«سرمایه انسانی ایران که در جهان پراکنده‌اند، در امنیت و آینده کشور نقش موثر دارند، برای حمایت و مراقبت از استاد و دانشجوی مهاجرت کرده می‌توان به سیاست شبکه‌سازی و تقویت پیوندهای فرهنگی و ارتباط فعال با ایران اولویت داد… درک تنوع و ظرفیت‌های متفاوت دایاسپورای ایرانی و تلاش برای انسجام و همبستگی میان نخبگان در داخل و خارج از کشور و کمک به ایجاد و گسترش شبکه‌ها و نهادهای مدنی، ضرورتی مشهود پیش روی جامعه، نظام حکمرانی، مهاجرت کنندگان، و شهروندان مصمم به مهاجرت است.»
همایش دو روزه مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز، چالش‌ها و راهکارها، دیروز با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد.
به گزارش خبرآنلاین، در این همایش که توسط انجمن ایرانی اخلاق در علوم فناوری با همکاری ۱۴ نهاد دولتی و غیردولتی برگزار شد، زمینه ها، ویژگی ها، و پیامدهای مهاجرت نخبگان به عنوان رخدادی نوپدید و چندوجهی در قالب شش نشست و با مشارکت ۳۷ نفر از صاحبنظران و پژوهشگران برجسته کشور مورد بررسی قرار گرفت.
این بیانیه، هدف از برگزاری همایش را جلب توجه افکار عموم دانشوران، نهادها، کنشگران مدنی، سیاستگذاران، و مجریان و همه دلسوزان ایران به موضوع مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز، چالش‌ها و راهکارهای پیش روی آن در قالب یک «مسئله ملی» که می‌تواند بر همه زمینه‌ها و ابعاد توسعه ایران امروز و فردا تاثیرگذار باشد، مطرح کرده است.
بیانیه همایش همچنین تاکید می‌کند هدف ذکر شده در همه ابعاد نشست‌های شش‌گانه شامل سخنرانی‌های افتتاحیه و اختتامیه، ارائه مقالات، نمایش مستند، و انتشار گزارش‌های رسانه‌ای انعکاس یافت و تداوم نشست‌های تخصصی و نشر کتاب همایش پیگیری خواهد شد.
در نهایت مسئولان همایش در بخش دیگری از بیانیه پایانی تاکید کرده‌اند که مهمترین چالش و راهکارهای مطرح شده، که در نشست‌های شش‌گانه که هر یک می‌توانند «مسائلی برای گفت وگوی ملی» پیرامون مهاجرب نخبگان به شمار آیند در شش بخش ۱- مبانی نظری مهاجرت نخبگان ایران امروز۲- نقش سیاست‌های آموزش عالمی در مهاجرت نخبگان علمی ایران امروز، ۳- وضعیت اجتماع و اقتصادی ایران و تاثیر آن برمهاجرت نخبگان، ۴- دایاسپورای ایرانی و نقش نخبگان فکری و علمی در توسعه پایدار، ۵- نقش مدیریت و سیاست‌های ملی در مهاجرت یا جذب نخبگان ایرانی، و ۶- مهاجرت نخبگان در فرهنگ ملی و اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفتند.
این بیانیه در محور دوم، بخشی از چالش مهاجرت نخبگان دانشگاهی را متاثر از سیاست‌های حکمرانی و رویکردهای متصلب حاکم بر دانشگاه دانسته تاکید می‌کند «بحران‌های نهاد دانشگاه؛ از جمله امنیتی شدن فضای آن، ضعف در استقلال مالی، اداری و اجرایی، محدودیت آزادی‌های آکادمیک و بسته بودن محیط کنش دانشجویی، تنگ بودن میدان ارتباطات بین المللی و ارتباط صنعت و جامعه با دانشگاه و به طور کلی دور افتادن نهاد دانشگاه از سرشت جهانی علم، مسوولیت اجتماعی، و فرصت‌های توسعه‌ای به طور مستقیم و غیرمستقیم روند مهاجرت نخبگان دانشگاهی را تشدید کرده است.»
بیانیه در محور سوم به «پدیده مهاجرت نخبگان علمی» می‌پردازد و تاکید می‌کند «پدیده مهاجرت نخبگان علمی را باید فراتر از مبانی و رویکردهای نظری دید. این پدیده… می‌تواند ظرفیت‌های ایران را برای توسعه با پیامدهای منفی و مخرب مواجه سازد. مهاجرت نخبگان علمی مقدم بر عوامل اقتصادی و حرفه ای، اکنون بیشتر تحت تاثیر زمینه‌های سیاسی و به این اعتبار یک «مساله اجتماعی» است…فرسایش سرمایه اجتماعی، کاهش امید به آینده، تبعیض و محرومیت از حقوق عادلانه، محدودیت‌های آزادی‌های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی مانند تلاش برای اعمال حجاب اجباری، فروبست‌های ارتباطی همچون فیلترینگ وعدم امکان دسترسی به فضای مجازی، به فرآیند مهاجرت شتاب فزاینده‌ای داده است. »
بیانیه در محور چهارم بیانیه به قدرت دایاسپورای ایرانی و نقش نخبگان فکری و علمی در توسعه پایدار کشور اشاره کرده و تاکید می‌کند: «ایرانیان خارج از سرزمین اکنون یک فرصت برای کمک به خروج کشور از انزوا، تحریم و بحران‌های اقتصادی، علمی و بین المللی هستند. سرمایه انسانی ایران که در جهان پراکنده اند، در امنیت و آینده کشور نقش موثر دارند، برای حمایت و مراقبت از استاد و دانشجوی مهاجرت کرده می‌توان به سیاست شبکه‌سازی و تقویت پیوندهای فرهنگی و ارتباط فعال با ایران اولویت داد… درک تنوع و ظرفیت‌های متفاوت دایاسپورای ایرانی و تلاش برای انسجام و همبستگی میان نخبگان در داخل و خارج از کشور و کمک به ایجاد و گسترش شبکه‌ها و نهادهای مدنی، ضرورتی مشهود پیش روی جامعه، نظام حکمرانی، مهاجرت کنندگان، و شهروندان مصمم به مهاجرت است.»
