هدف ایران و آمریکا از مذاکرات دو جانبه

فرارو- یک استاد دانشگاه درباره علت مذاکره ایران و آمریکا قبل از آغاز مذاکرات رسمی میان ایران و 1+5 گفت: «این اقدام در تمامی مذاکرات بین المللی مرسوم است که آن دو طرفی که بیشترین مشکل را با همدیگر دارند به صورت جداگانه با هم مذاکره کنند. بنابراین این مذاکرات برای فهم دقیق نیات و اهداف طرفین است، چراکه فهم نیات با چاپ جملات رسمی بدست نمی آید.»

عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ایران اعلام کرد که ویلیام برنز قائم مقام جان کری در وزارت امورخارجه آمریکا ریاست تیم آمریکایی در مذاکرات فردا و پس فردا با ایران را بر عهده دارد و وندی شرمن او را همراهی می کند.

وزارت امور خارجه روز گذشته اعلام کرد که تیم مذاکره کننده هسته ای ایران پیش از برگزاری دور تازه مذاکرات هسته‌ای با گروه ۱+۵ در روزهای دوشنبه و سه شنبه هفته جاری گفت‌وگوهای جداگانه‌ای با آمریکا خواهند داشت.

همچنین قرار است چهارشنبه و پنجشنبه، مذاکرات مشابهی با هیات روسی در رم ایتالیا برگزار شود.

عراقچی تصریح کرده که در این مذاکرات که پیش از مذاکرات رسمی با گروه ۱+۵ انجام می شود فقط به موضوعات هسته ای می پردازیم.

عراقچی در عین حال اعلام کرد که نشست فردا با آمریکایی‌ها سه جانبه است و هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در آن جلسه حضور خواهد داشت.

دکتر علی خرم استاد دانشگاه و مشاور وزیر امور خارجه ایران در گفتگو با فرارو گفت: «آنچه مربوط به بحث های اعتمادسازی است و میان ایران و گروه 1+5 در حال انجام است قطعا نیازمند این است که طرف هایی که این موضوعات را مطرح می کنند در یک فضای آرام تر و دوستانه تر مشکلات خود را مطرح کنند.»

وی ادامه داد: «به طور مثال طرف مقابل نیازمند این است که از زبان ایران بشنود آیا برنامه هسته ای ایران اهداف صلح آمیز دارد یا خیر.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «از سال 1380 تاکنون مدعی ایران در بحث هسته ای آمریکا بوده و این کشور بیشترین شک و تردید را نسبت به برنامه هسته ای ایران داشته است که البته طبیعی است؛ چراکه وقتی دو کشور روابط دیپلماتیک ندارند هر اتفاقی را گردن همدیگر می اندازند و اگر مشکلات چند جانبه هم برای آنها ایجاد شود ریشه آن مشکل در روابط دو جانبه خواهد بود.»

وی ادامه داد: «لذا هدف از مذکرات ایران و آمریکا که قرار است قبل از مذاکرات رسمی ایران و 1+5 انجام شود نه درباره روابط دوجانبه، بلکه برای فهم دقیق نیات دو طرف است.»

وی افزود: «به طور مثال ممکن است طرف آمریکایی اشکالاتی بگیرد که طرف ایرانی نیاز داشته باشد این اشکالات را مستقیم از زبان طرف آمریکایی بشنود که بداند حرف آنها چیست و متقابلا طرف آمریکایی هم ببیند آیا آنچه طرف ایرانی در مذاکرات 1+5 عنوان می کند همانی است که اگر مذاکرات دوستانه تری میان دو طرف برگزار شود به زبان می آورد و آیا ایران مشکلی دارد که در مذاکرات با 1+5 مطرح نمی کند؟»

این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: «این اقدام در تمامی مذاکرات بین المللی مرسوم است که آن دو طرفی که بیشترین مشکل را با همدیگر دارند به صورت جداگانه با هم مذاکره کنند. بنابراین این مذاکرات برای فهم دقیق نیات و اهداف طرفین است، چراکه فهم نیات با چاپ جملات رسمی بدست نمی آید.»

خرم درباره حضور ویلیام برنز در این مذاکرات گفت: «سوابق آقای برنز نشان می دهد که ایشان فردی منطقی و مثبت بوده و اهل بهانه گیری نبوده است. اما آقای برنز هم بالاخره باید سیاست های دولت آمریکا را مطرح کند.»

وی ادامه داد: «لذا در پایان این مذاکرات می توان متوجه شد که آیا نیات و سیاست های دولت آمریکا هم مثبت است یا آقای برنز صرفا خود سیاست مثبتی دارد.»

وی افزود: «ولی اگر بخواهیم تا اکنون قضاوتی از سیاست های دولت آمریکا ارائه کنیم باید گفت سیاست های دولت آمریکا در جهت حل مسالمت آمیز موضوع بوده و هیچگاه در جهت بهانه گیری پیش نرفته است.»

خرم درباره علت ارتقای سطح مسئول تیم مذاکره کننده آمریکا در این مذاکرات گفت: «علت این کار می تواند دو حالت داشته باشد. یکی اینکه کار به جایی رسیده است که طرف آمریکایی اهمیت موضوع را متوجه شده است و لذا فردی در سطح بالاتر در مذاکرات شرکت می کند.»

وی ادامه داد: «حالت دوم این است که ممکن است سطوح پایین تر مذاکره کنندگان آمریکا نتوانند به خوبی مقامات بالاتر آمریکا را درباره نیات ایران توجیه کنند و لذا آمریکایی ها برای آنکه نیات و اهداف ایرانی ها را دقیقا متوجه شوند سطوح بالاتر مذاکره کنندگان خود را وارد مذاکرات می کنند و لذا ممکن است روزی خود آقای جان کری وارد مذاکرات شود و مستقیم و رو در رو با تیم مذاکره کننده ایران صحبت کند و سپس برای اوباما گزارش دهد.»

مشاور وزیر خارجه ایران در پاسخ به این سوال که آیا ارتقای سطح مسئول تیم مذاکره کننده آمریکا ناشی از نزدیکی به امکان حصول توافق است یا ناشی از توقفی است که در مذاکرات وین 4 روی داد؟، گفت: «هیچکدام؛ علت این امر همان است که عرض کردم.»

وی ادامه داد: «یعنی اگر کار به جایی برسد که طرف مقابل احساس کند که در سطوح پایین تر متوجه موضوع نمی شود و یا قادر نیست به اندازه کافی برای ایران اعتمادسازی کند، یک مقام بالاتر خود را عازم می کند تا به ایران اطمینان دهد که اهداف و نیات آمریکا چیست.»

وی افزود: «لذا وقتی طرف ایرانی از یک مقام بالاتر این صحبت ها را بشنود ارزش بیشتری برای آن قائل می شود تا اینکه از یک مقام پایین تر بشنود.»

خرم تصریح کرد: «از سوی دیگر قطعا هر چه کار به مراحل پایانی خود نزدیک شود طرف مقابل سعی خواهد کرد نشان دهد که موضوع برایش اهمیت دارد و مذاکره را صرفا برای مذاکره انجام نمی دهد و ارتقای سطح تیم مذاکره کننده آمریکا حاکی از آن است که مذاکره با ایران (در باب موضوع هسته ای) برای آمریکا مهم است.»