واکنش‌ها به گزارش جنجالی رویترز درباره حوادث آبان ماه

فرارو- روز گذشته خبرگزاری رویترز گزارشی درباره ناآرامی‌های آبان ماه ایران، جزییات تعداد کشته‌ها و ... منتشر کرد. گزارشی که در ایران با واکنش‌هایی روبه رو شده است؛ و انتقاد‌های فراوانی از آن صورت گرفته است.

به گزارش فرارو، رویترز مدعی شده که آمار کشته شدگان حوادث آبان ماه در ایران حدود ۱۵۰۰ نفر است. بر اساس این گزارش دست کم ۱۷ نوجوان، حدود ۴۰۰ زن و همین طور تعدادی از نیرو‌های امنیتی و پلیس در میان کشته‌شدگان هستند.

این خبرگزاری مدعی شده که آمار و اطلاعات خود را از منایع مطلع در درون حکومت در یافت کرده است. البته توضیحی درباره هویت این منابع و جایگاه دقیق آن‌ها نداده است.

رویترز همچنین مدعی شده روز ۲۶ آبان جلسه‌ای با حضور رهبر انقلاب، رییس جمهور و برخی اعضای کابینه درباره مقابله به اعتراضات تشکیل شده است.

ادعا‌های رویترز در حالی منتشر شده که ایران تاکنون آمار رسمی از آسیب دیدگان حوادث آبان ماه اعلام نکرده است. از طرف دیگر برخی کشور‌ها و نهاد‌های خارجی در خلاء آمار رسمی ادعا‌های دیگری مطرح کرده اند. برایان هوک نماینده آمریکا در امور ایران مدعی ۱۰۰۰ کشته شده و عفو بین الملل نیز کشته شدن ۳۰۴ نفر را تائید کرده است.

گزارش رویترز درباره حوادث آبان ماه بازتاب وسیعی در افکار عمومی داشته است. در عین حال شورای عالی امنیت ملی محتوای آن را تکذیب کرده است.

روز گذشته علیرضا ظریفیان‌یگانه رئیس مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ضمن تکذیب ادعا‌های رویترز گفت: "این نحو از خبر نوشتن و ادعا کردن اساساً کار خاصی ندارد؛ کافی است بر اساس یک برنامه از پیش تعیین‌شده عملیات روانی، یک سری ادعای واهی کنار هم چیده شود و وقتی از این رسانه درخواست منبع و سند شد، شما را به موجودات نامرئی ارجاع دهد که هیچ امکانی برای صحت‌سنجی آن‌ها وجود ندارد؛ لذا ادعای خبرگزاری رویترز نه فقط از باب امنیتی و اطلاعاتی که از جنبه خبری هم کاملاً فاقد ارزش و لطمه‌ای شدید به اعتبار از پیش مخدوش‌شده این خبرگزاری است."

او با بیان اینکه "این خبرسازی‌های جعلی و بدون مدرک اعتباری ندارد" افزود: «حالا که رویترز نمی‌خواسته منبع یا سند یا حتی یک قرینه کوچک ارائه کند، چرا به ۱۵۰۰ نفر کفایت کرده؟ مثلاً می‌توانست بگوید ۲۰ هزار نفر کشته‌اند."

رئیس مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی اظهار کرد: "همانطور که در دستور رهبر معظم انقلاب آمده بود موضوع دلجویی از خانواده‌های کشته‌شدگان اخیر در سه گروه ادامه دارد و پس از جمع‌بندی کامل این مسئله اطلاع‌رسانی‌ها راجع به آن صورت خواهد گرفت."

او گفت: "یک تیم مسئول در زمینه رسیدگی به آسیب‌دیدگان حوادث اخیر از مدت‌ها پیش تشکیل شده و وظیفه دارد که تمام آسیب‌دیدگان را جزءبه‌جزء بررسی کند تا کاملاً مشخص شود که آن فرد در چه وضعیتی آسیب دیده است."

همچنین باشگاه خبرنگاران به نقل از یک منبع آگاه ادعای تشکیل جلسه با حضور رهبر انقلاب و اعضای دولت را رد کرد. به نوشته باشگاه خبرنگاران جوان "بر خلاف ادعای بنگاه خبری رویترز، هیچ جلسه‌ی مشترکی میان حضرت آیت الله خامنه ای، رئیس جمهور و اعضای کابینه دولت در روز «۲۶ آبان-۱۷ نوامبر» و حتی پس از آن در مورد آشوب‌ها تشکیل نشده است."

این منبع آگاه افزود تنها دستور رهبر انقلاب در مورد قربانیان آبان ۹۸، همان «دستور رافت» ایشان است که به صورت مکتوب و در پاسخ به گزارش دبیر شورای عالی امنیت ملی در رسانه‌ها منتشر شد.

خبرگزاری فارس نیز در گزارش، ادعای اخیر رویترز را مخالف اصول تعریف شده این خبرگزاری دانست و نوشت: «خبرگزاری رویترز با اینکه در آیین‌نامه خود بندی مربوط به غیرقابل اعتماد و اعتبار بودن منابع بی‌نام دارد، اما برای پیشبرد رویکرد ضد ایرانی کشور‌های غربی، اصول خود را زیر پا گذاشته و با استناد به چنین منابعی به انتشار اخبار و گزارش دروغ علیه ایران می‌پردازد.»

فارس در گزارش خود مواردی از ادعا‌های تکذیب شده رویترز در ماه‌های اخیر را در گزارش خود ذکر کرد.

گزارش رویترز و بازتاب گسترده آن باعث شده که بیشتر ناظران سیاسی و فعالان رسانه‌ای از دولت و حاکمیت بخواهند آمار و اطلاعات دقیق حوادث را اعلام کنند.

پس از گزارش رویترز برایان هوک نماینده آمریکا در امور ایران خواستار برخورد با ایران شده است. به عقیده فعالان رسانه‌ای سکوت ایران و عدم ارائه آمار‌های دقیق باعث سوء استفاده دشمنان شده است.

کبری آسوپور از فعالان رسانه‌ای اصولگرایان در این باره در توئیتی نوشت: «به آمار ۱۵۰۰ کشته‌ای که رویترز از ایران گفته، فقط نگاه می‌کنم. سکوت و عدم شفافیت جمهوری اسلامی پس از این همه سال که از لزوم ابتکار عمل در جنگ روایت‌ها گفته‌ایم، یعنی علاقه‌ای به دفاع حرفه‌ای از خود ندارد. وقتی ۱۰ روز اینترنت نداشتم، فهمیدم به دفاع امثال من هم احساس نیازی ندارد.»

علی علیزاده فعال سیاسی و رسانه‌ای در لندن هم انگشت اتهام را به سمت صداوسیما گرفته و از عزت الله ضرغامی پیشین صداوسیما سوال کرده است "شما که در مقام ناجی بالای منبر می‌روید و ضعف مدیریت را نقد میکنید! اینقدر آزادگی دارید در نقد «فاجعه سکوت خبری» که ایران را رسما به خطر انداخته و محصول مستقیم مدیریت مجید آخوندی است حتی یک جمله بگویید؟ همان مجید آخوندی که شخص شما به معاونت سیاسی صداسیما ارتقایش داد؟"

کیان عبداللهی سردبیر خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران نیز در این باره نوشته است: «بی‌عملی وبدعملی مسئولان در ارائه گزارش‌های به موقع و مسئولانه از اتفاقات ۹۸، رسانه‌هایی مثل رویترز رو بدجور به طمع انداخته. ولی این‌ها از وقاحت خبر خرزوخانی رویترز چیزی کم نمیکنه؛ شما که با منابع نامرئی و خیالی زدی ۱۵۰۰ نفر، خب میزدی ۱۵ هزار نفر! چرا کم گذاشتی؟»

علی مجتهدزاده وکیل و از فعالان شبکه‌های اجتماعی معتقد است: «آنچه که رویترز در خصوص آمار جانباختگان اعتراضات میگوید عجیب و‌غیر قابل باوربنظر می‌رسد و‌ اگر وزارت کشور هر چه زودتر آمار صحیح را همراه با اسم و مشخصات کامل متوفی و‌محل فوت اعلام نکند رقم‌اعلام‌شده از سوی جامعه پذیرفته خواهد شد و البته که چنین عملی شجاعت می‌خواهد.»

به نظر می‌رسد اعلام آمار و جزییات انفاقات آبان ماه بر عهده قوه قضائیه است، اما این نهاد در این باره سکوت کرده است. وزارت کشور و شورای عالی امنیت ملی نیز هیچ آماری منتشر نکرده اند.

تنها علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی چند پیش در دیدار با خانواده برخی جانباختگان حوادث اخیر گفت: «بیش از ۸۵ درصد از جانباختگان رخداد‌های اخیر در شهرستان‌های تهران در هیچ‌یک از تجمع‌های اعتراضی حضور نداشته‌اند و به صورت مشکوک با سلاح‌های سرد و گرم غیر سازمانی کشته شده‌اند لذا اجرای پروژه کشته‌سازی از سوی معاندین در این منطقه قطعی است.»

محمد جواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه نیز چند روز پیش آمار دیگری در این رابطه ارائه کرد و گفت: "۸۵ درصد کشته‌ها مربوط به نیرو‌های امنیتی یا افرادی بوده است که در حال دفاع از منازل خود در برابر تهاجم آشوب‌گران بوده‌اند و ۱۵ درصد کشته‌ها مربوط به نیرو‌های تروریستی است."

به نظر می‌رسد این شیوه آمار دادن و اطلاع رسانی درباره حوادث آبان ماه به ابهامات اضافه می‌کند و سناریو‌های خارجی را برای افکار عمومی قابل قبول می‌نماید.

در همین حال روز گذشته یک نماینده مجلس با اشاره به آمار رویترز گفت: "ما در جلسات خودمان اطلاعات و آمار را گرفته‌ایم، اما مجاز به اعلام آن نیستیم. اعلام باید از طریق مراجع رسمی باشد. دادستان باید در قبال این یاوه‌گویی‌ها ورود کند، مراجع قضایی، پزشکی قانونی و وزارت کشور باید ورود کنند، هیچ کسی نباید توپ را به زمین دیگری بیندازد، مردم نباید به دلیل نبود اطلاعات به رسانه‌های خارجی پناه ببرند."

در روز‌های اخیر برخی نمایندگان از جمله محمود صادقی اعلام کرده بودند که اگر آمار رسمی اعلام نشود، خود نمایندگان آماری که دارند را منتشر می‌کنند. اما تاکنون این اتفاق رخ نداده است.