تلاش‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده برای تثبیت میراث خود در خاورمیانه، حتی قبل از بازپس گیری کاخ سفید، جریان داشت. او گفته است که «عربستان حداقل ۶۰۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری خواهد کرد، اما من از ولیعهد عربستان که مرد خوبی است می‌خواهم که مبلغ را تا تریلیون دلار بالا ببرد و فکر می‌کنم که این کار را انجام خواهند داد؛ زیرا ما با آنها روابط خوبی داریم».
ترامپ در حالی روز‌های نخستین ریاست جمهوری خود را آغاز کرده که به سرعت در حال بازگشت به سیاست‌های چهارسال قبل است. سیاست او در برابر عربستان چیست و رابطه خود با بن سلمان را چگونه تنظیم خواهد کرد؟
به گزارش خبرآنلاین، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در تماس تلفنی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرده که آماده است سرمایه‌گذاری‌ها و تجارت با ایالات متحده را در چهار سال آینده به میزان ۶۰۰ میلیارد دلار گسترش دهد. به نوشته بلومبرگ و به گزارش SPA (خبرگزاری رسمی عربستان سعودی)، در این تماس، بن‌سلمان اظهار داشت که عربستان مشتاق است از فرصت‌های همکاری و سرمایه‌گذاری ایجاد شده توسط اصلاحات مورد انتظار دولت جدید آمریکا استفاده کند که می‌تواند به «رونق اقتصادی بی‌سابقه‌ای» منجر شود.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز همزمان با محمد بن‌سلمان گفت‌و‌گو کرد. روبیو اذعان کرده که امیدوار است «منافع مشترک در سوریه، لبنان، غزه و فراتر از آن» را پیش ببرد.
در همین راستا نشریه فارن افرز با انتشار یادداشتی مدعی شد: تلاش‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده برای تثبیت میراث خود در خاورمیانه، حتی قبل از بازپس گیری کاخ سفید، جریان داشت. جیسون گرینبلات، فرستاده سابق ترامپ در خاورمیانه در ماه دسامبر به نمایندگان بین‌المللی در مجمع قطر در دوحه در این یادداشت نوشته: «هیچ دلیل وجود ندارد که ترامپ علاقه‌ای به تلاش برای گسترش توافقنامه آبراهام نداشته باشد». توافقنامه ابراهیم، مجموعه‌ای از قرارداد‌های عادی سازی است که در سال ۲۰۲۰ توسط اسرائیل و بحرین، مراکش و امارات متحده عربی امضا شد و به عنوان دستاورد سیاست خارجی ترامپ از اولین دوره ریاست جمهوری‌اش باقی ماند.
با این حال، منتقدان پیمان ابراهیم هرگز ادعا نکرده‌اند که حل و فصل مناقشه اسرائیل و فلسطین به تمام اختلافات دیگر در منطقه پایان می‌دهد. آنها در عوض برعکس استدلال کرده‌اند؛ صلح و امنیت منطقه‌ای بدون حل مسئله فلسطین ممکن نیست. در واقع، فرض اصلی توافقنامه ابراهیم - که صلح و ثبات منطقه‌ای می‌تواند با کنار گذاشتن فلسطینی‌ها به دست آید - با حمله حماس در ۷ اکتبر به اسرائیل، و هر آنچه که از آن زمان تاکنون رخ داده، کاملاً از بین رفته است.
با این حال، حتی با وجود گشایش حاصل از آتش‌بس، ورود سعودی‌ها به توافقنامه آبراهام همچنان برای دولت ترامپ به سان آزمونی دشوار خواهد بود. اگر دورنمای توافق عربستان و اسرائیل پیش از ۷ اکتبر دور از دسترس به نظر می‌رسید، محیط امروز به میزان قابل توجهی کمتر مهمان نواز است. صحنه‌های وحشتناک مرگ، ویرانی و گرسنگی که در ۱۵ ماه گذشته از غزه بیرون آمده است، افکار عمومی را در سراسر جهان عرب و اسلام ملتهب کرده و اعتبار اسرائیل و ایالات متحده را در سراسر جنوب جهانی از بین برده است.
در همین حال رای الیوم در مطلبی درباره روابط عربستان و آمریکا در دوره ترامپ نوشت: آیا عربستان به سمت برخورد با ترامپ به خاطر دیکته هایش پیش می‌رود؟ چرا اشتهای ترامپ باز شده و خواهان یک تریلیون دلار از عربستان است؟ اگر در پشت پرده عبارت ترامپ مبنی بر کاهش ندادن قیمت‌های نفت نشانه دوستی نبود، پس چه بود؟ چرا ترامپ از «محمد بن سلمان» به عنوان مردی خوب نام برد؟
این رسانه افزود: «دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا به کاخ سفید برگشته و همراه آن بحث عربستان هم داغ شده است و به نظر می‌رسد که ترامپ به دنبال اتمام عادی سازی روابط میان عربستان و اسرائیل است و خواهان افزایش سرمایه گذاری آن است که این سئوالاتی را مطرح می‌کند مبنی بر اینکه عربستان با این خواسته‌های ترامپ کنار می‌آید به ویژه در بحث مورد عادی سازی و شرط عربستان مبنی بر منوط کردن عادی سازی به ایجاد کشور مستقل فلسطین؟ ترامپ گفته است که نیازی به فشار نیست و عادی سازی میان عربستان و اسرائیل سرانجام رخ خواهد داد و زیاد هم به طول نمی‌کشد.»
رای الیوم آورده است: ترامپ به سرمایه گذاری ۶۰۰ میلیارد دلار اکتفا نکرده بلکه اشتهای او بیشتر شده و در سخنانش در نشست «داووس» سوئیس خواستار سرمایه گذاری یک تریلیون دلاری عربستان طی چهار سال آتی در آمریکا شد.
رای الیوم بیان کرد: عربستان تاکنون شکل سیاست‌های خود را در دوره دوم ترامپ مشخص نکرده است، اما ریاض به جمهوریخواهان بیشتر از دموکرات‌ها تمایل دارد. ترامپ با وجود اینکه مراتب ناخرسندی خود را درباره عدم کاهش قیمت نفت اعلام کرد، اما به تمجید از بن سلمان پراخت و او را آدم خوبی خواند. ترامپ گفت: «عربستان حداقل ۶۰۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایه گذاری خواهد کرد، اما من از ولیعهد عربستان که مرد خوبی است می‌خواهم که مبلغ را تا تریلیون دلار بالا ببرد و فکر می‌کنم که این کار را انجام خواهند داد، زیرا ما با آنها روابط خوبی داریم».
ناظران سیاسی نیز معتقدند برای سعودی‌ها، بهای عادی سازی روابط با اسرائیل از ۷ اکتبر و حمله متعاقب اسرائیل به غزه به طور قابل توجهی افزایش یافته است. در حالی که محمد بن سلمان قبلاً فقط به دنبال تعهد لفاظی از سوی اسرائیل به تشکیل کشور فلسطینی بود، او اکنون خواستار گام‌های ملموس به سمت تشکیل کشور است.
کارشناسان می‌گویند سعودی‌ها که از میانجی‌گری ایالات متحده ناامید شده‌اند، با فرانسه متحد شده‌اند تا ابتکار جدیدی را با هدف نجات هر آنچه ممکن است از راه‌حل دو کشور باقی مانده باشد، آغاز کنند. در هر صورت، برای بن سلمان که علاقه‌ای به مساله فلسطین نداشته و ندارد، عادی سازی روابط با بازیگری که مرتکب «نسل کشی» و «پاکسازی قومی» شده، دشوار خواهد بود.
در یک جمع بندی تعهد عربستان به گسترش سرمایه‌گذاری با آمریکا در زمانی انجام می‌شود که عربستان با کسری بودجه روبه‌رو است. بخش زیادی از این کسری به دلیل هزینه‌های هنگفت در طرح چشم‌انداز ۲۰۳۰ است؛ برنامه‌ای که ولیعهد سعودی برای متنوع‌سازی اقتصاد این کشور طراحی کرده است. علاوه بر این، قیمت نفت از سال ۲۰۲۲ کاهش یافته و در حدود ۸۰ دلار در هر بشکه است؛ یعنی تقریبا ۱۰ دلار کمتر از قیمتی که صندوق بین‌المللی پول تخمین زده برای تراز کردن بودجه دولت عربستان مورد نیاز است. از این رو بیش از هر زمان انتظار می‌رود با روی کارآمدن ترامپ، عربستان به امریکا نزدیک شود.
