فرارو- باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا امروز چهارشنبه در سخنرانی خود در دانشگاه نظامی وست پوینت از سیاست خارجی خود دفاع خواهد کرد.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از سی ان ان، سخنرانی اوباما در حالی انجام خواهد شد که انتقادات در مورد سیاست خارجی وی پس از سفر ماه گذشته اش به آسیا تشدید شده است. اوباما که به طور کاملا محتاطانه ای از هرگونه مقابله نظامی در واکنش به چالش های سوریه و اوکراین اجتناب کرده، با این استدلال که هدفش پرهیز از هرگونه «اشتباه» هزینه بر در عرصه جهانی است، به منتقدان خود پاسخ داده است.
اما جهان برای هیچ مردی صبر نمی کند. اوباما مدافع یک سیاست خارجی ریسک گریز است اما زنجیره ای از مسائل جهانی وجود دارند که سال های پایانی دوره ریاست جمهوری وی را به چالش می کشند. در اینجا چند مورد مطرح شده است:
روسیه
بحران سیاسی در اوکراین و الحاق کریمه به روسیه منجر به تنش هایی میان آمریکا و روسیه شد که یادآور جنگ سرد است. این تنش ها سریعا به بحران اصلی سیاست خارجی دولت اوباما تبدیل شده و اتحاد واشنگتن با اروپا را به بوته آزمایش گذاشت. آمریکا و متحدانش مسکو را به حمایت نظامی از جدایی طلبان در شرق اوکراین متهم می کنند و با وجود تحسین انتخابات اوکراین، روسیه را متهم به تلاش برای مختل کردن روند رای گیری می کنند. روسیه از گروه هشت کشور صنعتی جهان کنار گذاشته شده و آمریکا و اتحادیه اروپا مجموعه ای از تحریم ها را علیه مقامات و شرکت های روسی تصویب کرده اند.
البته روسیه یکی از اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل است و می تواند هرگونه اقدامی در بحران های جهانی را بلوکه کند. آمریکا نیاز دارد که در مورد مسائلی چون توافق هسته ای با ایران و متوقف کردن جاه طلبی های هسته ای کره شمالی با روسیه کار کند. در جهان امروز، یک جنگ سرد جدید چندان عملی به نظر نمی رسد.
سوریه
سه سال از آغاز جنگ داخلی سوریه می گذرد، اپوزیسیون همچنان ضعیف و چندپاره است، تعداد افراطی ها و نفوذشان رو به افزایش است و بشار اسد همچنان بر سر قدرت است. تلاش یک ساله برای آوردن اپوزیسیون و رژیم اسد پای میز مذاکرات صلح بی نتیجه بوده و انجام مذاکرات سیاسی بیش از هر زمانی دور از دسترس به نظر می رسد و فجایع انسانی ادامه دارند.
علیرغم توافق روسیه-آمریکا برای خارج کردن تسلیحات شیمیایی از سوریه، هنوز این اعتقاد وجود دارد که رژیم اسد دست به حملات کلریدی می زند که از تحقیق و بررسی بازرسان سازمان ملل به دور می ماند. دولت اوباما از لزوم تغییر محاسبات اصد صحبت می کند اما اوباما در مقابل فشار بسیاری از مشاوران ارشد خود برای مشارکت بیشتر آمریکا در این درگیری مقاومت کرده است. بدون یک تغییر قاطعانه در توازن قوای میدان نظامی، به نظر نمی رسد که اسد تمایلی به انجام توافق نشان دهد.
ایران
قدرت های جهان کمتر از دو ماه تا ضرب الاجل 20 جولای برای دستیابی به توافق جامع با ایران بر سر برنامه هسته ای این کشور زمان دارند. توافق موقت در ماه نوامبر به امضا رسید و برخی تحریم های اقتصادی در ازای تعدیل فعالیت های هسته ای ایران برداشته شد.
ایران می گوید برنامه هسته ای اش با اهداف صلح آمیز پیگیری می شود اما آمریکا و دیگر قدرت ها معتقدند که این برنامه با اهداف تسلیحاتی طراحی شده است.
مذاکره کنندگان آمریکایی می گویند پیشرفت هایی در چند دوره مذاکره داشته اند و گروه 1+5 (آمریکا، چین، روسیه، انگلیس، فرانسه و آلمان) و ایران نوشتن پیش نویس توافق نهایی را آغاز کرده اند.
اما هنوز موانعی بر سر راه وجود دارد، از جمله آقنده راکتور آب سنگین ایران در اراک، تسلیهات فردو و اینکه آیا ایران حق غنی سازی در خاک خود برای اهداف درمانی و تحقیقاتی را دارد یا خیر.
از دیدگاه ایران تمامی این مسائل قابل بحث هستند اما مخالفت هایی از اسرائیل و کپیتال هیل (مقر کنگره آمریکا) به گوش می رسد. این در حالی است که نگرانی هایی نیز در مورد گزارش های مربوط به مذاکرات ایران و روسیه برای تبادل نفت و کالا که ممکن است مفاد توافق موقت را نقض کند، وجود دارد.
تهدید ترور
آمریکا اسامه بن لادن را به دام انداخت و ظرفیت رهبری ارشد القاعده در پاکستان را از بین برد اما گزارش اخیر وزارت خارجه نشان می دهد سازمان های مرتبط با آن، حتی مرگبارتر هستند. و مجموعه ای از تهدیدهای القاعده متوجه اهداف آمریکایی و غربی در اروپا است و همین مسئله نگرانی هایی را در جامعه اطلاعاتی آمریکا ایجاد کرده است.
گزارش وزارت خارجه آمریکا می گوید گروه های القاعده در یمن از خطرناک ترین گروه ها هستند و آمریکا به دلیل تهدیدهای موجود سفارت خود در یمن را به طور موقت تعطیل کرده است.
این در حالی است که گروه های تروریستی در شمال و غرب آفریقا نیز تهدیدات جدی محسوب می شوند. یکی از نمونه های آن ربوده شدن صدها دختر اهل نیجریه توسط بوکوحرام بود. در شرایطی که گروه های وابسته به القاعده همچنان در حال تبدیل شدن به تیتر یک رسانه ها هستند، این احتمال وجود دارد که بدنه اصلی و هسته ای این گروه در پاکستان در حاضر بازخیزش باشد. مقامات آگاه به بی بی سی گفتند این هسته اصلی به دنبال انجام عملیات هایی برای حمله به اهداف آمریکا در داخل و خارج است.
آسیا
بحران های اوکراین و سوریه مانع تمرکز دولت اوباما بر سیاست «محور آسیا» شده؛ هدف از این سیاست افزایش حضور آمریکا در منطقه و مقابله با خیزش چین است.
با این حال این منطقه نیز دچار چالش هایی است. تنش ها میان ژاپن و چین به دلیل مسائل ارضی همچنان ادامه دارد. ضمن اینکه پکن ادعاهای ارضی خود در دریای جنوبی چین را نیز تشدید کرده است.
دو کشوری که نزدیکترین متحدان آمریکا در منطقه محسوب می شوند- ژاپن و کره جنوبی- نیز دچار مشکلات ارضی بر سر یک جزیره هستند. این در حالی است که ارتش تایلند هفته گذشته طی کودتایی خونبار قدرت را به دست گرفت.
در چنین شرایطی به نظر می رسد جاه طلبی های واشنگتن برای افزایش تجارت در منطقه متوقف شده است. اوباما ماه گذشته با هداف امضای توافق تجارت آزاد به ژاپن سفر کرد اما با دست خالی از این کشور بازگشت.
