهای کشور به مراتب بالاتر است، با ترکیب این دو الگو، در ایران بین ۴۵ تا ۶۵ درصد کالری شهروندان از طریق نان تأمین میشود. این ۴۷ تا ۳۵ درصد مواد پروتئینی و لبنی و ۸۰ درصد ریزمغذیها و آهن مورد نیاز بدن در برخی نواحی کشور با مصرف نان تأمین میشود.
طبق گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، هر ایرانی تقریباً در دو و نیم وعده غذایی بین ۱۸۰ تا ۳۲۰ گرم نان در روز مصرف میکند و همچنان ایران با فاصله، پرمصرفترین کشور در زمینه نان است. در فرهنگ ایرانیان، نان فینفسه واجد برکت است به همین دلیل نان در کشور ما فقط کالای مصرفی نیست بلکه نقش راهبردی دارد.
برای این که بدانیم، نان سالم به کدام محصول گفته میشود، به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس سرکی میکشیم. نان کامل از آردی تهیه میشود که هر سه بخش دانه گندم شامل سبوس، جنین و آندوسپرم در آن حفظ شود که قادر است بخش زیادی از نیازها به مواد مغذی را تامین کند. - مصرف نکردن غلات کامل به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم میتواند موجب افزایش احتمال ابتلا به بیماریهای مزمن غیرواگیردار از قبیل مشکلات قلبی عروقی، اختلالات متابولیک، چاقی، کم خونی، دیابت نوع۲، سوء هاضمه و انواع سرطان شود.
چنانکه اغلب پزشکان نیز مصرف نان سفید را برای بیماران دیابتی محدود میکنند. (مطالعات انجام شده در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، حاکی از این واقعیت است که عوامل خطرزای متابولیک در افرادی که نانهای سفید مصرف میکنند، بیشتر از کسانی است که نانهای سبوس دار مصرف میکنند.) - با وجود فواید بسیار بالایی که نان کامل دارد، اما همچنان درصد بالای سبوس گیری و حذف جنین در تولید آرد مورد استفاده در انواع نانهای سنتی همچون سنگک، بربری، تافتون و لواش و دیگر نانهای فانتزی و صنعتی اتفاق میافتد.
در بیش از یک دهه قبل، بارها موضوع الزامات سلامت نان مورد توجه بوده اما در عمل اتفاق ویژهای رخ نداده است. مرکز پژوهشهای مجلس در سال ۱۳۹۱ و دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی کشور در سال ۱۳۹۷ به این موارد و هشدارها اشاره کرده اند، با وجود این تا امروز هنوز اقدام اجرایی مشخصی صورت نگرفته است.