آیا روسیه می‌تواند ارتباط خود را با اینترنت جهانی قطع کند؟

فرارو- در میانه درگیری اوکراین، مسکو خود را آماده می‌کند تا از اینترنت جهانی جدا شود. با این وجود، کارشناسان می‌گویند قطع ارتباط اینترنت روسیه با اینترنت جهانی کار آسانی برای حکومت روسیه تحت زمامداری پوتین نخواهد بود.

به گزارش فرارو به نقل از تی آر تی ترکیه، در فاصله ژوئن و ژوئیه سال گذشته، روسیه در مجموعه آزمایش‌های رادیکالی با هدف آزمودن این که آیا آن کشور آن چه را که برای زنده ماندن در حالت «آفلاین» لازم است در اختیار دارد یا خیر خود را از شبکه جهانی اینترنت جدا ساخت. این تلاشی برای آماده کردن مقام‌های دولتی به منظور مسدود شدن دسترسی روسیه به اینترنت جهانی بود.

همان طور که روند تحولات نشان می‌دهد مسکو ممکن است در حال آماده شدن برای آزمایش واقعی این ایده باشد که به طور بالقوه می‌تواند حدود ۱۰۰ میلیون کاربر اینترنت روس را از بقیه جهان جدا کند.

در میانه درگیری روسیه با اوکراین که تحریم‌های شدید غرب علیه مسکو را به دنبال داشته است گمان می‌رود روسیه به طور فعال در حال بررسی راه‌هایی به منظور جدا کردن خود از شبکه اینترنت جهانی است، زیرا تلاش می‌کند از داده‌های حساس نظامی و اطلاعات رسانه‌های اجتماعی مردم‌اش محافظت کند.

اگرچه روسیه انجام چنین اقدامی را تکذیب کرده است، اما سندی که توسط وزارت توسعه دیجیتال روسیه آن کشور صادر شده تایید کننده این موضوع است.

«ژرمن کلیمنکو» مشاور سابق حوزه اینترنت «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در سال ۲۰۱۶ میلادی به چنین اقدام شدیدی در صورت بروز بحران اشاره کرده بود. یکی از بزرگترین نکات در آخرین سند دستورالعملی است که به تمام وب سایت‌های دولتی و پورتال‌های آنلاین برای انتقال سیستم نام دامنه خود (DNS) به سرورهایی که به طور فیزیکی در روسیه قرار دارند اشاره داشته است. این اقدام در عمل به روسیه اجازه می‌دهد تا اینترنت موازی را خارج از DNS جهانی اجرا کند که توسط سازمان غیرانتفاعی Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN) مستقر در ایالات متحده اداره می‌شود.

اینترنت مستقل چیست؟

در مرکز ایده روسیه درباره جدا کردن خود از شبکه جهانی اینترنت مفهومی است که از آن تحت عنوان «Sovereign Runet» یاد می‌شود که توسط مسکو در اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی به عنوان قانون «اینترنت مستقل» تصویب شد. این قانون به عنوان پاسخ روسیه به «ماهیت تهاجمی» استراتژی امنیت سایبری ایالات متحده توصیف شده است.

«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه تاکید کرده است که مفهوم اینترنت مستقل و رایگان متناقض نیست و نگرانی‌ها در مورد استفاده مسکو از این قانون به منظور محدود کردن آزادی بیان را رد کرد.

با این وجود، همان طور که نمونه‌های اخیر نشان می‌دهند روسیه از اقدامات مختلفی برای کاهش سرعت و مسدود کردن توئیتر و فیس بوک استفاده کرده و ادعا می‌کند که آن رسانه‌های اجتماعی و وب سایت‌ها «حقوق شهروندان روسیه را نقض می‌کنند».

«آرتم کوزلیوک» رئیس سازمان غیردولتی Roskomsvoboda در این باره می‌گوید: «روسیه اکنون به طور سیستماتیک به آن سمت پیش می‌رود و تقریبا تمام خدمات اصلی پیش‌تر مسدود شده اند».

موضوع دیگر سندی است که توسط «آندری چرننکو» معاون وزیر توسعه دیجیتال امضا شده که در تلگرام به بیرون درز کرده است. این سند در مورد توصیه‌ای به سازمان‌های دولتی به منظور بررسی داده‌های دامنه خود و در صورت لزوم انتقال آن به سرورهای روسی و به روزرسانی رمزهای عبور است.

در تاریخ ۹ مارس، شهروندان روس توصیه‌های رسمی از وزارت ارتباطات دریافت کردند تا «مرورگر Yandex» را برای دسترسی به تمام وب سایت‌ها و خدمات آنلاین از جمله پورتال Gosuslugi که برای دسترسی به خدمات دولتی مورد استفاده قرار می‌گیرد نصب کنند.

به گفته وزارت ارتباطات، Gosuslugi و سایت‌های دیگر ممکن است دیگر با هیچ گواهی امنیتی برای منابع اینترنتی غیر از گواهی‌های روسی کار نکنند.

انبوه دستورالعمل‌ها روس‌ها را به این فکر واداشته است که آیا در نهایت به نسخه کره شمالی اینترنت دست پیدا می‌کنند یا خیر به معنای اینترنتی کاملا پاکسازی شده تا فقط موضع مورد پذیرش دولت روسیه را بازتاب دهد.

با این وجود، کارشناسان در مورد اثربخشی حرکت بالقوه روسیه تردید دارند.

«کارن گازاریان» رئیس پژوهشکده اینترنت می‌گوید: «اقداماتی که در اسناد وزارت ارتباطات آمده توصیه‌هایی است که قرار بود دستگاه‌های دولتی طبق قانون سه سال پیش اجرا کنند، اما بنا به دلایلی هنوز اجرایی نشده اند».

انجام این اقدامات در حال حاضر در پی حملات سایبری متعدد به وب سایت‌های روسی و پایان دادن به برخی خدمات خارجی در روسیه کاملا منطقی به نظر می‌رسند.

«سرکیس داربینیان» وکیل در حوزه سایبری و یکی از بنیانگذاران جامعه Roskomsvoboda می‌گوید: «تغییر رمزهای عبور و احراز هویت دو مرحله‌ای به جلوگیری از عواقب جدی کمک می‌کند».

آیا امکان قطع اتصال از «اینترنت خارجی» وجود دارد؟

دو موضوع اصلی در این زمینه وجود دارند: آیا دیگران می‌توانند روسیه را از شبکه اینترنت جهانی جدا کنند و آیا روسیه خود می‌تواند ارتباط‌اش را با اینترنت جهانی قطع کند؟ کارشناسان می‌گویند انجام هر دو تصمیم کار دشواری است.

داربینیان می‌گوید: «ما نمی‌توانیم خود را یک شبه از اینترنت جهانی جدا کنیم. از نظر فنی می‌توان تمام نقاط انتقال محدود را قطع کرد و این پایان کار خواهد بود و اینترنت جهانی در روسیه وجود نخواهد داشت، اما از نظر عوامل اقتصادی، قطع ارتباط کار چندان ساده‌ای نیست».

داربینیان می‌گوید: «کل اقتصاد روسیه به شبکه جهانی گره خورده است قطع آن تاثیر بسیار مهم‌تری نسبت به تحریم‌هایی خواهد داشت که اکنون اعمال می‌شوند و در حال حاضر بر اقتصاد تاثیر می‌گذارند».

اگرچه همان طور که یک مقام فدرال و کارمند یک شرکت بزرگ فناوری اطلاعات گفته دولت روسیه اکنون نگران قطع شدن ارتباط با اینترنت خارجی است.

یک پیشینه ناخوشایند برای روسیه در این باره وجود دارد: روسیه پیش‌تر توسط شرکت امریکایی تامین اینترنت Cogent ارتباط‌اش با اینترنت قطع شده بود.

داربینیان می‌گوید: «این برای روسیه موضوعی کشنده نیست چرا که تنها سه تا چهار درصد ترافیک را در بر می‌گیرد، اما اکنون مشخص نیست که از بازیگران دیگر چه انتظاری می‌توانیم داشته باشیم. او معتقد است که بعید به نظر می‌رسد همه مراکز در جهان به طور همزمان ارتباط روسیه با اینترنت را قطع کنند. علاوه بر آن، شرکت‌های اینترنت غربی در آسیا، قزاقستان و ارمنستان وجود دارند که روسیه با اینترنت آن کشورها در ارتباط است».

او می‌گوید: «قطع اینترنت در یک لحظه می‌تواند آشفتگی ایجاد کند سایت‌های خارجی به خوبی بارگیری نخواهند شد، اما به هر حال جدا شدن کامل روسیه از اینترنت جهانی رخ نخواهد داد. جدا کردن کامل از اینترنت جهانی یک کار بسیار دشوار است، زیرا هیچ» سوئیچ «واحدی برای عملی کردن آن وجود ندارد».

اگر جدا ساختن روسیه از اینترنت جهانی رخ دهد آیا همه چیز خراب خواهد شد؟

کازاریان می‌گوید: «اگر ما به طور کامل با قطع اینترنت مواجه شویم از کار افتادن سرویس‌ها آغاز می‌شوند و دستگاه‌ها با اشکالاتی مواجه خواهند شد. علاوه بر این، هیچ کس نمی‌تواند این واقعیت را تضمین کند که راه حل‌های دیجیتالی که به اجرای ترافیک، کارخانه‌ها و امنیت کمک می‌کنند می‌توانند بدون پیوند با اینترنت جهانی کار کنند».

کازاریان هشدار داده و می‌افزاید: «اختلال در اتصال به اینترنت جهانی یک فاجعه بزرگ خواهد بود. وضعیتی که در آن اینترنت قطع شود قابل مقایسه با یک انفجار هسته‌ای است».

حتی اگر غرب روسیه را از ترافیک اینترنتی محروم کند نیز هیچ اتفاقی برای شبکه داخلی روسیه نخواهد افتاد. با این وجود، کارشناسان معتقدند که مشکلات مربوط به بخش خارجی شبکه جهانی وب در روسیه به وجود خواهد آمد. «سرکیس داربینیان» می‌گوید: «من می‌توانم بگویم که در حال حاضر احتمال بروز وضعیت یک اینترنت کاملا جدا شده از اینترنت جهانی حدود ۵۰ درصد است و در صورت بدتر شدن وضعیت یک خاموشی اینترنتی بزرگ و قطع ارتباط با شبکه جهانی در انتظار روسیه خواهد بود».