در حالی که اکثر کشورهای عربی سه شنبه گذشته را عید فطر اعلام کردند، اما بحت و جدلهای فراوانی درباره رویت هلال ماه شوال در عربستان به وجود آمده است.
کشورهای اسلامی همه ساله با پایان شعبان با موضوع رویت ماه رمضان برای شروع این ماه پر فیض و برکت روبرو هستد که همین امر سبب شده که در برخی سالها یوم الشک به وجود بیاید.
موضوع ماه رمضان شاید در مقایسه با رویت ماه شوال اهمیت کمتری پیدا کند زیرا اگر اشتباهی در رویت ماه شوال رخ دهد سبب می شود که مسلمانان در روزی که صیام در آن حرام است روزه بگیرند، بنابرین از روزهای آخرین ماه رمضان همه ساله گروههای ویژه استهلال و اخترشناسان و علمای دینی فعالیت خود را شروع می کنند.
در سال جاری نیز برخی کشورهای مسلمان روز سه شنبه را عید فطر اعلام کردند و برخی دیگر روز چهارشنبه را عید گرفتند، اما موضوعی که این بحث را داغ کرده اشتباه کشوری است که داعیه زیادی در این باره دارد.
گویا اهل نجوم و اهل شریعت این کشور بر سر این که موعد عید چه زمانی بوده اختلاف نظر دارند، زیرا اخترشناسان سعودی و عربی، محاسبات درباره حلول ماه شوال را اشتباه دانسته اند در حالی که علمای عربستانی که معمولا سیاستهای مقامات آل سعود را دنبال می کنند نظر دیگری دارند و همچنان ارزشی برای علم نجوم قایل نیستند.
رویت هلال ماه شوال امسال عربستان سعودی با تقابل اخترشناسان واهل شرع همراه بود. درحالی که عربستانیها روز سه شنبه را عید گرفتند، اما اخترشناسان درباره وقوع عید در این روز در عربستان تردید دارند و معتقدند که آنچه رویت شده سیاره زحل بوده است.
جمعیت فلکی استان جده در رویت هلال ماه شوال در روز دوشنبه شک کرده است. "ماجد ابو زاهره" رئیس این جمعیت گفت: سیاره زحل در این وقت سال ظاهر می شود و می توان با چشم غیر مسلح آن را در همه شهرهای عربستان دید زیرا نور خورشید افق غربی را می پوشاند و منطقه ای که ماه در آن قرار دارد در میان لایه های جوی است که رویت آن ممکن نیست.
وی تاکید کرد: رویت هلال ماه شوال در دوشنبه گذشته در همه مناطق ممکن نبوده است اگر عربستان را به صورت مناطق مجزا به حساب آوریم مشاهده می شود که در منطقه شرقی هلال قبل از غروب خورشید غروب کرده، اما در مناطق میانی و ریاض غروب هلال به فاصله یک دقیقه پس از غروب خورشید بوده است و در مناطق غربی به فاصله دو دقیقه و در جده 4 دقیقه پس از غروب خورشید بوده است.
زاهره افزود: عمر ماه و ارتفاع آن به گونه ای بوده که قابل رصد به وسیله تلسکوپ یا چشم غیر مسلح نبوده است و همه اخترشناسان جهان عرب هم این موضوع را تایید می کنند که رویت در این زمان محال بوده است.
در مقابل شیخ "عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ" مفتی کل عربستان ضمن بی اهمیت دانستن نظر علمای علم نجوم این کشور ادعا کرد: شکاکان عید فطر کذابند و بر سنت حضرت محمد(ص) افترا می بندند.
وی افزود: این گفته ها مخالف حکم خدا و سنت رسول وی است، زیرا اثبات عید فطر بر اساس شهادت افراد عادلی که رویت هلال شوال برای آنها مسلم شده است صورت گرفته است.
شیخ "عبدالله المنیع" عضو هیئت علمای عربستان هم گفت: آنچه اخترشناسان دانشگاه ملک "عبدالعزیز" درباره غروب خورشید قبل از ماه به فاصله سه دقیقه در روز دوشنبه برابر با 29 رمضان مطرح شده غیر ممکن است.
وی افزود: اگر دو فرد عادل به رویت هلال شوال در عصر روز دوشنبه 29 ماه رمضان شهادت داده باشند باید شهادت آنها پذیرفته شود.
"مسلم شلتوت" استاد مطالعات کیهان شناسی مصر و معاون اتحاد عربی علوم فضایی و ستاره شناسی تاکید کرد: هلال شوال در عربستان و مصر در عصر دوشنبه گذشته ممکن نبوده و آنچه در عربستان رویت شده هلال زحل بوده است که اخترشناسان سعودی از آن غافل مانده اند و نباید در رویت هلال به افراد غیر خبره تکیه می شد.
وی افزود: اخترشناسان مصری روز چهارشنبه را عید فطر مصر دانستند، اما دارالفتوی مصر به رویت ماه در برخی کشورهای عربی و اسلامی استناد کرد.