گوشه و کنار انقلاب توالت چین

فرارو- شهرنشینی در چین معمولا با اشاره به آسمان خراش‌های سر به فلک کشیده و بزرگراه‌های چند طرفه به تصویر کشیده می‌شود. با این وجود، نگاه‌ها کم‌تر به زیر ساخت‌های شهری کم‌تر چشم نواز چین معطوف می‌شود که زندگی روزمره شهروندان آن کشور را شکل می‌دهد مانند توالت‌ها و سیستم فاضلاب.

به گزارش فرارو به نقل از کانورسیشن، تا اواخر دهه ۲۰۱۰ میلادی استفاده از سطل‌های ماتونگ چوبی برای اجابت مزاج در چین امری متداول بود. سپس از مدفوع جمع آوری شده برای استفاده در کشاورزی در مناطق حومه شهر‌ها و روستا‌ها استفاده می‌شد. با این وجود، "شی جین پینگ" رئیس جمهور چین در سال ۲۰۱۵ میلادی "انقلاب سراسری توالت" را راه اندازی کرد.

تا سال ۲۰۲۰ میلادی شورا‌های شهر ۶۸۰۰۰ توالت عمومی را رونمایی کردند. طبق گزارش‌ها تا پایان سال ۲۰۲۲ میلادی ۷۳ درصد از ساکنان روستایی به توالت‌های سیفون دار دسترسی پیدا کردند. با این وجود، همان گونه که نتایج تحقیقات نشان داده توسعه شهری و دسترس به سرویس‌های بهداشتی مدرن در چین به شدت نابرابر است.

هنگامی که یک محله فقیرتر برای توسعه مجدد برنامه ریزی شده مدنظر قرار داده می‌شود لوله کشی داخلی اغلب به عنوان اولویت اصلی در نظر گرفته نمی‌شود. ساکنان مناطق شهری قدیمی‌تر و فقیرتر کماکان از شیوه قدیمی برای جمع آوری مدفوع استفاده می‌کنند و لزوما همه مناطق جدیدتر به شبکه فاضلاب شهری متصل نیستند. برخی از آن مناطق به سپتیک تانک‌هایی وابسته هستند که باید به طور مکرر تخلیه شوند.

نگرش‌ها نیز به آرامی در حال تغییر هستند. در محله‌های با بافت جمعیتی قدیمی‌تر ساکنان محلی اغلب شرایط بهداشتی بد در فضا‌های عمومی را به جمعیت مهاجر جدید نسبت می‌دهند. این امر منجر به بروز تبعیض و حتی گاهی اوقات ارعاب می‌شود. نتیجه مطالعات تازه در مورد چگونگی شکل گیری بهداشت در شهر ساحلی شانگهای نابرابری اجتماعی و اقتصادی را نشان می‌دهد. شواهد نشان می‌دهند که موضوع صرفا مربوط به نظافت نیست بلکه بهداشت هم چنین با قدرت، فرهنگ و هنجار‌های اجتماعی مرتبط است.

سرویس بهداشتی روزمره

در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ میلادی تیمی تحقیقاتی از شش محله متنوع در قلب شانگهای بازدید بعمل آورد و با ۵۴ نفر از ساکنان آن منطقه از جنسیت ها، سنین و مکان‌های مبداء مختلف مصاحبه انجام داد. محققان می‌خواستند متوجه شوند که چگونه هنجار‌های فرهنگی و اجتماعی در شیوه‌های بهداشت روزانه مردم گنجانده شده اند و تا چه حد زیرساخت‌های بهداشتی موجود نیاز‌های آنان را برآورده می‌سازند.

آنان هم چنین می‌خواستند متوجه شوند این زیرساخت و روال روزمره مردم چه نابرابری‌هایی را ایجاد و بازآفرینی می‌کنند. نتایج بررسی آنان نشان داد که اقدامات بهداشتی صرفا در مورد ریتم‌های بیولوژیکی نیست بلکه ریتم‌های زندگی روزمره را نیز شامل می‌شوند. ساکنانی که توالت‌های سیفون دار در خانه ندارند باید برای خرید، پیاده روی و ورزش و رفتن به توالت عمومی برنامه ریزی کنند.

در محله‌های قدیمی‌تر به جای توالت خصوصی چند خانوار در یک ساختمان یا در یک مسیر ممکن است یک توالت مشترک داشته باشند. در نتیجه، آنان باید برای نظافت خود و ساعات آن از پیش برنامه ریزی کنند. در برخی از محله‌های قدیمی‌تر و محله‌هایی که برای بازسازی در نظر گرفته شده اند ساکنان همچنان از سطل برای اجابت مزاج کنند. آنان دو بار در روز یک بار صبح پیش از رفتن به محل کار و یکبار شب قبل از رفتن به رختخواب اجابت مزاج می‌کنند.

شهرنشینی سریع در چین تعداد بی سابقه‌ای از مهاجران را از روستا‌ها به شانگهای و دیگر شهر‌ها کشانده است. ساکنان باسابقه محله‌های قدیمی که با آنان مصاحبه انجام شد می‌گفتند که این مهاجران روستایی که در شهر‌ها بیش از حد کار می‌کنند و چندان وقت آزاد ندارند لزوما برای اجابت مزاج از آداب و رسوم محلی پیروی نمی‌کنند و همین موضوع ممکن است منجر به انسداد و سرریز شدن پسماند شود که خطرات قابل توجهی را برای سلامت و بهداشت عمومی به همراه خواهد داشت. یک کارگر مهاجر با نام مستعار "لو" می‌گوید:"شهرنشینان کارگران مهاجر را به دلیل کثیف کردن توالت‌های عمومی سرزنش می‌کنند".

کارگران مهاجر نیز به نوبه خود از مردم این محله‌های قدیمی که هنوز در حال استفاده از سطل‌های قدیمی برای اجابت مزاج هستند انتقاد می‌کنند. در روستا‌ها و مناطق محل سکونت آنان این سیستم قدیمی که آن را عقب مانده می‌دانند مدت هاست با توالت‌های خصوصی یا مشترک جایگزین شده اند.

زیرساخت‌های بهداشتی در شانگهای، ۱۹۹۵-۲۰۱۹

بلوک‌های توالت عمومی یا مشترک گاهی اوقات فاقد امکانات مورد نیاز زنان از جمله دفع زباله‌های مربوط به دوره قاعدگی آنان هستند. هنگامی که "ژو" یک کارگر مهاجر ۲۵ ساله باردار بود احساس درماندگی می‌کرد، زیرا توالت عمومی صرفا برای ادرار ساخته شده بود و نه توالتی همراه با صندلی. این امر باعث شد شوهرش یک توالت خصوصی در داخل خانه اجاره‌ای شان نصب کند.

نصب توالت در خانه که از سوی مقام‌های محلی موضوعی قابل تحمل قلمداد می‌شود یک روش معمول است. با این وجود، این توالت‌ها اغلب به طور مستقیم به فاضلاب سطحی متصل می‌شوند که می‌تواند منجر به ایجاد بوی نامطبوع، سرریز فاضلاب و به طور بالقوه آلودگی آب آشامیدنی شوند.

هنگام اتصال به سپتیک تانک نیز چالش‌های دیگری نیز وجود دارد. "یو" یک ساکن محلی ۷۰ ساله به عوامل بازدارنده اقتصادی تاثیرگذار در این زمینه اشاره می‌کند. او می‌گوید کارکنان مسئول بهداشت به جای تخلیه کامل سپتیک تانک ترجیح می‌دهند تعداد دفعات بازدید خود را برای تخلیه افزایش دهند. انجام این کار برای آنان سودآور است.

تغییر به سمت شبکه فاضلاب مبتنی بر آب و کود‌های شیمیایی در کشاورزی ارزش ضایعات انسانی را کاهش داده اند. توالت‌های خصوصی معمولا در محله‌های مرفه رایج‌تر هستند. این امر هنجار‌های اجتماعی و شیوه‌های بهداشتی جدیدی را ایجاد کرده است.

از مردان و پسران انتظار می‌رود برای راحتی زنان و دختران پس از ادرار کردن صندلی توالت را پایین بگذارند. والدین از روکش صندلی توالت استفاده می‌کنند تا از انتقال عوامل بیماری زا از طریق تماس مستقیم کودکان با آب یا قطرات ناشی از شستشو جلوگیری کنند. "کیو" مردی ۳۳ ساله می‌گوید پس از متولد شدن اولین فرزندش طرز فکر او در مورد بهداشت تغییر پیدا کرد.

او می‌گوید:"همسرم محصولات بهداشتی را با دقت برای فرزندمان انتخاب کرد و دیدمان نسبت به بهداشت شخصی از آگاهی بیش تری برخوردار شد". در نتیجه این تغییر نگرش محصولات بهداشتی دستمال مرطوب، دستمال و روکش صندلی به شکل فزاینده‌ای محبوب شده اند. با این وجود، حتی در محله‌هایی که شهروندان به توالت‌های خصوصی دسترسی دارند نیز سطل‌های درنظر گرفته شده برای اجابت مزاج به طور کامل حذف نشده اند.

"یو" می‌گوید که همسایگان مسن او هنوز آن سطل‌ها را کنار تخت خود نگه داشته اند. این موضوع صرفا مربوط به راحتی نیست بلکه نوستالژی و میراث فرهنگی را نیز شامل می‌شود.

به طور سنتی گلدان محفظه‌ای که به نام "زیسون تونگ" یا "گلدان فرزندان" شناخته می‌شود کالایی ارزشمند برای مردم قوم اکثریت هان قلمداد می‌شود که به عنون هدیه عروسی توسط خانواده عروس داده می‌شود. در دنیایی که به سرعت در حال تغییر است هم چنان با معانی فراتر از بهداشت شخصی طنین انداز می‌شود.