نمایندگان ویژه رئیس جمهوری، پایان یا تداوم؟

فرارو- مرداد امسال قرار بود تا احمدی نژاد برای اقصاء نقاط جهان سفرایی بفرستد. نمایندگان ویژه ریاست جمهوری، اما با مخالفت های اساسی رو برو شد و قرار شد این طرح کان لم یکن تلقی شود، اما حالا گویا واقعیت چیز دیگری را نشان می‌دهد.

اسفندیار دولت، عازم عروس خاورمیانه است. چندی پیش بود که پیامبر ویژه ریاست جمهوری راهی اردن شده و پیغام محمود احمدی نژاد را به عبدالله دوم، پادشاه اردن، تقدیم کرد. سفری که برخی گفتند پس لرزه‌اش برکناری یک وزیر بود. برکناریی که بسیاری را در حیرت برد. 

محمود احمدی نژاد مرداد امسال، اسفندیار رحیم مشائی و حمید بقائی را به عنوان نمایندگان ویژه رئیس جمهور درخاورمیانه و آسیا برگزید. مصطفی کواکبیان در مصاحبه با "دیپلماسی ایرانی" خط دهنده ایجاد نمایندگی ویژه را مشائی دانسته و گفته بود: «دولت به قانون بی‌توجه است. انشاالله با توجه بیشتر دولت به قانون این مسأله حل شود.»

رهبر معظم انقلاب در نشست دولت با ایشان، فرمودند که وزارت امور خارجه مسئول هدایت منسجم و برنامه ریزی شده همه مسائل سیاست خارجه و روابط با دیگر کشورهاست.

چند روز پس از مخالفت صریح بالاترین مقام کشور، مرکز پژوهش‌های مجلس، انتخاب نمایندگان ویژه را مخالف اصل 127 قانون اساسی دانست و تاکید نمود: «در فضای موجود كشور كه دولت مكررا از سوی مجلس متهم به نادیده‌گرفتن قانون شده، غیر از قبح ذاتی به مناسبات دولت و مجلس لطمه می‌زند.»

فلاحت پیشه نماینده اصولگرای مجلس در این باره به خبرنگار ایسنا گفته بود: « صحبت‌هاي رهبري فصل الخطاب تمامي مسوولان در عدم تضعيف دستگاه سياست خارجي كشور بود، بنابراين بايد پس از بيانات ايشان انتخاب نماينده ويژه را كم لن يكن كنيم.» 

چند ماه بعد، در سفر ناگهانی اسفندیار دولت به اردن رفت. این سفر در حالی صورت می‌گرفت که سفیر ایران در عمان روابط فی مابین با اردن را نامطلوب ارزیابی کرده بود.

همزمان با سفر رحیم مشائی به اردن، وزیر وقت خارجه منوچهر متکی درسنگال به سر می‌برد. تیر غیب برکناری بر متکی چنان از خفا بود که او از شنیدن آن از زبان رئیس جمهور سنگال متحیر شد. او اگر چه به عنوان وزیر به کشور آفریقایی رفته بود اما در بازگشت از سفر تنها توانست در اعتراض به نحوه برکناری خود که غیر شرعی و غیر منصفانه خوانده بود، عنوان عبدالله را برای خویش برگزیند.

یک مقام آگاه در وزارت خارجه که می‌خواست نامش فاش نشود در مصاحبه با جهان، مخالفت متکی با نمایندگان ویژه ریاست جمهوری را تایید کرده بود. همین مخالفت ها منجر شده بود متکی برود. اما رفتن متکی سفرهای مشائی را به اقصا نقاط جهان منتفی نکرد. حسین شریعتمداری مدیر مسئول روزنامه کیهان نیز دلیل احتمالی برکناری متکی را اعتراض وی به سفر مشائی به اردن دانسته بود. البته خود متکی اعتراض خود را به سفرهای سفیر خاص دولت تکذیب کرد.

سفر نمایندگان ویژه دیروز و حالا مشاورین ویژه امروز، با سفر حمید بقائی به یمن دنبال شد. وی قائم مقام مشائی در سازمان میراث فرهنگی دردولت نهم و حالا رئیس همان سازمان بود. اکنون او سفری دشوار در راه داشت. زیرا این سفر در حالی صورت می‌گرفت که از یک و نیم سال پیش و از زمان درگیری دولت یمن با شیعیان این کشور روابط ایران و یمن به تیرگی گرائیده بود. بقائی در همین دولت بود که راهی مصر هم شده بود. کشوری که با روابطش با ایران طی سی سال گذشته همواره سرد بوده است. 

سفیران خاص ریاست دولت تنها مشائی و بقائی نبودند بلکه ثمره هاشمی نیز پیام احمدی نژاد را به سودان برد. سودان در آستانه رفراندومی است که مشخص خواهد کرد که به دو قست شمالی و جنوبی تقسیم شود یا خیر.

حالا باز مبتکر "مکتب ایرانی" و نظریه پردازی که آرائش با مخالفت بزرگان حوزه علمیه قم روبرو شده است، سفرهای خود را ادامه می دهد. نمایندگان ویژه ریاست جمهوری، با وجود مخالفت‌های جدی با آن، حالا سفرهایی ویژه را عهده‌دار می شوند. لبنان مقصد جدید پیامبر احمدی نژاد است. مقصدی که چندی پیش میزبان رئیس دولت بود و حالا با میزبایی جدید می‌رود که سنت سفر سفرای خاص رئیس جمهور را تثبیت کند. سنتی که مخالفان بسیاری دید و منتقدین بسیاری را نادیده انگاشت. 

نگاهی به مقاصد سفرهای مشاوران ویژه حاکی از اهمیت استراتژیک آنهاست. از لبنان که در انتظار حکم دادگاه حریری است تا مصر که سی سال است که باب تفاهم با ایران را بسته است و تا برزیل که عباسی معاون وزیر تعاون بدانجا رفت و در مراسم تودیع دیلما شرکت کرد. مخالفت برخی در اوان طرح این پیشنهاد این بود که چنین نمایندگانی باید کارکشتگان دیپلماسی باشند.

مشائی، پیامبر ویژه احمدی نژاد حالا در راه لبنان است. مقصد دیگر مشاوران ویژه احمدی‌نژاد کدام نقطه استراتژیک جهان خواهد بود؟