سرگیجه برجامی در کابینه اسرائیل

همزمان با آغاز مذاکرات ایران با ۱+۴ در وین از روز پنج‌شنبه، ۱۸ آذر و در حالی که وزیر دفاع رژیم صهیونیستی نیز در این روز در سفری با محوریت ایران به واشنگتن رسیده، گزارش‌ها حاکی از عمیق شدن اختلاف میان سیاستمداران اسرائیل در خصوص راه نفوذ بر دولت بایدن در ارتباط با ایران است.

به گزارش دنیای اقتصاد، در همین خصوص رسانه‌های اسرائیل و آمریکا گزارش داده‌اند که بنی گانتز، وزیر دفاع و یاییر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، نگران رویکرد تقابلی فزاینده نفتالی بنت، نخست وزیر در قبال آمریکا هستند. سایت خبری آکسیوس روز ۱۷ آذر نوشت که نفتالی بنت در ملاقات اواخر تابستان با جو بایدن در کاخ سفید قول داد که دولت او از رویه بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر پیشین که آشکارا و در مجامع عمومی علیه بازگشت احتمالی آمریکا به برجام موضع می‌گرفت، خودداری کند.

با این حال، با گذشت حدود سه ماه و نیم از آن دیدار، نفتالی بنت همان رویکرد بنیامین نتانیاهو را در پیش گرفته و از هر تریبونی مخالفت رژیم صهیونیستی را با هرگونه مشارکت آمریکا در مذاکرات وین در برابر ایران بیان می‌کند. در حالی که این هفته بنیامین نتانیاهو از اینکه نفتالی بنت نیز سرانجام مانند او در مورد ایران عمل می‌کند ابراز خرسندی کرد، بنی گانتز، رهبر حزب آبی- سفید در ائتلاف دولت، در حال لابی‌گری برای رویکردی آرام‌تر در تعامل تل‌آویو با آمریکا بر سر ایران است. مقامات اسرائیلی می‌گویند تصمیم نفتالی بنت برای کنار گذاشتن تعهدی که به جو بایدن داد، تحت تاثیر مشاور سیاست خارجی نخست‌وزیر این رژیم است که دیدگاه‌های تندی دارد و از منتقدان سیاست‌های دولت بایدن در ارتباط با ایران است. به نوشته آکسیوس، گرچه مشاور امنیت ملی اسرائیل، مقام رسمی برای گفتگو‌ها با کاخ سفید در مورد ایران است، اما مئیر تاثیرگذارترین مشاور برای نفتالی بنت در این موضوع است.

بر اساس این گزارش، در حالی که رژیم صهیونیستی رسما مخالف احیای برجام است، بنی گانتز و بسیاری از اعضای تشکیلات امنیتی اسرائیل مدعی‌اند که وضعیت فعلی در برنامه هسته‌ای ایران «بسیار خطرناک‌تر» است. اشاره آکسیوس به پیشرفت چشمگیر ایران در دوره اخیر در زمینه غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصدی و تولید شمار زیادی سانتریفیوژ‌های مدرن و سریع‌تر برای به‌کارگیری در سایت‌های غنی‌سازی اورانیوم ایران است. آکسیوس این پیشرفت‌ها را یک «برزخ» از نگاه رژیم صهیونیستی توصیف کرده است.

رادیوی ارتش رژیم صهیونیستی نیز روز پنج‌شنبه در گزارش سفر بنی گانتز به آمریکا، با اشاره به عدم اتحاد میان رهبران احزاب موتلفه در دولت در خصوص رویکرد در قبال آمریکا، گفت که در زمان اتخاذ تصمیم‌های نظامی جدی در کابینه اسرائیل در مورد ایران، هیچ اطمینانی نیست که وزیرانی مانند مراو میخاییلی، رهبر حزب کارگر و نیتسان هوروویتز، رهبر حزب مرتس با دولت همراهی کنند. به گفته این رادیو، نهاد‌های اطلاعاتی ایران به این اختلافات درونی اسرائیل واقف هستند و از این رو تهدید‌های پیاپی مقامات رژیم صهیونیستی را جدی تلقی نمی‌کنند.

در این میان، به نوشته آکسیوس، مقامات آمریکا چند هفته پیش نظر اسرائیل را در خصوص احتمال دستیابی به یک توافق موقت در مذاکرات وین جویا شدند که بر اساس آن، ایران در برابر رفع بخشی از تحریم‌ها غنی‌سازی با غلظت ۶۰ درصدی را تعلیق کند. اما به نوشته آکسیوس، تل‌آویو نه از توافق موقت، بلکه از ایجاد بن‌بست در مذاکرات وین که نتیجه آن برقراری تحریم‌های بیشتر علیه ایران باشد، خشنود خواهد شد.

به گزارش رویترز، بنی گانتز می‌خواهد در ملاقات با لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، واشنگتن را به مشارکت در یک رزمایش بزرگ و بی‌سابقه هوایی مشترک در ماه‌های آینده برای تمرین حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، تشویق کند. گانتز در حالی به آمریکا رفته که رئیس موساد، کماکان در ماموریت واشنگتن است. با این اوصاف، ویلیام برنز، رئیس سی‌آی‌ای در روز ۱۵ آذر در دیدار با با میهمان ارشد اطلاعاتی خود، علنا گفت ارزیابی آمریکا این است که برنامه هسته‌ای ایران وارد مسیر ساخت بمب نشده و هیچ نشانه‌ای نیست که ایران تصمیم گرفته باشد که برنامه هسته‌ای خود را توسعه دهد. به نوشته آکسیوس، بنی گانتز در سفر کنونی خود به آمریکا همچنین می‌خواهد که کنگره اعطای کمک یک میلیارد دلاری به ارتش اسرائیل برای سامانه گنبد آهنین را بر اساس قول سه ماه پیش جو بایدن تسریع کند.

حمله ترامپ به نتانیاهو

همزمان با این تحولات، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، در مصاحبه‌ای تند ضمن حمله به بنیامین نتانیاهو گفته است که اگر او رئیس‌جمهوری آمریکا نمی‌شد و با قاطعیت از اسرائیل حمایت نمی‌کرد، تا کنون اسرائیل نابود شده بود. ترامپ همچنین تاکید کرده است که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی، در برابر کمک‌های سخاوتمندانه دولت آمریکا ناسپاسی بزرگی کرد.

به اعتقاد دونالد ترامپ، برجام که در زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما و معاون وقت او، جو بایدن، به دست آمد، اسرائیل را «نابود می‌کرد»، ولی اکنون دولت جو بایدن، در حال تجدید این توافق است و اسرائیل در معرض «خطری بسیار بزرگ» قرار گرفته است. ترامپ در این مصاحبه می‌گوید که اقدام او در خارج کردن آمریکا از برجام، مربوط به روابط من با اسرائیل بوده، نه با بنیامین نتانیاهو، کاری که کردم احساس من در قبال اسرائیل بود.» ظاهرا این نخستین‌بار است که دونالد ترامپ علنا می‌گوید که او آمریکا را به خاطر منافع اسرائیل از برجام خارج کرده است. به گزارش جروزالم پست و وب‌سایت وای‌نت، ترامپ برای ابراز خشم خود نسبت به بنیامین نتانیاهو حتی ناسزای تندی را علیه او به زبان آورده است.

اظهارات و بیان احساسات ترامپ درباره بنیامین نتانیاهو، کمتر از یک سال پس از آنکه او کاخ سفید را ترک کرده، ظاهرا نشان می‌دهد که روابط بین دو رهبر آن‌گونه که تنگاتنگ و صمیمی نشان داده می‌شد، نبوده است. گزارش نیویورکر بر پایه اظهارات ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد نیرو‌های مسلح آمریکا است و او گفته به سختی برای ممانعت از وقوع جنگ تلاش کرده است.

ترامپ اظهار کرد: «من او را دوست داشتم. هنوز او را دوست دارم. اما من در همین حال، وفاداری را نیز دوست دارم. او اشتباه وحشتناکی کرد. از وی شدیدا مایوس شدم. نتیجه انتخابات آمریکا آن زمان و هنوز نیز محل مناقشه است. اما نتانیاهو در حالی که هنوز جوهر (کاغذ نتایج انتخابات) خشک نشده، به بایدن پیام شادباش داد… خیلی زودتر از بسیاری از رهبران دیگر دنیا. با او از آن به بعد حرف نزده‌ام.»

دونالد ترامپ در مصاحبه خود همچنین با اطمینان گفته است که اگر اقداماتش برای اسرائیل در راستای اهداف بنیامین نتانیاهو نبود، او هرگز چند بار در انتخابات اسرائیل برنده نمی‌شد. در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ صحنه سیاست اسرائیل در غلیان بی‌سابقه‌ای بود و بار‌ها انتخابات پارلمانی تکرار شد. در کارزار‌های آن انتخابات، بنیامین نتانیاهو به عنوان رهبر حزب لیکود، بر روابط ویژه خود با دونالد ترامپ تاکید می‌کرد و رقیبان را فاقد ویژگی‌های برقراری مناسبات بسیار نزدیک با رهبر آمریکا تصویر می‌کرد. حزب لیکود پوستر‌های عظیم بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ را بر دیوار‌های شهر‌ها آویزان کرده بود. تقریبا هر بار زمان کوتاهی پیش از انتخابات که هر چند ماه یک بار برگزار می‌شد، دونالد ترامپ دست به سلسله اقداماتی می‌زد که به باور بسیاری از ناظران در آن زمان نیز جنبه کمک آشکار به پیروزی بنیامین نتانیاهو را داشت. ترامپ در مصاحبه جدید خود یادآوری کرده که تنها چند روز مانده به انتخابات آوریل ۲۰۱۹ در اسرائیل، حاکمیت رژیم صهیونیستی بر ارتفاعات جولان را به رسمیت شناخت.»

به گفته ترامپ، این شناسایی ۱۰ میلیارد دلار می‌ارزید و انجام آن، «به موفقیت بنیامین نتانیاهو در آن انتخابات کمک بسیاری کرد.» پیش از آن، ترامپ بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسمیت شناخت، کنسولگری آمریکا برای خدمات‌رسانی به فلسطینیان در بیت‌المقدس را تعطیل کرد، سفارت آمریکا را به بیت‌المقدس منتقل کرد، مناسبات با تشکیلات خودگردان فلسطینی را قطع کرد، دفاتر نمایندگی سازمان آزادی‌بخش فلسطین در آمریکا را بست، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را تروریستی اعلام کرد، از برجام خارج شد و بسیاری از تحریم‌های فلج‌کننده‌ای را که پیشنهاد بنیامین نتانیاهو بود، در مورد ایران اعمال کرد و سرانجام نیز دستور ترور سپهبد شهید قاسم سلیمانی را صادر کرد. بنیامین نتانیاهو هنوز به مصاحبه ترامپ واکنش نشان نداده است.