چرا قیمت‌های نفت دیگر تکان نمی‌خورد؟

فرارو- چند ماه پیش، در آستانه اجرای دور دوم تحریم‌های آمریکا، که صادرات نفت ایران را هدف قرار گرفت، با هر اظهارنظر آمریکایی‌ها درباره قطع کامل صادرات نفت ایران، قیمت‌های جهانی نفت بالا می‌رفت. اکنون، پس از اجرای تحریم‌ها، آمریکا بار دیگر بر صفر کردن صادرات نفت ایران اصرار می‌کند، اما بازار‌های نفت واکنشی نشان نمی‌دهند.

به گزارش فرارو، اندکی از قبل از اجرای دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران در اوایل ماه نوامبر، قیمت نفت از ۸۴ دلار هم عبور کرد. اما با صدور ناگهانی معافیت تحریمی برای هشت مشتری عمده نفت ایران، قیمت‌ها به یکباره فرو ریخت و در حال حاضر در کانال ۵۰ دلار قرار دارد. برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، اخیرا بار دیگر بر عزم دولت دونالد ترامپ بر قطع کامل صادرات نفت ایران تاکید کرده است. او گفته این بار پس از انقضای معافیت‌های صادره، دیگر معافیتی به مشتریان ایران داده نخواهد شد. اما این اظهارات، تاثیر چندانی بر قیمت‌های جهانی نفت نگذاشته است. امروز، نفت خام برنت حدود ۵۹ دلار و نفت خام متوسط غرب تگزاس هم ۵۰ دلار قیمت گذاری شده است.

 

هوک در روز‌های اخیر حداقل دو بار بر صفر کردن صادرات نفت ایران تاکید کرده است. او، که به همراه مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، به خاورمیانه آمده بود، روز شنبه گذشته، طی نشست اندیشکده شورای آتلانتیک در ابوظبی، گفته آمریکا برای حداکثر کردن فشار اقتصادی بر ایران، مصمم است که صادرات نفت ایران را به صفر برساند. او در این نشست گفت: «ما بر بخش انرژی بسیار متمرکز هستیم. زیرا اقتصاد ایران به نحوی ساختاربندی شده که بزرگترین آسیب‌پذیری آن در این بخش است.»

این مقام آمریکایی، که سیاست کشورش در برابر ایران را هماهنگ می‌کند، صدور معافیت برای مشتریان نفت ایران در آینده را هم منتفی دانست و گفت: «ما اعطای معافیت‌ها به واردات نفت خام از ایران را بررسی نمی‌کنیم.»

هوک بار دیگر در گفتگو با بلومبرگ، ضمن تاکید مجدد بر عزم کاخ سفید برای صفر کردن صادرات نفت ایران، اعلام کرد: «ما توانسته‌ایم فشار زیادی بر ایران وارد کنیم. ۸۰ درصد درآمد‌های آن‌ها (ایران) از صادرات نفت می‌آید». این مقام آمریکایی تصریح کرده که آمریکا بسیار تلاش کرده که در عین حذف مقدار زیادی از صادرات نفت ایران، قیمت‌های نفت افزایش نیابد.

اما با وجود این تهدیدات هوک علیه ایران، دیروز قیمت‌های نفت شاهد کاهش یک درصدی بود.

 

قبل از اجرای تحریم‌های نفتی، آمریکا به کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس برای جبران نفت ایران فشار آورد. این کشور‌ها هم تولیدشان را افزایش دادند، اما دولت دونالد ترامپ بدون هماهنگی با این کشورها، به هشت مشتری عمده نفت ایران معافیت داد. امری که باعث سقوط سریع قیمت‌های نفت شد. از آن زمان تاکنون کشور‌های اوپک و به همراه سایر کشور‌های غیر اوپک، بخصوص روسیه، تلاش می‌کنند از طریق کاهش تولید، تعادل را به بازار بازگردانند، اما هنوز هم نتوانسته‌اند قیمت نفت را به کانال ۶۰ دلار برسانند. تعادل بازار طوری به هم خورد که باوجود تلاش عربستان و روسیه برای کاهش تولید، همچنان قیمت نفت نسبتا پایین مانده و شرایط برای عدم صدور معافیت تحریمی برای مشتریان نفت ایران مساعد شده است.

در این میان باید به یک نکته مهم توجه کرد. در هفتم دسامبر ۲۰۱۸، کشور‌های اوپک و غیراوپک با کاهش تولید به مقدار حدود ۱.۲ میلیون بشکه در روز به مدت شش ماه توافق کردند. این توافق از ژانویه جاری اجرایی شد و در ژوئن آینده به پایان می‌رسد. معافیت مشتریان نفت ایران هم در ماه می به پایان خواهد رسید. حال برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که کشور‌های اوپک و غیراوپک در اواسط ماه آوریل، یعنی در آستانه انقضای معافیت مشتریان نفت ایران، درباره بررسی توافق کاهش تولید دسامبر ۲۰۱۸ جلسه خواهند گرفت. خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع آگاه، مدعی شد که اوپک و متحدانش در ۱۷ تا ۱۸ آوریل برای بازبینی توافق کاهش تولید نفت، در وین جلسه خواهند گرفت. اگر آمریکا معافیت‌ها را تمدید نکند، (که طبق گفته هوک تمدید نخواهد کرد)، به احتمال زیاد برای جبران صادرات نفت فعلی ایران، توافق کاهش تولید تعدیل شود. این بدان معناست که حتی با وجود کاهش یا قطع صادرات نفت ایران، قیمت‌های بازار‌های نفت به طور اساسی تغییر نخواهد کرد. مگر اینکه یک اتفاق غیرمعمولی - مثل تنش در مسیر نفتکش‌ها در خلیج فارس- اتفاق بیافتد.