مراقب سرنگ‌های بی‌کیفیت چینی باشید!

«صدای شکستن شیشه ماده تزریقی و بلند شدن بوی الکل» کافی است همین کلمات را بخوانید تا استرس انتظار برای تزریق به سراغتان بیاید، استرس برای دردی که شاید در مقابل دردهای مختلفی که این روز‌ها مجبور به تحمل کردن آن‌ها هستیم زیاد نباشد اما چون بیشتر ما اولین بار آن را در سنین کودکی چشیده‌ایم بعید به نظر می‌رسد ترس ناشی از آن تا آخر عمر از ذهنمان بیرون برود، حالا به این استرس از بین نرفتنی ترس از کبودی‌های دردناک، شکستن سوزن هنگام تزریق یا در حالت بد‌تر استریل نبودن سرنگ را هم اضافه کنید تا دلیل نگرانی بسیاری از کارشناسان را از ورود سرنگ‌هایی با کیفیت پایین از کشور چین بیشتر درک کنید البته با شیوع استفاده از این سرنگ‌ها و تجربه‌های دردناک و‌گاه خطرناک این نگرانی از کار‌شناسان به مردم عادی جامعه هم سرایت کرده است.

اولین بار مدیر عامل شرکت تولیدکننده تجهیزات پزشکی هلال احمر (سها) درباره وجود سرنگ‌هایی با کیفیت پایین که بیشترشان متعلق به کشور چین بودند هشدار داد و گفت: «متاسفانه چند سالی است که کشور چین بسیاری از کشورهای جهان را درگیر بازار اقتصادی خود کرده و ایران هم شامل حال این موضوع شده. برخی از تجهیزات پزشکی از جمله سرنگ چینی با کیفیتی پایین و بالطبع هزینه بالا روانه بازار ایران شد که شکستن زود هنگام سوزن، حساسیت‌های پوستی پس از تزریق و... از عوارض این سوزن است. از طرفی ما نگران استریل برخی از سرنگ‌های وارداتی هستیم چون نمونه‌ای از سرنگ‌های وارداتی را مورد آزمایش قرار دادیم و به این نتیجه رسیدیم که استریل آن‌ها دچار نقص است به گونه‌ای که مقداری از گاز اتیلن‌اکساید (گازی که با آن سرنگ را استریل می‌کنند) در محفظه سرنگ باقی مانده بود که متاسفانه با وجود چنین گازی، بدن بیمار به هنگام تزریق دچار حساسیت می‌شود البته مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که سرنگ چینی عارضه‌های بسیاری دارد وباعث خون‌مردگی و سوزش پس از ترزیق خواهد شد. به همین دلیل باید نظارت‌های بسیاری روی سرنگ‌های تزریقی انجام شود.»
 
تکذیب‌های ادامه دار مسئولان
 البته خیلی‌ها حرف‌های او را به پای ناراحتی‌اش از ورود محصولات رقبایش به بازار ایران گذاشتند اما کم کم با بلند شدن صداهای دیگر که به کیفیت سرنگ‌ها به ویژه در مراکز دولتی اعتراض می‌کردند مسئولان وزارت بهداشت به فکر پاسخگویی افتادند اما پاسخ‌هایی که بیشتر از تلاش برای راحت کردن خیال مردم شبیه به تکذیبیه‌های بدون توضیح بود.

بعضی از مسئولان هم خود شرکت تجهیزات پزشکی سها را مورد شماتت قرار دادند و همین شرکت را هم متخلف اعلام کردند. یکی از آن‌ها سعید رضا شاهمرادی، مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت بود که گفت: «موارد محدودی از تخلف در مورد برچسب سرنگ‌های وارداتی داشته‌ایم که به سرعت با آن‌ها برخورد شد و موارد مشکل دار مرجوع شدند و با شرکت متخلف نیز برخورد کردیم. در مورد خود شرکت سها هلال احمر نیز این مسئله وجود داشت و در برخی سرنگ‌های تولیدی این شرکت سرسوزن‌های زنگ زده و سرنگ‌های حاوی مو کشف شده است که با آن نیز برخورد شد.»

شاهمرادی در ادامه به تکذیب اصل خبر هم پرداخت و گفت: «هیچ‌گونه سرنگ آلوده و غیر استریلي با مجوز وزارت بهداشت وارد کشور نشده است و فقط برخی شرکت‌ها در مورد برند روی سرنگ و برچسب روی آن اشکال داشتند که با آن‌ها برخورد کردیم که البته این سرنگ‌ها نیز هیچ خطری برای بیماران نداشتند وفقط برند آن‌ها مشکل داشت.»
 
عوارض سرنگ‌های چینی
 البته بسیاری از کسانی که به صورت مستقیم آثار این سرنگ‌ها را بر مردم می‌بینند چندان حرف‌های این مسئول وزارتخانه‌ای را درباره بی‌خطر بودن سرنگ‌های بی‌کیفیت تایید نمی‌کنند. ثریا. ف که پرستار یکی از بیمارستان‌های جنوب شهر تهران است می‌گوید: «اخیرا خیلی از کسانی که برای تزریق سرم یا آمپول به ما مراجعه می‌کنند نسبت به درد زیاد تزریق اعتراض دارند حتی بسیاری از آن‌ها برای شکایت از کسی که تزریق را انجام داده به مدیریت مراجعه می‌کنند چون تزریقشان همراه با کبودی بوده یا مواد تزریق زیر پوست جمع شده است، آن‌ها فکر می‌کنند مقصر این اتفاق ما هستیم در حالی که ما تزریق با سرنگ‌های استاندارد را در مراکز درمانی خصوصی تجربه می‌کنیم و هیچ یک از این عوارض به وجود نمی‌آید.» او ادامه می‌دهد: «مهارت فردی که تزريق می‌کند هم مهم است اما اگر تزریق کننده مهارت نداشته باشد باید این اتفاق در تزریق با سرنگ‌های اروپایی هم تکرار شود اما چنین نیست و بيشتر مردمي که توان مراجعه به مراکز درماني خصوصي را ندارند قرباني تزريقات دردناک مي شوند چون مراکز خصوصي هنوز هم از سرنگ هاي ساخت کشورهاي اروپايي استفاده مي کنند.»
 
برخی سرنگ‌های داخلی هم کیفیت ندارد
محمد بروجردی کار‌شناس یکی از شرکت‌های تولید تجهیزات یک بار مصرف پزشکی هم می‌گوید: «طی سال‌های اخیر بیشتر از گذشته شاهد وجود سرنگ‌های چینی در بازار هستیم البته تمام سرنگ‌های بی‌کیفیت مراکز درمانی را سرنگ‌های چینی تشکیل نمی‌دهند بلکه بعضی از کارخانه‌های داخلی هم مجوز وارد کردن سرنگ‌هایی را به بازار پیدا می‌کنند که آسیب‌های فراوانی به بدن افراد می‌زنند که درد و کبودی کمترین آن‌هاست.»

او درباره ویژگی‌های سرنگ‌های بی‌کیفیت می‌گوید: «سرنگ‌های بی‌کیفیت دارای سوزن‌هایی ضخیم‌تر نسبت به استاندارد نوع خود هستند از طرفی نوک اغلب آن‌ها آن‌قدر که باید تیز نیست و این موضوع درد بیشتری را برای بدن بیمار ایجاد می‌کند، البته این ویژگی‌ها خطر چندانی ندارند و تنها موجب انجام یک تزریق نامطلوب برای بیمار می‌شوند، موضوعی که به نظر خطر ساز می‌رسد استاندارد نبودن عدد‌ها و اندازه‌های درج شده روی سرنگ و شل بودن محل اتصال سوزن به سر سرنگ است.» دکتر نوروزی‌زاده کار‌شناس لوازم یک بار مصرف پزشکی وزارت بهداشت در جواب این حرف‌ها می‌گوید: «سرنگ هم مانند بسیاری از اقلام دیگر دارای کیفیت‌های مختلفی است.

همان‌طور که سرنگ‌های اروپایی با کیفیت بسیار بالا در کشور وجود دارد سرنگ‌های کم کیفیت داخلی و خارجی هم در بازار یافت می‌شود البته بیشتر محصولات چینی که در بازار هستند کیفیت بهتری نسبت به تولیدات داخل دارند.» او در جواب این سوال که مگر وظیفه نظارت بر کیفیت سرنگ‌های موجود دربازار به عهده وزارت بهداشت نیست، می‌گوید: «وقتی ما می‌خواهیم به شرکت‌ها مجوز واردات بدهیم از آن‌ها نمونه محصول را می‌خواهیم ولی محصولی که بعضی از آن‌ها وارد کشور می‌کنند با کیفیت مصولی که برای آزمایش ارائه داده‌اند متفاوت است. وظیفه چک کردن تطابق اسناد و محصولات هم به عهده گمرک است و وزارت بهداشت در گمرک کار‌شناس ندارد.»
 
نوروز‌زاده در مواجهه با تعجب خبرنگار از این سوال و پرسش بعدی درباره اینکه پس وظیفه وزارت بهداشت در قبال وجود سرنگ‌های غیر استاندارد در مراکز دولتی چیست، جلسه و حضور در جایی که قادر به صحبت نیست را بهانه کرده و از پاسخگویی امتناع می‌کند.

منبع: قانون