اما و اگرهای تدوین پیش نویس توافق جامع

به گزارش فرارو، زنگ آغاز مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 به طور غیر رسمی فردا در نهار کاری مذاکره کنندگان ارشد ایران و گروه 1+5 به صدا درخواهد آمد.

در این نهار کاری محمد جواد ظریف، وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران و کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره کننده ارشد هسته ای گروه 1+5، تصمیم خواهند گرفت که یا عصر فردا و یا صبح سه شنبه به طور رسمی مذاکرات وین5 را آغاز کنند.

انتظار می رود که در وین5 دو طرف وارد مرحله تدوین پیش نویس توافق جامع شوند.

قرار بود ایران و گروه 1+5 در چهارمین دور مذاکرات ایران و 1+5 در خصوص راه‌حل جامع هسته‌ای که 24 تا 26 اردیبهشت ماه در شهر وین برگزار شد کار نگارش متن پیش‌نویس توافقنامه هسته‌ای در این مذاکرات را آغاز کنند.

با این حال در وین4 بر خلاف انتظارها به دلیل زیاده‌خواهی‌های طرف مقابل به خصوص هیات آمریکایی دو طرف نتوانستند وارد مرحله تدوین پیش نویس توافق جامع شوند.

پس از این مذاکرات به دلیل وجود شکاف عمیق دیدگاهی، هیات های مذاکره کننده ایران و گروه 1+5 به این نتیجه رسیدند که گفتگوهای چند جانبه نمی تواند دیدگاه های دو طرف را در کوتاه مدت به یکدیگر نزدیک کند.

بر همین اساس تصمیم گرفته شد که پیش از دور تازه مذاکرات در وین، مذاکرات دوجانبه ای برگزار شود تا شاید اختلافات کاهش پیدا کند.

شکل تازه مذاکرات ایران و گروه 1+5 با گفت و گوهای دوجانبه، مذاکره کنندگان ارشد ایران و 1+5 آغاز شده است.

ده روز پس از مذاکرات "بدون پیشرفت" ایران و گروه 1+5، در "وین4"، محمد جواد ظریف و کاترین اشتون به همراه معاونان خود در استانبول با یکدیگر دیدار و گفت و گو کردند.

پس از دو روز دو طرف استانبول را با رضایت ترک کردند. ظریف در پایان این مذاکرات اعلام کرد که بحث‌های خوبی در خصوص بررسی نگرش‌های موجود داشتیم و درباره ادامه مذاکرات هم توافقاتی خوبی حاصل شد.

توافق برای مذاکرات دوجانبه با کشورهای عضو گروه 1+5 به نظر می رسد یکی از توافقات اشتون و ظریف در استانبول باشد.

در همین چارچوب مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا در ژنو برگزار شد. مذاکراتی که هیات مذاکره کننده آمریکا با ترکیب جدید پشت میز گفت گو با هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران به سرپرستی عباس عراقچی حاضر شد.

هیات مذاکره کننده آمریکا به دستور باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، برای حفظ فرصت دستیابی به توافق با جمهوری اسلامی ایران، ارتقا پیدا کرد و سرپرستی مذاکرات از وندی شرمن، معاون وزارت خارجه این کشور به ویلیام برنز، قائم مقام جان کری وزیر خارجه آمریکا واگذار شد.

مذاکرات ایران محدود به آمریکا نشد. ژنو پس از مذاکرات ایران و آمریکا میزبان هیات های ایران و فرانسه بود تا دو کشور نظرات خود را در یک نشست محدود مطرح کنند و اختلافات را در جمعی کوچک حل و فصل کنند.

پنجشنبه گذشته هم مذاکره کنندگان هسته ای ایران به رم سفر کردند تا با هیات مذاکره کننده روسیه در این شهر به گفتگوی دو جانبه بنشیند.

به جز آمریکا، فرانسه و روسیه و مذاکرات دوجانبه با مذاکره کننده آلمان در گروه 1+5 هم برگزار شد.

«هانس دیتر لوکاس» نماینده آلمان در مذاکرات 1+5 که برای شرکت در یک سمینار در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه به تهران سفر کرده بود امروز با هیات مذاکره کننده هسته ای ایران به صورت دو جانبه مذاکره کرد.

جز در پایان مذاکره با هیات مذاکره کننده آمریکا، هیات مذاکره کننده ایران با رضایت مذاکرات را به پایان رساندند. در پایان گفتکوهای ایران و آمریکا در ژنو، عباس عراقچی اعلام کرد که اختلافات همچنان پابرجا است.

پیش از این برخی تحلیل گران اعلام کرده بودند که توافق ایران و آمریکا می تواند مذاکرات وین5 را تا حدود زیادی تشریفاتی کند چرا که طرف اصلی موضوع هسته ای ایران، آمریکا است.

هر چند برخی موضوع گیری های فرانسه هم حکایت از آن دارد که، این کشور هم اکنون به یکی از مدعیان درباره برنامه هسته ای ایران تبدیل شده است.

در همین حال یک منبع رسمی فرانسوی در آستانه دور تازه مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در وین، به الشرق الاوسط اعلام کرد:«چنانچه ایران به دستیابی به توافق نهایی تمایل دارد باید "امتیازات اساسی" بدهد.»

به گزارش تسنیم این منبع فرانسوی، مدعی شد: «پاریس معتقد است که ایران باید برای مسالمت آمیز بودن برنامه های هسته ای خود ضمانت های کافی بدهند.»

این منبع رسمی اعلام کرد که «پاریس با رسیدن به توافق درباره برنامه هسته ای ایران با هر شرط و شروطی مخالف است بلکه عدم رسیدن به توافق را به توافق بد ترجیح می دهد.»

پیش از این لورن فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه گفته بود که «تعداد سانتریفیوژها موضوع اصلی مورد اختلاف در مذاکرات است.»

به گفته فابیوس «پیشنهاد 1+5 به ایران چند صد سانتریفیوژ است، اما ایران خواستار چندصد هزار سانتریفیوژ است.»

این اختلاف اگر چه تنها اختلاف ایران و گروه 1+5 نیست اما به نظر می رسد که جدی ترین اختلاف محسوب می شود. همین امر نیز سبب شد که وزیر خارجه ایران پیش از آغاز دور مذاکرات هشدار لازم در این رابطه را به طرف مقابل بدهد.

محمد جواد ظریف دیروز در یکصدوپنجاهمین نشست برگدورف، که در مجموعه تاریخی کاخ گلستان و در جمع برخی مقامات و اندیشمندان آلمانی از جمله نماینده آلمان در گروه 1+5 برگزار می شد خطاب به شش قدرت جهانی اعلام کرد که «اکنون دیگر نمی‌توان با پیشنهادهای سال ۲۰۰۵ به میز مذاکرات بیایید و دیگر نمی‌توان از غنی‌سازی نمادین با ایران صحبت کرد.»

ظریف گفت: «سال 2005 ما پذیرفتیم که غنی‌سازی را در حد نمادین داشته باشیم اما غرب را توهم فرا گرفت و فکر کردند می‌توانند ایران را از حق غنی‌سازی محروم سازند. نتیجه آن این شد که اکنون 20 هزار سانتریفیوژ تولید شده است از حالا به بعد هم غرب اگر به دنبال توهم های مشابه و سابق باشد به نقطه ای خواهیم رسید که به چندین برابر خواهد رسید. بنابراین باید بدانند که نمی توانند حق غنی سازی ایران را به هیچ طریقی سلب کنند. اکنون باید واقعیت‌ها را ببینند و دیگر نمی‌توان از غنی‌سازی نمادین صحبت کرد.»

بنابراین وجود چنین اختلافاتی است که سبب می شود که ورود ایران و گروه 1+5 به مرحله تدوین پیش نویس توافق جامع هسته ای در وین 5 را با تردیدهایی جدی مواجه کند.