چرا مذاکره موشکی با آمریکا غیرممکن است؟

فرارو- یک روزنامه لبنانی نزدیک به حزب الله لبنان در تحلیلی نوشت ایران بر سر برنامه موشکی مذاکره نمی‌کند، چون این برنامه از یک طرف در معادله حفظ نظام ایران نقش مهمی دارد و از طرف دیگر، مبنای استراتژی دفاعی در هر جنگ نامتقارن است.

به گزارش فرارو، اخیرا رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا در ادعایی که به سرعت توسط ایران تکذیب شد، گفت: ایران برای اولین بار برای مذاکرات درباره برنامه موشک‌های بالستیک خود اعلام آمادگی کرده است.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، مدعی شد: «برای نخستین بار، ایرانیان گفته‌اند آن‌ها برای مذاکره درباره برنامه موشکی‌شان آماده هستند.» دیپلمات ارشد آمریکا با بیان اینکه این ادعا در چند روز گذشته مطرح شده است، افزود: «ما از این فرصت برای مذاکره درباره یک توافق استفاده خواهیم کرد که واقعا ایران را از دستیابی به سلاح هسته‌ای منع کند.»

ایران قاطعانه این ادعا را رد و تاکید کرد برنامه موشکی به هیچ وجه قابل مذاکره نیست.

خلیل کوثرانی، تحلیلگر روزنامه لبنانی الاخبار، طی یادداشتی در همین روزنامه، به دلایل غیرممکن بودن مذاکرات موشکی ایران و آمریکا پرداخت و نوشت: «در سریال مناقشه‌برانگیز و محبوب باراک اوباما "هوم لند"، موساد موفق می‌شود سعید نفیسی، بازرگان ایرانی مرتبط با سپاه پاسداران، را برباید. این عملیات با همکاری آمریکا و بواسطه اغوای نفیسی توسط یک دختر در امارات انجام می‌شود. علت (این عملیات) این است که اسرائیلی‌ها اطلاعاتی دارند که نشان می‌دهد ایرانیان از طریق یک برنامه موازی سری در کره شمالی، توافق هسته‌ای را نقض می‌کنند. در حین بازجویی از نفیسی، گفتگوی قابل توجهی میان او و افسر بازجوی سیا – سول بیرینسیون - انجام می‌شود. طرف ایرانی در پایان می‌گوید: "یک چیزی هست که باید بدانی؛ ایران دنبال سلاح هسته‌ای نیست و هرگز نبود. ادامه تحریم‌ها برای سه دهه ما را می‌کشت. مجبور بودیم راهی برای رفع آن‌ها پیدا کنیم، لذا سانتریفیوژ‌ها را روشن کردیم. با این کار توجه جهان را جلب کردیم... در نهایت کاری نکردیم جز اینکه بر سر برنامه‌ای که از اساس نمی‌خواستیم، مذاکره کردیم. "»

کوثرانی افزود: «سانتریفیوژ‌ها می‌چرخد، کانال‌های دیپلماتیک هم فعال می‌شود. درصد غنی‌سازی بالا می‌رود، واسطه‌ها هم با راهکارهایشان به سمت تهران هروله می‌کنند. ظاهرا این معادله هنوز هم کارآمد است. ایران "بازی هسته‌ای" را در دو سطح پیگیری می‌کند: سطح اول، در چارچوب نیازمندی‌های توسعه داخلی؛ و سطح دوم، برجسته‌سازی پروژه (هسته‌ای) به عنوان ابزاری برای قدرت‌نمایی و رعب‌افکنی.»

به نوشته این تحلیلگر، تهران معتقد است که ریشه اصلی بحران فعلی با غرب، این است که آمریکا به چیزی کمتر از براندازی نظام ایران یا تحت سیطره در آوردن آن راضی نیست و این هزینه‌ای است که نظام جمهوری اسلامی، به خاطر «آزاد و مستقل بودن» پرداخت می‌کند. چه مسئله هسته‌ای حل شود و چه حل نشود، باز هم مهمترین مطالبه آمریکا، براندازی نظام ایران خواهد بود. از این رو، تهران به برنامه هسته‌ای تمسک جسته است تا دشمن را از اهداف خطرناکتر مشغول کند.

کوثرانی ادامه داد از زمان اشغال عراق، که یک قدمی ایران اتفاق افتاد، ایرانیان تمرکزشان را بر مسدود کردن روزنه‌های خطرآفرین قرار دادند. کارت هسته‌ای، نفوذ منطقه‌ای و قابلیت‌های نظامی داخلی، ستون‌های این استراتژی بودند. ایرانیان استدلال می‌کنند که نفوذ منطقه‌ای‌شان، عدم تکرار سناریوی جنگ عراق را تضمین می‌کند و اگر روزی به ایران حمله نظامی شود، موشک‌ها تضمین خواهد کرد که مهاجم پیروز نخواهد شد. از دیدگاه این تحلیلگر، مقامات ایران حجم چالش و جدیت آمریکا را می‌دانند و احساس می‌کنند که خطر اصلی به برنامه هسته‌ای مربوط نمی‌شود و اینکه رها کردن نفوذ منطقه‌ای و موشک‌های بالستیک به معنای هموار کردن راه براندازی خواهد بود، آن هم به دست خود ایران. امتیازدهی سایر کشور‌هایی که قابلیت‌های نظامی مشابهی داشتند، مانع از این نشد که نظام‌هایشان با زور سرنگون نشوند.

به نوشته کوثرانی، ایران مجددا مثلث برنامه هسته‌ای، برنامه موشکی و نفوذ منطقه‌ای را فعال کرده است تا جلوی جنگ یا براندازی را بگیرد. اما دونالد ترامپ دقیقا خواهان مذاکره درباره همین مثلث است. اگر چه ترامپ می‌گوید کشورش دنبال براندازی در ایران نیست، اما از آنجا که برنامه موشکی، نقش مهمی در محافظت از جمهوری اسلامی ایران دارد، این کشور درباره این برنامه مذاکره نخواهد کرد.

در ماجرای توافق هسته‌ای نیز، کوثرانی معتقد است ایران زمانی قبول کرد مذاکره کند که اولا باراک اوباما قول داد دنبال براندازی نباشد. ثانیا، دو پرونده موشکی و نفوذ منطقه‌ای از پرونده هسته‌ای جدا شدند. جنگ هشت ساله با عراق و سپس تحریم‌های آمریکا، نقش مهمی در شکل‌گیری ذهنیت نظامی ایران دارند. در نیروی دریایی، ایران بر قابلیت‌های جنگ نامتقارن تمرکز کرد، پس قایق‌های تندرو، اژدر و مین‌های دریایی ساخت. موشک‌ها نیز چنین کارکردی دارند. در صورت فقدان برابری هوایی، موشک‌ها تنها نیرویی است که می‌تواند برتری هوایی دشمن را خنثی کند. با این حال، اروپایی‌ها همچنان از برنامه موشکی ایران، خصوصا احتمال ساخت موشک‌های دارای قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای، نگران خواهند بود.

کوثرانی پس از تشریح دلایل غیرممکن بودن مذاکرات موشکی این پرسش را مطرح کرد که آیا ایرانیان به سبک سعید نفیسی در هوم لند مذاکره خواهند کرد و به ترامپ یک توافق نمادین خواهند داد؟ فعلا جواب ایران منفی است.