نسل بعدی زیردریایی هسته‌ای روسیه برای جنگ در قطب شمال

فرارو- زیردریایی هسته‌ای آرکتوروس مجهز به پهپاد‌های زیر آب و قادر به شلیک موشک‌های مافوق صوت به سمت نیرو‌های رقیب ناتو است.

به گزارش فرارو به نقل از آسیا تایمز، طبق گزارش رسانه دولتی روسیه "ریانووستی" دفتر طراحی "روبین" طبق سنت دیرینه خود در ساخت زیردریایی‌های چشمگیر این بار از ماکت مفهومی نسل بعدی زیردریایی موشک بالستیک هسته‌ای "آرکتوروس" (SSBN) در نمایشگاه ارتش ۲۰۲۲ رونمایی کرده است.

آرکتوروس دارای شکل چند وجهی است که شبیه هواپیما‌های مدرن با قابلیت مشاهده شدن اندک مانند اف-۲۲ و اف -۳۵ می‌باشد و به منظور منحرف ساختن سونار فعال ورودی این گونه طراحی شده است.

چندین زیردریایی نسل بعدی مانند Type-۲۱۲CD که برای آلمان و نروژ ساخته می‌شود و هم چنین Dreadnought-class ساخت بریتانیا نیز دارای شکل خارجی شبیه آرکتوروس هستند. آرکتوروس هم چنین دارای نوع تازه‌ای از پوشش آنتی اکو (ضد پژواک) است فناوری‌ای که روسیه به طور گسترده در زیردریایی‌های خود از آن استفاده می‌کند.

شرکت طراح این زیردریایی اشاره کرده که به دلیل پیشرفت در فناوری موشک‌های بالستیک پرتاب شده اندازه آرکتوروس نسبت به مدل زیردریایی قبلی (SLBN) ۲۰ درصد کاهش یافته است.

"جوزف ترویتیک" تحلیلگر دفاعی در مقاله‌ای در The Warzone اشاره می‌کند که به نظر می‌رسد آرکتوروس از زیردریایی موشک بالستیک هسته‌ای پیشین کلاس "بورئی" ((Borei کوچک تر، اما دارای بدنه‌ای عریض‌تر است. هم چنین، او اشاره کرده که ایالات متحده و سوئد در طول جنگ سرد به شکل مشابهی بدنه را آزمایش کرده بودند.

شرکت طراحی کننده آرکتوروس اشاره کرده که آن زیردریایی هسته‌ای دارای سیستم محرکه ترکیبی است که از نیروی محرکه الکتریکی کامل برای افزایش مانور و قابلیت اطمینان استفاده می‌کند. علاوه بر این، ترویتیک اشاره می‌کند که ممکن است این زیردریایی هسته‌ای دارای نیروی محرکه پمپ جت باشد که کارآمدتر از ملخ‌های معمولی است و می‌تواند نشانه و اثرات صوتی زیردریایی را کاهش دهد.

شرکت طراحی کننده آرکتوروس اشاره کرده اگرچه پنهان کاری مهم‌ترین ویژگی زیردریایی‌ها باقی می‌ماند فناوری شناسایی به سرعت در حال تکامل است بدان معنا که فناوری پنهان کاری زیردریایی نیز باید برای انطباق با این تهدیدات تکامل یابد. هم چنین، منابع آگاه اشاره کرده اند از آنجایی که زیردریایی‌ها با هر طراحی تازه بی سر و صداتر می‌شوند سونار‌های فرکانس پایین فعال نقش مهمی در شناسایی زیردریایی خواهند داشت.

از نظر تسلیحاتی، آرکتوروس دارای ۱۲ لوله موشک است. این در حالیست که زیردریایی کلاس بورئی که دارای ۱۶ لوله است. موشک‌ها ممکن است نسخه‌های ارتقا یافته RSM-۵۶ Bulava SLBM باشند که در حال حاضر توسط زیردریایی بورئی روسیه استفاده می‌شوند. گفتنی است که یک موشک مافوق صوت پرتاب شده از زیردریایی روسیه در اکتبر سال گذشته آزمایش شده بود. نکته جالب توجه آن است که آرکتوروس می‌تواند پهپاد‌های زیر آب را برای شناسایی اهداف متخاصم در بُرد طولانی مستقر کند. آرکتوروس ممکن است دو یا احتمالا سه وسیله نقلیه زیردریایی مستقل را برای عملیات جنگ ضد زیردریایی حمل کند.

این وسایل نقلیه مستقل مجهز به یک سونار بزرگ، پیشرانه جت پمپ و یک سیستم ضد پژواک می‌باشند. هم چنین، برای شناسایی مسیر‌های شیمیایی و تشعشی زیردریایی‌های دشمن طراحی شده است. این سیستم می‌تواند اهدافی را شناسایی کند و سپس اهداف از طریق سلاح‌های آرکتوروس مورد تهاجم قرار خواهند گرفت. قطب شمال منطقه عملیاتی اصلی آرکتوروس خواهد بود که در راستای منافع رو به رشد روسیه در آن منطقه است.

در مقاله‌ای که در سال ۲۰۲۱ میلادی توسط اندیشکده "کارنگی" منتشر شده بود اشاره شد که گرم شدن کره زمین ذخایر قابل توجه نفت و گاز قطب شمال را برای مدعیانی مانند روسیه که درآمد‌های انرژی ۶۰ درصد صادرات و ۳۰ درصد بودجه فدرال آن را تشکیل می‌دهد قابل دسترس‌تر ساخته است.

در آن مقاله اشاره شده بود که این درآمد برای حفظ "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه در قدرت و هم چنین، به عنوان بودجه اضطراری در مواقع آشفتگی سیاسی یا اقتصادی و برای مدرنیزاسیون ارتش روسیه حیاتی است. با توجه به این ارقام، به راحتی می‌توان فهمید که چرا قطب شمال به طور برجسته در راستای منافع ملی و مورد توجه روسیه است. دکترین دریایی ۲۰۲۲ فدراسیون روسیه بر اهمیت قطب شمال تاکید می‌کند و نیاز به توسعه منطقه را مطرح کرده و در عین حال بر احتمال بروز درگیری در آنجا تاکید کرده است. هم چنین، افزایش حضور نظامی خارجی در منطقه را تلاشی برای قطع ارتباط روسیه از مسیر دریای شمال می‌داند که از دریای بارنتز تا تنگه برینگ امتداد دارد.

مقاله "کارنگی" اشاره می‌کند که از نظر نظامی مهم‌ترین منافع روسیه در قطب شمال ایمن ساختن زیردریایی‌های هسته‌ای خود در شبه جزیره کولا در برابر حمله ناتو است و دراین راستا "استراتژی سنگر" را در پیش گرفته که هدف آن ایجاد مناطق حفاظت شده برای زیردریایی‌های هسته‌ای روسیه است.

این منطقه از طریق دفاع لایه‌ای متشکل از کشتی‌های جنگی سطحی، باتری‌های دفاع موشکی ساحلی، زیردریایی‌های تهاجمی هسته‌ای و زیردریایی‌های تهاجمی متعارف محافظت می‌شود و ایمنی بازدارندگی هسته‌ای مبتنی بر زیردریایی روسیه را تضمین می‌کند.

هم چنین، در این مقاله اشاره شده که روسیه قصد دارد توانایی خود را برای عملیات در سمت شرقی ناتو در صورت درگیری بزرگ حفظ کند. این مقاله اشاره می‌کندکه ناوگان شمالی روسیه به دریا‌های بارنتز و نروژ و اقیانوس اطلس دسترسی مستقیم دارد و توانایی آن برای عملیات در آن مناطق احتمالا عاملی تعیین کننده در هر گونه درگیری احتمالی با ناتو خواهد بود.

علاوه بر این، این منبع به لزوم حفاظت از منافع اقتصادی روسیه در قطب شمال اشاره می‌کند و خاطرنشان می‌سازد که وسعت منطقه، دورافتادگی، آب و هوای نامناسب، ارتباطات ضعیف، کمبود زیرساخت‌ها و فعالیت‌های غیرنظامی رو به رشد خطر بروز حوادث دریایی، هسته‌ای و زیست محیطی را افزایش می‌دهد.

این امر نیاز به قابلیت‌های نظامی واکنش سریع یا حداقل حضور نظامی مداوم را ضروری می‌سازد. بنابراین، آرکتوروس ممکن است به یک دارایی کلیدی در دفاع از منافع روسیه در قطب شمال تبدیل شود.

با این وجود، "ترویتیک" اشاره می‌کند که وضعیت اقتصادی کنونی روسیه که با تحریم‌های اعمال شده از سوی غرب به دلیل تهاجم آن کشور به اوکراین بدتر شده ممکن است مانع از ساخت قریب الوقوع آرکتوروس شود.

با این وجود، او خاطر نشان می‌سازد که زیردریایی‌های پیشرفته یکی از بخش‌هایی هستند که روسیه به طور مداوم از آن استفاده کرده و نتایج ملموسی به دست آورده است.

او می‌افزاید:"مقام‌های امریکایی اعلام کرده‌اند که نسل کنونی زیردریایی‌های روسی از نظر توانایی برابر یا تقریبا برابر با همتایان آمریکایی خود هستند و در حین عملیات در نزدیکی سواحل ایالات متحده، تهدیدی معتبر به شمار می‌روند. زیردریایی‌های روسی آینده نگر مانند زیردریایی موشک‌های کروز هسته‌ای یازن (SSGN) و زیردریایی ماموریت ویژه بلگورود موید مهارت فناوری زیردریایی روسیه هستند".