استراتژی ایران در برابر فشارها چه خواهد بود؟

فرارو- مقامات کشورمان گفته بودند که در صورت تصویب قطعنامه ضد ایرانی پیشنهادشده از سوی تروئیکای اروپایی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، واکنش فوری نشان خواهند داد. بر اساس بیانیه مشترکی که سازمان انرژی اتمی و وزارت امور خارجه کشورمان شب گذشته و به دنبال انتشار خبر تصویب این قعطنامه منتشر کردند، ایران نسل جدیدی از سانتریفیوژ‌ها را راه‌اندازی می‌کند. در این بیانیه آمده است: «مراجع صلاحیت‌دار جمهوری اسلامی ایران در سطوح مختلف پیش‌تر اعلام کرده بودند که اتخاذ هرگونه اقدام تقابلی و سوء استفاده از شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌برای پیشبرد اهداف نامشروع و سیاسی، با پاسخ متقابل ایران مواجه خواهد شد. مختصات پاسخ احتمالی ایران از قبل نیز به مدیرکل آژانس اطلاع‌رسانی شده است. بر همین اساس، رئیس سازمان انرژی ایران دستور انجام اقدامات موثر، از جمله راه‌اندازی مجموعه متنابهی از سانتریفیوژ‌های جدید و پیشرفته از انواع مختلف را صادر کرد.»

به گزارش فرارو، انتشار این خبر با استقبال برخی نیرو‌های سیاسی داخل کشور مواجه شد. عده محدودی از آنان پا را یک قدم فراتر گذاشتند و در فضای مجازی مدعی شدند که ایران غنی‌سازی ۹۰ درصد را در دستور کار قرار خواهد داد. اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۹۰ درصد، کاربرد نظامی دارد و می‌تواند برای ساخت کلاهک هسته‌ای مورد استفاده قرار بگیرد. 

تغییر دکترین؟

تغییر دکترین هسته‌ای ایران و ساخت بمب در بخشی از نیرو‌های سیاسی تندرو هوادار زیادی دارد. این گروه فکری معتقدند که ایران هزینه‌های برنامه‌های هسته‌ای خود را پرداخت کرده، در معرض تهدید است و توانایی ساخت سلاح هسته‌ای را دارد. تنها مانع در مسیر ساخت سلاح را نیز فتوای رهبر معظم انقلاب مبنی بر حرمت ساخت سلاح‌های کشتار جمعی می‌دانند. سیدمحمود نبویان، نماینده مجلس از جبهه پایداری روز ۲۷ آبان در صحن علنی مجلس گفت: «ملت ایران از هر وسیله و سلاحی که در برابر دشمنانش ایجاد بازدارندگی کند بهره خواهد گرفت و قرآن به ما امر کرده است که تا جایی که می‌توانید بر قدرت خود بیفزایید تا دشمنان خود را با داشتن آن قدرت بترسانید و سبب بازدارندگی شود؛ براین اساس تغییری در سیاست هسته‌ای در این شرایط خاص امری بدیهی بوده و ملت ایران باید به تمام سلاح‌هایی که دشمنان تروریست او یعنی آمریکا و اسرائیل دارای آن هستند، مجهز شوند، بلکه به دستور قرآن کریم بالاتر از آن را نیز باید داشته باشند تا بازدارندگی و ترس دشمنان از ملت ایران صدق نماید.»

یک ماه قبل، حسنعلی اخلاقی امیری نماینده مشهد در مجلس (نزدیک به جبهه پایداری) نیز گفت: «نسبت بحث دکترین دفاعی ما براساس فتوای حضرت آقا در سال ۸۹ همانی است که قبلا مطرح شده است، اما امروز که رژیم جعلی و منحوس صهیونیستی متاسفانه هیچ تعهدی را قائل نیست و هیچ سازمان بین المللی و قدرت اروپایی و آمریکایی نمی‌تواند این سگ هار را کنترل کند، احساس می‌شود که این موضوع باید کارشناسی شود و من در نطقم این مطلب رابیان داشته و ۳۹ نماینده این موضوع را در نامه‌ای امضا کردند و برای شورای عالی امنیت ملی درخواست تجدید نظر در این رابطه شده است. البته تجدید نظر اعم از این است که ما در بحث هسته‌ای وارد شویم، یا موارد دیگری هم ممکن است در بحث بازدارندگی تصور شود.» 

البته اظهارنظر درباره تغییر دکتری، فقط منحصر به جریان پایداری نیست. سیدکمال خرازی وزیر خارجه پیشین و رئیس فعلی شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان نیز تا کنون دو بار از احتمال تغییر دکترین هسته‌ای ایران در صورت بروز و وجود تهدید موجودیتی خبر داده است. به نظر می‌رسد با اقدام آژانس علیه ایران و واکنش کشورمان، این خط بیش از پیش در کشور مطرح شود. 

توانایی ایران چقدر است؟

ایران توانایی ساخت سلاح هسته‌ای را دارد. پیش از این رئیس سازمان سیا – ویلیام برنز – گفته بود زمان گریز هسته‌ای ایران برای ساخت سلاح به یک هفته رسیده است. این اظهارنظر در رسانه‌های داخلی نیز بازتاب داشت. برای ساخت کلاهک هسته‌ای، اورانیوم ۹۰ درصد نیاز است و به طور متوسط هر کلاهک به ۵۰ کیلوگرم از اورانیوم نیاز دارد. 

جزئیات بیشتری از برنامه آتی ایران منتشر نشده است. پیش از این اعلام شده بود که ایران سانتریفیوژ‌های نسل جدید را گازدهی خواهد کرد و سطح فناوری بالاتری نسبت به نمونه‌های عملیاتی پیشین دارد. فتوای حرمت سلاح تغییری نکرده است و ایران نیز توانایی غنی‌سازی ۹۰ درصدی را دارد. در صورتی که اجازه این کار صادر شود، غنی‌سازی در این سطح می‌تواند آغاز شود و فضای پس از آن نیز متفاوت است. اما ممکن است ایران ضمن همکاری با آژانس و پاسخ به دو سوال باقی‌مانده و ابهامات این نهاد که در قطعنامه ذکر شده، غنی‌سازی ۶۰ درصد را ادامه دهد تا کارتی برای مذاکرات پیش رو در دست داشته باشد.