تغییر منبع سود شرکت‌های بورسی

روند ادامه‌دار رشد شاخص کل بورس تهران طی هفته‌های اخیر، دیروز در اولین روز هفته جدید نیز تکرار شد و دماسنج بازار سهام با 253 واحد افزایش تا 76 هزار و 420 واحد بالا رفت. در تداوم این روند انتظار افزایش شاخص تا بالاتر از 77 هزار و 800 واحد نیز وجود دارد.

برخی در این میان در تحلیل‌های تکنیکی از امکان افت موقت شاخص و ریزش به کانال 75 هزار واحد هم سخن می‌گویند. با این حال آنچه در حرکت منحنی شاخص دیروز نمایان بود بازار بدون هیجان افزایش تدریجی قابل انتظار است. منحنی شاخص دیروز از دقایق ابتدایی معاملات افزایشی شد و در بالاترین سطح در ساعت 9:35 دقیقه تا 76 هزا ر و 573 واحد بالا رفت و یک افزایش 407 واحدی را تجربه کرد؛ اما در ادامه تا پایان معاملات دیروز به افزایش 253 واحدی رضایت داد. به این ترتیب بازدهی بورس در رقم 76 هزار و 420 واحدی نسبت به ابتدای سال 2/3 درصد همچنان منفی است، با این حال از سطح افت تقریبا 9 درصدی ماه‌های قبل، شرایط به مراتب بهتر است.

در بررسی‌های موجود شرایط گزارش‌های 6ماهه شرکت‌ها به‌طور محسوسی مثبت ارزیابی می‌شود. در این میان با اینکه انتظارات برای برخی شرکت‌ها و صنایع جهت پوشش درصد سود بالا بود، اما این گروه انتظارات را برآورد نکردند، درمقابل با اینکه نسبت به آینده کاری برخی شرکت‌ها نگرانی‌هایی وجود داشت، اما سود‌آوری آنها بازار را قانع کرده است. تقریبا اغلب گزارش‌های 6 ماهه، منتشر‌شده و کارشناسان معتقدند در اغلب این گزارش‌ها چشم‌انداز روشنی دیده می‌شود.

 با این حال به گفته برخی تحلیلگران، یک پیام مهم در گزارش‌های این دوره وجود دارد و آن اینکه اولا سودهای محقق شده در شرایط تحریمی و تحت فشار‌های بین‌المللی کسب شده که این امر امید بیشتری برای جذب نقدینگی بیشتر به سمت سهام این شرکت‌ها ایجاد می‌کند و همچنین برخلاف سال‌های اخیر، سود شرکت‌ها نه از محل تجدید ارزیابی‌هاي ناشی از نرخ ارز یا تورم حاصل شده که نوید بخش سود واقعی در بازار است.

تغییر کیفیت سود‌سازی شرکت‌ها
روح‌الله حسینی‌مقدم، مدیر ناشران شرکت بورس در گفت‌وگو با «دنياي‌اقتصاد» در تحلیلی از شرایط شرکت‌ها، مهم‌ترین دستاورد این گزارش‌ها را تغییر در نحوه سود‌آوری شرکت‌ها برشمرده است. او با ذکر این نکته که کیفیت سود‌آوری شرکت‌ها در گزارش‌های 6 ماهه بهبود یافته و عمدتا بر‌اساس افزایش فروش بوده، گفت: تقریبا در 2 سال گذشته و به‌طور مشخص در سال 92، شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی‌ها و افزایش قیمت ارز سود شناسایی کرده بودند اما امسال اغلب سودها از محل عملیات واقعی فروش کسب شده است.

حسینی‌مقدم افزود: با توجه به شرایط کلان اقتصادی و محدودیت‌های بین‌المللی، انتظار می‌رفت که شرکت‌ها در امر فروش محصولات همچنان با مشکلاتی مواجه باشند، اما گزارش‌های 6 ماهه نشان داد که اغلب شرکت‌ها وضعیت فروش خوبی داشته و نگرانی بازار را از این منظر تا حدود زیادی برطرف کرده‌اند و در فضای کسب و کار فعلی در امر فروش واقعی خوب عمل کرده‌اند. مدیر ناشران شرکت بورس با بیان اینکه البته در برخی صنایع گزارش‌های 6 ماهه شرایطی ناامید‌کننده نیز داشته‌اند، تصریح کرد: سود‌سازی کیفی در اغلب گزارش‌ها فراتر از انتظار بازار بوده و در 70 درصد شرکت‌های بزرگ سودها محقق شده است.

حسینی‌مقدم در ادامه به برخی صنایع اشاره کرد و افزود: در صنعت پتروشیمی با توجه به نگرانی از تاثیر افزایش قیمت خوراک بر سود‌آوری در این صنعت، اغلب شرکت‌ها حد متوسطی از سود‌آوری را محقق کرده‌اند و انتظارات بازار را برآورده‌اند. وی افزود: هنوز شرکت‌های پالایشی گزارش‌های خود را منتشر نکرده‌اند، از این رو همچنان باید منتظر گزارش‌های این شرکت‌ها بود.

به گفته وی در بخش شرکت‌های تولید‌کننده روغن موتوری و فرآورده‌های نفتی، این گزارش‌ها سطح متوسطی از سود‌آوری را محقق ساخته‌اند. دارویی‌ها در مقابل گزارش‌های خوب و مثبتی ارائه دادند و فراتر از حد انتظار بازار حرکت کردند. در بازار سهام همچنین طبق این گزارش‌ها در صنعت خودرو به‌عنوان یکی از صنایع زیر ذره‌بین سهامداران، شرایط مثبتی حکمفرما بود. زیرمجموعه دو غول بزرگ خودرو‌سازی کشور به مراتب خوب بود و انتظارات بازار را برآورده کرد.

در صنعت لاستیک و پلاستیک اما با وجود حجم معاملات زیاد، شرکت‌ها رشد مناسبی در سود به همراه نداشته‌اند. به غیر از شرکت لاستیک‌سازی بارز که یک استثنا به حساب می‌آید، سودهای قابل انتظاری تحقق نیافته است. حسینی‌مقدم در ادامه درخصوص سود‌آوری شرکت‌های حاضر در صنعت فلزات اساسی نیز ابراز رضایت کرد و افزود: رشد و تحقق سود در این صنعت مناسب ارزیابی می‌شود و حتی اگر ذوب‌آهن را نیز کنار بگذاریم، در سایر شرکت‌ها نیز سود خوبی محقق شده است.  به گفته وی کانی‌های فلزی نیز در حد متوسطی از تحقق سود، انتظارات را برآورده کرده‌اند.

مدیر ناشران شرکت بورس همچنین به صنعت مهم دیگری نیز در این بازار اشاره کرد و گفت: درخصوص سیمانی‌ها با اینکه انتظار نداشتیم این شرکت‌ها با توجه به افزایش قیمت‌های سال قبل و برخی شرایط منطقه‌ای، سودهای وعده داده شده را محقق کنند و نتوانند صادر کنند، اما گزارش‌های 6 ماهه این شرکت‌ها خوب بود.

در این صنعت دو ملاحظه عمده وجود داشت که پایین‌تر بودن P/E این صنعت نسبت به بازار و در عین حال چالش مصوبه بتنی کردن جاده‌ها در دولت به‌طور مشخص انتظار برای اقبال بازار به این گروه را با ملاحظاتی همراه کرده بود، اما گزارش‌ها در این صنعت مثبت بوده است. وی همچنین به قندی‌ها در بورس نیز اشاره کرد و گفت: این گروه همچنان در برزخ افزایش قیمت هستند اما سازمان‌های مسوول هنوز مجوزهای لازم را نداده‌اند. از طرفی سال مالی آنها انطباقی با سال شمسی ندارد و از این رو گزارش‌های 9 ماهه داده‌اند، با این حال گزارش‌ها عموما سطح متوسطی ازسود‌آوری را در این صنعت نمایش داده است.

بانک‌های بورسی هم با اینکه انتظار می‌رود اثر‌گذاری به مراتب بالاتری داشته باشند، در این گزارش‌ها خیلی خوب ظاهر نشده‌اند و البته انتظار هم نبود که در گزارش‌های 6 ماهه سود خوبی را محقق کنند، چراکه سود این شرکت‌ها اغلب در 3 ماه چهارم سال نهایی می‌شود. وی در مجموع در تحلیل این گزارش‌ها گفت: سود‌سازی کیفی فراتر از انتظار بازار بوده و می‌توان گفت که در شرکت‌های بزرگ تقریبا 70درصد سود‌ها محقق شده است.

در بازار دیروز اما حجم معاملات در معاملات غیر‌بلوکی تا 1165 میلیون سهم رسید که ارزش معاملات روزانه را تا 2894 میلیارد ریال رسانده است. این معاملات نسبت به روز چهارشنبه از نظر ارزشی 17/3 درصد و از نظر حجمی 28/2 درصد بالا رفته است. افزایش تعداد معاملات تا 103 هزار و 584 دفعه از حضور بهتر سهامداران در بازار نشان داشته است.

دیروز نمادهای اخابر با 112 واحد افزایش بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل بازار گذاشت. معامله 37میلیون سهم این شرکت به ارزش 110 میلیارد ریال که 63 درصد آن را حقیقی‌ها خریدند موجب شد تا این شرکت در راس تاثیرگذارترین‌ها باشد. همچنین نمادهای«تاپیکو»، «فارس»، «خساپا» و «وتجارت» در رده‌های بعدی تاثیر‌گذاری مثبت بر شاخص بوده‌اند. در عین حال نمادهای وبملت، وبصادر، فملی و خودرو با تاثیر منفی از افزایش بیشتر شاخص جلوگیری کردند. 

در بازار دیروز همچنین شاخص صنایعی مانند معدنی‌ها، ابزار پزشکی‌ها، ماشین‌آلات، قند و شکر و دستگاه‌های برقی بین 2 تا 4 درصد افزایش ثبت کرده‌اند.

در بازار دیروز همچنین بیشترین افزایش قیمت به سهام شرکت‌های تراکتورسازی ایران، سیمان فارس خوزستان و خوراک دام پارس اختصاص یافت. بیشترین تقاضا نیز متوجه سهام تراکتور‌سازی شد و بیشترین عرضه به فولاد امیر کبیر کاشان تخصیص یافت. بیشترین ارزش معامله در بازار دیروز به نماد خودرو رسید که 52 میلیون سهم به ارزش 165 میلیارد ریال را در این نقل و انتقال مالکیت رقم زد. در همین حال معامله 99 میلیون سهم بانک صادرات این سهم را در راس بیشترین ارزش معاملات قرار داد.