شاخص کل بازار سهام ایران از نبمه آبان ماه تاکنون بیش از 40 درصد رشد کرده است و به همین دلیل برای بسیاری از افراد جالب شده است. با این حال، اگر به بازار به صورت دقیقتر نگاه کنیم خواهیم دید که بعضی از سهام رشد چشمگیری داشتهاند، در حالی که در برخی دیگر رشد کمی را مشاهده میکنیم. حتی برخی از شرکتها در چنین شرایطی با افت قیمت روبرو شدهاند و بازده آنها در این مدت منفی شده است. همین مساله باعث میشود تا تحلیل بازار سهام و شناخت فرصتهای مناسب اهمیت بسیار زیادی داشته باشد. در ادامه به روشهای شناسایی فرصتهای مناسب اشاره میکنیم و سپس شرح میدهیم که چطور میتوان راه بهتری برای این کار پیدا کرد.
به طور کلی دو روش برای تحلیل بازار سهام به منظور شروع سرمایه گذاری در بورس وجود دارد. این دو روش عبارتند از تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال. در تحلیل بنیادی بیشتر روی مواردی مانند تحلیل سود و زیان شرکت، تولید و فروش و آینده آن تمرکز میشود حال آن که تحلیل تکنیکال روند قیمت و حجم معاملات گذشته سهم را بیشتر مورد بررسی قرار میدهد. علاوه بر این، تحلیل تکنیکال بیشتر برای پیشبینی قیمت در کوتاهمدت به کار میآید اما تحلیل بنیادی رویکرد بلندمدت دارد. این دو تحلیل میتوانند بسته به هدف سرمایهگذاران و معاملهگران به آنها کمک کنند. با این حال، برای استفاده از این تحلیلها باید آنها را آموخت و این موضوع نیازمند صرف وقت و یادگیری و افزایش دانش مالی و معاملاتی است.
اگر وقت یا دانش لازم برای آموختن و کاربرد تحلیل تکنیکال و بنیادی را نداشته باشیم، باز هم یک راهحل پیش روی ما وجود دارد. سرمایهگذاری در بازار سهام عموما به دو روش انجام میشود. روش اول خرید مستقیم سهام است که برای آن به گذاشتن وقت و یادگیری تحلیلهای بنیادی و تکنیکال نیاز داریم. روش دوم خرید صندوقهای سهامی است. این صندوقها دستهای از صندوقهای سرمایهگذاری به شمار میآیند که مزایای جالبی را به سرمایهگذاران ارائه میکنند.
این صندوقها پس از کسب مجوزها و نظارتهای لازم از نهادهای رسمی، اقدام به جمعآوری سرمایه از افراد میکنند و وجوه به دست آمده را عمدتا در بازار مشخصی سرمایهگذاری میکنند. هر فرد به اندازه میزان سرمایهاش از واحدهای صندوق برخوردار میشود. هر صندوق مدیر متخصصی دارد که گزینههای مناسب را شناسایی میکند و آنها را در سبد صندوق قرار میدهد و هر زمان که صلاح بداند اقدام به تغییر داراییها میکند. با سرمایهگذاری در صندوقهای سهامی معتبر، دیگر نیازی نیست که افراد وقت زیادی برای شناسایی فرصتهای مناسب در بورس بگذارند یا تحلیل را در سطوح خوبی یاد بگیرند. این کارها را مدیر صندوق انجام میدهد و علاوه بر آن متنوعسازی نیز به نحو خوبی صورت میگیرد.
برخی دیگر از مزایای صندوقهای سهامی در ادامه مورد اشاره قرار گرفتهاند.
از جمله مزایای سرمایه گذاری در صندوق سهامی کارمزد کم آنها نسبت به خرید مستقیم سهام است. کارمزد خرید صندوق سهامی تنها 0.116 درصد است در حالی که اگر کسی بخواهد مستقیما سهام بخرد باید 0.37 درصد ارزش خرید را به عنوان کارمزد بپردازد. در حالت فروش نیز کارمزد صندوق سهامی 0.11875 درصد و کارمزد فروش سهام 0.88 درصد است. در نتیجه، مجموع کارمزد خرید و فروش سهام 1.25 درصد از ارزش معامله است، در حالی که این مقدار برای صندوق سهامی به کمتر از 0.24 درصد میرسد.
یکی از امکاناتی که صندوقهای سرمایهگذاری سهامی برای افراد فراهم میکنند این است که به نوعی به شما نشان میدهند آیا زمان خوبی برای خرید یک صندوق است یا خیر. چنین چیزی در مورد خرید سهم وجود ندارد. کافی است هنگام خرید و فروش واحدهای یک صندوق سرمایهگذاری به NAV یا خالص ارزش دارایی هر واحد آن نگاهی بیندازید. اگر قیمت معاملاتی بالاتر از NAV باشد یعنی صندوق حباب گرفته است و شما احتمالا آن صندوق را گران میخرید.
این در حالی است که اگر قیمت معاملاتی هر واحد کمتر از NAV هر واحد باشد، به معنای آن است که صندوق حباب منفی دارد و میتواند خرید آن خوب باشد. البته یک نکته مهم در این مورد وجود دارد و آن چشمانداز و شرایط کلی بازار است. با این حال، به طور کلی بهتر است صندوقی را بخرید که از NAV خود چندان فاصله نمیگیرد. به عبارت دیگر خوب است که حباب صندوقهای سهامی نزدیک به صفر باشد. حباب یک صندوق نشان دهنده فرصت مناسب ورود به آن صندوق است.
صندوقهای سهامی دستههای متنوعی دارند و طیف گستردهای از علاقمندان به سرمایهگذاری در سهام را به خود جذب میکنند.
انواع صندوق های سهامی عبارت اند از:
دستهای از این صندوقها به صندوقهای اهرمی معروف هستند. صندوقهای اهرمی برای افراد بسیار ریسکپذیر مناسب هستند و سازوکار آنها به گونهای است که امکان استفاده از اهرم مالی و سود مضاعف را برای افراد فراهم میآورند.
صندوقهای سهامی عادی صندوقهایی هستند که در آن مدیر صندوق برای افزایش سودآوری اقدام به تحلیل سهام و چینش آنها در سبد دارایی صندوق میکند. صندوقهای سهامی عادی معمولا به دو روش ارزشی یا رشدی اقدام به انتخاب صنایع و سهام مورد نظر خود میکنند که البته بیشتر صندوقها در ایران رویکرد ارزشی دارند و تنها یک صندوق رشدی است.
صندوق های شاخصی از جمله صندوق های سهامی هستند. این دسته از صندوقهای سهامی صندوقهایی هستند که هدفشان تغییر مطابق یک شاخص است. به عنوان مثال ممکن است این شاخص، شاخص کل یا شاخص هموزن یا شاخص دیگری باشد. این صندوقها سعی دارند بازدهی معادل با شاخص هدفشان را به افراد ارائه دهند.
صندوق بخشی نیز دسته دیگری از صندوقهای سهامی به شمار میآیند. این صندوقها عمدتا در گروهی از صنایع یا بخش خاصی سرمایهگذاری میکنند و به همین دلیل هم ریسک بالاتری در مقایسه با صندوقهای سهامی عادی دارند. صندوقهای بخشی عمدتا زمانی که یک صنعت خاص با رشد قیمت روبرو میشود، صعود چشمگیری میکنند و برای سرمایهگذاری بهتر و راحتتر هستند چرا که هم قابل خرید هستند و هم قیمت آنها با NAV قابل مقایسه و میزان حباب آنها آشکار است.