معنای معافیت آمریکا درباره پول‌های بلوکه شده ایران

فرارو- روز چهارشنبه وزارت امور خارجه آمریکا کنگره این کشور را مطلع کرد که معافیت‌های تازه‌ای در مورد تحریم‌های ایران در نظر گرفته است.

بر اساس این معافیت، پرداخت پول‌های مسدود شده ایران در ژاپن و کره جنوبی فقط به منظور پرداخت به صادرکنندگان این دو کشور مجاز شناخته شده است.

این نامه که به امضای آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا رسیده، پرداخت به صادرکنندگانی را شامل می‌شود که قبلا اقلام غیرتحریمی به ایران ارسال کرده بودند؛ از این رو معافیت جدید به لحاظ قانونی با ماهیت تحریم‌های آمریکا در تضاد نیست.

به گفته وزارت خارجه آمریکا انتقال پول‌های آزاد شده به ایران مجاز نیست.

مجموع دارایی‌های مسدود شده ایران در این دو کشور حدود ۱۰ میلیارد دلار اعلام شده است که از این مقدار ۷ میلیارد دلار در بانک‌های کره‌ای و سه میلیارد دلار هم در ژاپن است؛ این پولها مرتبط با درآمدهای نفتی ایران است که به قبل از تحریم‌های آمریکا باز می‌گردد.

با کاهش منابع ارزی ایران به دلیل شدت یافتن تحریم‌ها، ایران مذاکراتی را برای آزادسازی پولهای مسدود شده با این دو کشور انجام داده و در مواردی هم تهدید به اقدامات حقوقی هم کرده است.

اسفند ماه پارسال  رسانه‌های کره جنوبی به نقل از مقام‌های آمریکایی گفته بودند که ایالات متحده "موافقت اصولی" خود را با آزادسازی دارایی‌های ایران در این کشور و انتقال آن از طریق کانالی مالی در سوئیس اعلام کرده است.

اما عملا این اتفاق نیافتاد و نتیجه ای حاصل نشد. 

اقدام تازه آمریکا در حالی است که مذاکرات وین شرایط مبهمی دارد و هنوز مشخص نیست دور هفتم آن چه زمانی آغاز خواهد شد. 

ایران می گوید ادامه این مذاکرات در دولت ابراهیم رئیسی پیگیری می شود اما مشخص نیست موضع رئیسی درباره این مذاکرات چیست. 

وزارت خارجه ایران دو روز پیش در گزارشی به مجلس با ذکر جزئیات، به پیشرفت‌هایی پرداخته بود که تا کنون در شش دور مذاکرات وین به دست آمده بود. در این گزارش لیستی نیز از مصادیق رفع تحریم ارائه شده بود که در صورت توافق در وین رفع خواهد شد.

همزمان گزارش هایی نیز از مذاکرات ایران و آمریکا برای آزادسازی زندانیان دو طرف در حال انجام است. 

در سوی دیگر روز گذشته وزارت دادگستری آمریکا اتهام تازه‌ای علیه ایران مطرح کرد. بر این اساس سیستم اطلاعاتی ایران متهم به تلاش برای ربودن مسیح علی نژاد در آمریکا شده است. 

ایران این اتهام را به شدت رد کرده اما کاخ سفید اقدام ایران را محکوم کرده است. اتهام علیه ایران دقیقا در روزی منتشر شد که آمریکا معافیت های تازه تحریمی درباره پول های بلوکه شده ایران وضع کرد. 

 ابلاغیه وزرات خارجه آمریکا چه معنایی دارد؟ 

بهرام شکوری رییس کمیته مشترک بازرگانی ایران و ژاپن در مورد ابلاغیه وزارت امور خارجه آمریکا مبنی بر مجاز دانستن انتقال وجوه ایران در حساب‌های محدود به صادرکنندگان در ژاپن و کره جنوبی به ایلنا، گفت: «این اتفاق نوید خوبی است. متاسفانه با اینکه صادرات انجام می‌شد، اما پول آن قابل استفاده نبود، اما با آزادسازی این پول‌ها بخشی از مشکلات کشور می‌تواند حل شود.»

او افزود: «مناسبات تجاری هم با این کشور‌ها افزایش پیدا می‌کند، ژاپن، کره جنوبی یا کشور‌های خاور دور کشور‌های پرپتانسیلی هستند که هم می‌توانند بازار هدف صادراتی برای محصولات ما باشد و هم می‌توانیم ماشین‌آلات، تجهزیات، نوآوری‌ها و... را از این کشور‌ها وارد کنیم.» 

به گفته این فعال اقتصادی " زمینه همکاری بین این کشور‌ها و ایران خوب است و می‌تواند حتی جایگزین بسیاری از کشور‌های دیگر شوند چراکه علاوه بر اینکه کشور‌های پیشرفته‌ای هستند و روابط دیرینه‌ای هم با ما دارند. به دلیل تحریم‌ها این مناسبات توسعه پیدا نمی‌کرد و پول‌های ایران نیز بلوکه شده بود."

او در ادامه با اشاره به معنای سیاسی این اقدام آمریکا افزود: «این ابلاغیه چراغ سبزی این است که نشان می‌دهد آمریکا هم علاقه‌مند است مناسبات دو کشور اصلاح شده و مذاکرات به نقطه خوبی برسد. برداشتن هر یک از موانعی که با تحریم‌ها پیش روی کشور ایجاد شده می‌تواند گشایش‌هایی برای کشور ایجاد کند. ولی بیشتر از گشایش‌هایی که خارج از کشور ایجاد می‌شود باید در داخل کشور ساختار نظام سیاسی و اقتصادی را اصلاح کنیم. تا زمانی که این اتفاق نیافتد شاید حتی با شکل‌گیری مناسبات نیز سود چندانی عاید کشور نشود.»

رییس کمیته مشترک بازرگانی ایران و ژاپن در مورد بندی از این ابلاغیه که آمده است «صرفا اجازه بازپرداخت به شرکت‌های ژاپنی و کره‌ای را که کالا‌ها و خدمات غیر تحریم شده را قبل از تشدید تحریم‌های ایالات متحده توسط دولت قبلی صادر می‌کردند، ایجاد می‌کند» گفت: "این مصوبه می‌تواند این معنا را داشته باشد که ما می‌توانیم از پول‌های بلوکه شده خود در این کشور‌ها استفاده کنیم."

او تاکید کرد که "باید توجه داشت که الان نظام بانکی ما با دنیا ارتباط ندارد و این هم یکی از موضوعاتی است که مذاکرات حول آن در حال انجام است. اما اگر بتوانیم در قالب ماشین‌آلات، مواد اولیه و تجهیزات هم از این پول‌ها استفاده کنیم بازهم در اقتصاد کشور گشایش ایجاد می‌کند."

او با ابراز امیدواری از مذاکرات وین بیان کرد: «اگر مذاکرات وین هم دنبال شده و به نقطه خوبی برسد به نظر می‌رسد علاوه بر اینکه دولت می‌تواند نفت خود را صادر کند، تجار و بازرگانان هم می‌توانند ارتباط خود را با دنیای خارج داشته باشند و بدون هزینه‌های اضافی صادرات و واردات کنند و پول خود را هم می‌توانند از طریق گشایش اعتبار اسنادی انتقال دهند که ریسک را کم می‌کند و همه این‌ها کمک به توسعه مناسبات می‌کند.»

شکوری افزود: "بسیاری از بازرگانان خارجی الان به دلیل اینکه باید به صورت نقد با ما معامله کنند علاقه‌ای به معامله با ایرانیان ندارند. اما اگر این تغییر کند و بدانند که می‌توان به صورت نسیه کار کنند یا می‌توانند LC بازکنند و بعد پول آن را به بانک پرداخت کنند، گشایش ایجاد می‌شود که علاقه‌مندی آن‌ها به معامله کردن با ایران بیشتر می‌شود."

او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه کالا و خدماتی می‌توانیم به موجب این ابلاغیه وارد کشور کنیم گفت: «کالا‌های زیادی وجود دارند که ما نیازمند آن هستیم و می‌توانیم از ژاپن وارد کنیم. سهم واردات ما بیشتر از صادراتمان به ژاپن بوده، در مقاطعی تراز تجاری ما مثبت بوده، اما اکثرا تراز تجاری منفی داشتیم.»