بحران اوکراین؛ حرکت بعدی پوتین چه خواهد بود؟

فرارو- در مورد فن تعلیق، «آلفرد هیچکاک» فیلمساز این گونه توضیح داده بود: «همیشه تا جایی که ممکن است باعث رنجش تماشاگر شوید». به نظر می‌رسد که پوتین فیلم‌های هیچکاک را زیاد تماشا کرده است.

به گزارش فرارو به نقل از بی‌بی سی، رهبر روسیه ماه هاست که دنیا را در حال حدس زدن نگه داشته است. آیا او یک تهاجم تمام عیار به اوکراین را آغاز خواهد کرد یا خیر؟ آیا او قصد دارد نظم امنیتی پس از جنگ سرد در اروپا را نابود کند یا خیر؟

تصمیم او برای برسمیت شناختن استقلال دو جمهوری جدا شده در شرق اوکراین بسیاری را شگفت زده کرد. اما حرکت بعدی رئیس جمهور پوتین چه خواهد بود؟

«لیلیا شوتسوا» نویسنده کتاب «روسیه پوتین» می‌گوید: «تعلیق ابزار مورد علاقه پوتین است. او تنش را حفظ می‌کند و آتش را روشن و خاموش می‌کند. اگر او منطق ذهنی خود را حفظ کند به تهاجم کامل مبادرت نخواهد ورزید. با این وجود، او انواع مختلفی از گزینه‌های ممکن را در اختیار دارد مانند حملات سایبری و اعمال فشار اقتصادی بر اوکراین و در نهایت تهاجم نظامی روسیه برای تصرف کل مناطق دونتسک و لوهانسک. او مانند گربه‌ای خواهد بود که با موش بازی می‌کند».

درک آن چه پشت دیوار‌های کرملین می‌گذرد به اندازه کافی دشوار است. خواندن ذهن پوتین هم چنان چالش برانگیز است.

با این وجود، اظهارات و سخنان او سرنخ‌هایی از انگیزه‌اش را ارائه می‌دهند. پوتین عمیقا از نحوه پایان جنگ سرد به دلیل از دست رفتن قدرت، قلمرو و نفوذ روسیه ناراحت است. گسترش دامنه حضور ناتو به شرق اروپا اوقات او را تلخ کرده است. علاوه بر این، او به طور فزاینده‌ای شبیه مردی به نظر می‌رسد که در ماموریتی مسیحایی قرار دارد تا اوکراین را به مدار مسکو بازگرداند.

«ولادیمیر پاستوخوف» پژوهشگر ارشد دانشگاه کالج لندن می‌گوید: «او بیشتر شبیه یک آیت الله است تا یک افسر امنیتی سرویس اطلاعاتی سابق روسیه. او اعتقادی تقریبا مذهبی به جایگاه ویژه خود در تاریخ دارد».

به نظر می‌رسد پوتین مرحله به مرحله پیش خواهد رفت. ابتدا مناطق جدایی طلب را برسمیت شناخت. سپس نیرو‌ها را وارد کرد و پس از ورود به آن مناطق ممکن است یک همه پرسی برای پیوستن به روسیه بر اساس سناریوی کریمه اعلام کنند. سپس به احتمال زیاد عملیات نظامی برای گسترش قلمروی روسیه تا مرز‌های پیش از سال ۲۰۱۴ میلادی صورت خواهد گرفت.

پاستوخوف می‌گوید: «اگر به او اجازه داده شود بازی را طبق قوانین خود انجام دهد تا زمانی که ممکن است این کار را انجام می‌دهد. او گوشت را روی آتش آهسته می‌پزد».

رهبران غربی امیدوارند که دور جدید تحریم‌ها علیه مسکو باعث تغییر بازی شود. اما روسیه سرسختانه صحبت می‌کند.

«ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه به خبرنگار «بی بی‌سی» گفت: «ما فکر می‌کنیم این تحریم‌ها غیرقانونی هستند. ما مدت‌ها پیش فهمیدیم که این تنها ابزاری است که غرب می‌تواند علیه ما استفاده کند تا توسعه‌مان را مهار کند. ما می‌دانستیم که تحریم‌ها هر چه باشد وجود خواهد داشت. تحریم‌ها اجتناب ناپذیر بود».

اما آیا روسیه اهمیتی نمی‌دهد که اعتبار بین‌المللی‌اش در غرب کاهش یابد؟ زاخارووا پاسخ داد: «شما دارید این شهرت را ابداع می‌کنید. نظر شما در مورد شهرت غرب چیست»؟

گزارش‌ها حاکی از آن است که اتحادیه اروپا زاخارووا را در فهرست تحریم‌های جدید خود قرار داده است. اگرچه فیلم‌های هیجان‌انگیز هیچکاک سرگرم کننده هستند، اما فیلم هیجان‌انگیز پوتین در اوکراین افکار عمومی روسیه را عصبی می‌کند.

«دنیس ولکوف» از مرکز افکارسنجی «لوادا» می‌گوید: «بیشتر مردم نمی‌خواهند بدانند آن جا (اوکراین) چه خبر است. این برای آنان خیلی ترسناک است. آنان نمی‌خواهند به اخبار گوش دهند. مردم از جنگ می‌ترسند: حدود نیمی از افرادی که ما مورد بررسی قرار دادیم فکر می‌کنند جنگ یک گزینه محتمل است».

تعداد کمی از روس‌ها به طور علنی با خط دولت ابراز مخالفت می‌کنند. با این وجود، برخی از روشنفکران برجسته روسیه طوماری را امضا کرده‌اند تا از یک جنگ «غیر اخلاقی، غیر مسئولانه و جنایتکارانه» در اوکراین اجتناب کنند. آنان ادعا می‌کنند که «روس‌ها گروگان ماجراجویی جنایتکارانه شده اند». پروفسور «آندری زوبوف» که نام خود را به این طومار اضافه کرده توضیح می‌دهد: «در روسیه ما هیچ امکانی برای تاثیرگذاری بر دولت یا پارلمان خود نداریم. با این وجود، من طومار را امضا کردم تا بتوانم نظرم را بیان کنم و از نخبگان حاکم روسیه که قوانین بین المللی را زیر پا می‌گذارند فاصله بگیرم».

با این وجود، قدرت نمایی کرملین نیز حامیان خود را دارد. الکسی یکی از فرماندهان ارتش شوروی سابق، می‌گوید: «این تنها اوکراین نیست که به مدار روسیه باز خواهد گشت. لهستان، مجارستان، بلغارستان نیز وضع مشابهی خواهند داشت. همه کشور‌هایی که پیش‌تر کنار ما بودند».

الکسی هرج و مرج اقتصادی دهه ۹۰ میلادی را به خاطر می‌آورد، اما معتقد است که روسیه اکنون از زانو برخاسته است. او می‌افزاید: «این یک فرآیند بیولوژیکی است. پس از بیمار شدن کودک او در برابر بیماری مقاوم‌تر می‌شود. آن چه روسیه در دهه ۱۹۹۰ میلادی متحمل شد مانند یک بیماری بود. اما این بیماری ما را قوی‌تر ساخت. نیازی نیست ناتو را متقاعد کنیم که دور شود. ناتو به زودی همه کشور‌ها را به خودی خود رها خواهد کرد».