بیانیه مشترک رؤسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه

فرارو- شامگاه سه شنبه ۲۸ تیر و در پایان اجلاس آستانه در تهران، بیانیه مشترک رؤسای جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه، منتشر شد.

متن این بیانیه به شرح زیر است:

رئیس جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور فدراسیون روسیه، جناب آقای ولادیمیر پوتین و رئیس جمهوری ترکیه جناب آقای رجب طیب اردوغان، ۲۸ تیرماه ۱۴۰۱ در تهران برای شرکت در نشست سه جانبه سران در چارچوب روند آستانه گردهم آمدند.

رؤسای جمهور:

۱. وضعیت میدانی جاری در سوریه را مورد بحث قرار داده، آخرین تحولات پس از نشست مجازی سران در تاریخ ۱۱ تیرماه ۱۳۹۹ را بررسی کرده و بار دیگر بر عزم خود برای تقویت هماهنگی­های سه­ جانبه بر اساس توافقات فی­‌ما­بین و نتیجه ­گیر­های نشست­‌های وزرای خارجه و کارشناسان ارشد تصریح نمودند. همچنین آخرین تحولات بین­ المللی و منطقه‌ای را بررسی کرده و بر نقش پیشتاز روند آستانه در حل و فصل مسالمت آمیز بحران سوریه تاکید کردند.

۲. بر تعهد تزلزل­ ناپذیر خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و همچنین به اهداف و اصول منشور ملل متحد تأکید و تصریح کردند که این اصول باید مورد احترام همگان بوده و هیچ اقدامی، فارغ از عاملان آن، نباید این اصول را تضعیف نماید.

۳. عزم خود را برای ادامه همکاری برای مبارزه با تروریسم در همه اشکال و مظاهر ابراز کردند. افزایش حضور و فعالیت گروه‌های تروریستی و گروه‌های وابسته به آن‌ها با نام‌های گوناگون در مناطق مختلف سوریه، از جمله حملاتی که تأسیسات غیرنظامی را هدف قرار داده و منجر به تلفات جانی بی‌گناهان می‌شود را محکوم نمودند. بر ضرورت اجرای کامل تمامی تمهیدات مربوط به شمال سوریه تاکید کردند.

۴. در این راستا تمامی تلاش­ها برای ایجاد واقعیات جدید میدانی به بهانه مبارزه با تروریسم، از جمله ابتکارات غیرمشروع خودمختاری را مردود دانسته، و عزم خود را برای مقابله با دستور کار‌های جدایی­ طلبانه که با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و نیز تهدید علیه امنیت ملی کشور‌های همسایه از طریق حملات و نفوذ‌های فرامرزی صورت می‌گیرد را ابراز نمودند.

۵. شرایط شمال سوریه را بررسی و تأکید کردند که دستیابی به امنیت و ثبات در منطقه تنها در سایه حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور ممکن است و بدین منظور تصمیم گرفتند تلاش­های خود را هماهنگ نمایند. مخالفت خود را با تصرف و انتقال غیرقانونی نفت و درآمد‌های حاصل از فروش آن که متعلق به سوریه است ابراز کردند.

۶. بار دیگر بر عزم خود مبنی بر تداوم همکاری­های جاری به منظور نابودی نهایی تمامی افراد، گروه‌ها، تشکل­ها و موجودیت­های تروریستی تأکید کردند و بر طبق حقوق بین‌الملل بشردوستانه، خواستار محافظت از غیرنظامیان و زیرساخت­های غیرنظامی شدند.

۷. اوضاع منطقه کاهش تنش ادلب را به تفصیل مورد بررسی قرار داده و بر لزوم حفظ آرامش در میدان با اجرای کامل تمامی توافقات مرتبط با ادلب تاکید کردند. از حضور و فعالیت­های گروه­های تروریستی که غیرنظامیان داخل و خارج از منطقه کاهش تنش ادلب را تهدید می‌کند، ابراز نگرانی جدی کردند. توافق نمودند که تلاش‌های بیشتری برای اطمینان از عادی‌سازی پایدار اوضاع در منطقه کاهش تنش ادلب و اطراف آن، از جمله وضعیت انسانی صورت دهند.

۸. نگرانی عمیق خود را نسبت به شرایط انسانی در سوریه ابراز نموده و کلیه تحریم‌های یک­جانبه که مغایر با حقوق بین ­الملل، حقوق بین­ الملل بشردوستانه و منشور ملل متحد هستند، از جمله اقدامات تبعیض آمیز از طریق صدور معافیت­ها برای مناطق خاص که می‌تواند با کمک به دستورکار‌های جدایی طلبانه، موجب تجزیه این کشور گردد را مردود دانستند. در این راستا، از جامعه بین ­الملل بویژه سازمان ملل متحد و آژانس­های بشردوستانه آن و سایر نهاد‌های بین المللی دولتی و غیردولتی خواستند به دور از تبعیض، سیاسی­کاری و پیش­شرط، کمک­های خود را با شفافیت بیشتر به تمام سوری­ه افزایش دهند.

۹. بار دیگر بر این عقیده خود تصریح کردند که منازعه سوریه هیچ راه‌حل نظامی نداشته و تنها از طریق روند سیاسی سوری ـ سوری با تسهیل­گری سازمان ملل وفق قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل قابل حل و فصل خواهد بود.

در این راستا، بر نقش مهم کمیته قانون اساسی که تشکیل آن حاصل مشارکت مسلم ضامنین آستانه و اجرای تصمیمات کنگره گفتگوی ملی سوریه در سوچی است، تأکید کردند.

بر آمادگی خود جهت حمایت از کار کمیته از طریق تعامل مستمر با اعضای آن و فرستاده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد در امور سوریه، گیر اُ. پدرسون به عنوان تسهیل‌گر برای اطمینان از عملکرد پایدار و مؤثر نشست‌های بعدی کمیته مجدداً تأکید نمودند. این عقیده را ابراز کردند که کمیته در کار خود باید به قواعد مرجع و أصول آیین کار احترام بگذارد تا بتواند مأموریت خویش در جهت تهیه و تدوین اصلاحات قانون اساسی برای تصویب مردمی و همچنین دستیابی به پیشرفت در کار خود را با روحیه مصالحه و تعامل سازنده و بدون دخالت خارجی و زمان بندی‌های تحمیلی خارجی با هدف دستیابی به توافق عمومی اعضاء به پیش ببرد. بیان کردند که فعالیت کمیته قانون اساسی باید عاری از هر گونه مانع لجستیک و اداری صورت پذیرد.

۱۰. بر عزم خود مبنی بر تداوم عملیات ­آزادسازی متقابل بازداشت­ شدگان/ ربوده‌شدگان در چارچوب کارگروه ذیربط در روند آستانه تصریح کردند. تأکید نمودند که این کارگروه سازوکار منحصربه فردی است که در اعتمادسازی بین طرف­های سوری، مؤثر بوده و وجود آن ضروری است و نیز تصمیم گرفتند اقداماتی برای تداوم تلاش‌ها برای آزادی بازداشت­ شدگان و ربوده­شدگان و افزایش دامنه عملیات­ها مطابق با دستورکار کارگروه برای تحویل پیکر‌ها و شناسایی مفقودین اتخاذ کنند.

۱۱. ضمن تصریح بر برخورداری پناهجویان و آوارگان داخلی از حق بازگشت و حق حمایت، بر لزوم تسهیل بازگشت داوطلبانه و ایمن آنان به اقامتگاه­های اصلی خود در سوریه تأکید کردند. در این راستا، از جامعه بین­ الملل خواستند به منظور استقرار مجدد و بازگشت آنان به زندگی عادی، کمک­های مناسب ارائه داده و مسئولیت بیشتری در راستای مشارکت در تقویت کمک­رسانی به سوریه از جمله توسعه طرح­های بازیابی اولیه شامل زیرساخت­های اساسی به ویژه آب، برق، بهداشت، درمان، آموزش، مدارس، بیمارستان­ها و ... - و مین ­زدایی انسان­ دوستانه را بر حسب حقوق بین ­الملل بشردوستانه عهده‌دار شوند.

۱۲. تداوم حملات نظامی رژیم صهیونیستی به سوریه از جمله به زیرساخت‌های غیرنظامی را محکوم کردند. این حملات را ناقض حقوق بین­الملل، حقوق بین­الملل بشردوستانه و حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و همچنین بی­ ثبات کننده و تشدید کننده تنش در منطقه تلقی کردند. بر لزوم تبعیت از تصمیمات حقوقی شناخته شده بین‌المللی از جمله مفاد قطعنامه‌های ذیربط سازمان ملل متحد در رد اشغال جولان سوریه بویژه قطعنامه­‌های ۲۴۲ و ۴۹۷ شورای امنیت سازمان ملل متحد که تمامی تصمیمات و اقدامات اتخاذ شده توسط رژیم صهیونیستی در این رابطه را باطل و بدون اثر قانونی در نظر گرفته است، تأکید کردند.

۱۳. علاوه بر موضوع سوریه، بر قصد خود مبنی بر تقویت هماهنگی‌های سه­ جانبه در عرصه­های مختلف به منظور افزایش همکاری­های مشترک سیاسی و اقتصادی تأکید کردند.

۱۴. توافق کردند نمایندگان خود را مکلف نمایند تا نوزدهمین نشست بین­المللی سوریه در چارچوب روند آستانه را تا پایان سال ۲۰۲۲ برگزار کنند؛

۱۵. تصمیم گرفتند که نشست آتی سه‌جانبه سران روند آستانه را به دعوت رئیس جمهور فدراسیون روسیه جناب آقای ولادیمیر پوتین در اولین فرصت ممکن در فدراسیون روسیه برگزار نمایند.

۱۶. رؤسای جمهور فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه مراتب تشکر صمیمانه خود را به رئیس جمهوری اسلامی ایران جناب آقای سید ابراهیم رئیسی به منظور میزبانی کریمانه نشست سه جانبه سران روند آستانه در تهران ابراز کردند.