فرارو- پرکاری پاراتیرویید یک اختلال هورمونی است که در آن غدد پاراتیرویید، واقع در پشت غده تیرویید در گردن، مقدار بیش از حدی از هورمون پاراتیرویید ترشح میکنند. این وضعیت باعث افزایش سطح کلسیم و کاهش سطح فسفر در خون میشود و میتواند دندانها، رگهای خونی، استخوانها، کلیهها، دستگاه گوارش و پوست را تحت تأثیر قرار دهد.
به گزارش فرارو، این بیماری در هر دو جنس و همه سنین رخ میدهد، اما در خانمهای ۳۰ تا ۵۰ ساله شایعتر است.
علائم شایع پرکاری پاراتیرویید
در بسیاری از موارد، این بیماری بدون علامت است و تنها در آزمایش خون معمولی تشخیص داده میشود. در صورت وجود علائم، موارد زیر ممکن است مشاهده شود:
- درد شدید پهلو به دلیل تشکیل سنگ کلیه
- درد مزمن کمر ناشی از نرمی استخوان
- شکستگیهای استخوانی در اثر کاهش کلسیم استخوانها
- درد بالای شکم ناشی از زخم معده، التهاب دوازدهه، یا التهاب لوزالمعده
علل پرکاری پاراتیرویید
- تومورهای خوشخیم پاراتیرویید
- بزرگ شدن غدد پاراتیرویید بدون علت مشخص
عوامل تشدیدکننده بیماری
- ابتلا به اختلالات غدد درونریز
- سابقه راشیتیسم یا کمبود ویتامین D
- نارسایی کلیه
- مصرف مسهلها
- استفاده از داروی دیژیتال
- زنان بالای ۵۰ سال
پیشگیری از پرکاری پاراتیرویید
روش خاصی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد، اما مدیریت عوامل خطر میتواند مفید باشد.
عوارض احتمالی پرکاری پاراتیرویید
- تشکیل سنگ کلیه
- آبمروارید
- زخم معده یا دوازدهه
- التهاب لوزالمعده
- روانپریشی
- کمکاری پاراتیرویید یا تیرویید در اثر جراحی بیشازحد غده
تشخیص و درمان پرکاری پاراتیرویید
روشهای تشخیصی
- آزمایش خون و ادرار
- عکسبرداری از استخوانها
- سیتیاسکن یا MRI
- سونوگرافی
درمانها
- جراحی: برداشتن بافتهای غیرطبیعی پاراتیرویید که معمولاً منجر به بهبود کامل میشود.
- روشهای غیرجراحی (در موارد خفیف):
- مصرف مایعات زیاد
- محدود کردن کلسیم در رژیم غذایی
- استفاده از داروهای افزایشدهنده ادرار برای دفع کلسیم
داروها
- دیورتیکها (ادرارآور) برای افزایش دفع سدیم و کلسیم
- اجتناب از داروهای ضداسیدی حاوی کلسیم
- احتمال تجویز استروژن برای خانمهای یائسه
رژیم غذایی و فعالیت
-
رژیم غذایی:
- مصرف آب فراوان برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه
- کاهش مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم (مانند شیر و پنیر)
- اجتناب از غذاهای پرادویه، خصوصاً در صورت وجود زخم معده یا دوازدهه
-
فعالیت بدنی:
- پس از جراحی، فعالیتها را مطابق توصیه پزشک از سر بگیرید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده علائم این بیماری را دارید.
- اگر هنگام درمان علائم زیر ظاهر شوند:
- گرفتگی عضلات، ضعف یا کرختی
- مشکلات تنفسی
- درد مداوم در بالای شکم
- تغییرات قابل توجه در خلق یا رفتار
نتیجهگیری
پرکاری پاراتیرویید با مدیریت مناسب و درمانهای موجود، از جمله جراحی یا اقدامات غیرجراحی، قابل کنترل است. تشخیص زودهنگام و توجه به علائم میتواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. رعایت رژیم غذایی مناسب و مراجعه منظم به پزشک نیز از عوامل کلیدی در مدیریت این بیماری است.