بازگشت زندگی به دومین شهر بزرگ اوکراین

فرارو-"نشریه اشپیگل" در گزارشی، روایتی میدانی را از وضعیت شهر جنگ‌زده "خارکیف" (دومین شهر بزرگ اوکراین) ارائه کرده است. این گزارش به طور خاص به این نکته اشاره دارد که مردم و مقام‌ها شهر خارکیف، تلاش‌های فراوانی را انجام می‌دهند تا بر خلاف روز‌های ابتداییِ شروع جنگ اوکراین، زندگی عادی را به این شهر بازگردانند. با این حال، به دلیل تداوم حضور روس‌ها در مناطق و استان‌های مجاور این شهر، هنوز خطر در خارکیف احساس می‌شود و هر لحظه امکان دارد که خارکیف هدف گلوله باران یا موشک بارانِ نیرو‌های روسی قرار گیرد. خبرنگار اشپیگل در شهر خارکیف جدای از دیده‌های خود از خسارت‌های جنگ بر این شهر، به طور خاص سعی کرده از وضعیت اجتماعی و روحیه مردم این شهر نیز توصیفاتی را ارائه کند.

نشریه اشپیگل در گزارش خود می‌نویسد: «اخیرا و برای نخستین بار پس از آغاز جنگ اوکراین، "ولادیمیر زیلِنسکی" رئیس جمهور این کشور به بخش‌هایی از کشورِ جنگ زده اش سفر کرد. برای حدودا سه ماه، زیلنسکی در کیِف پایتخت اوکراین باقی مانده بود و گهگاه به مناطقی در پیرامون این شهر این سفر می‌کرد. با این حال، یکشنبه گذشته، وی به خارکیف در شمال شرق اوکراین سفر کرد. در این سفر، زیلنسکی از ستونِ خودرو‌های زرهی منهدم شده روسی در اوکراین، و ساختمان‌های دولتی و مسکونی این شهر که در بحبوحه جنگ اوکراین آسیب‌های جدی دیده بودند، بازدید کرد. وی همچنین مدال‌هایی را نیز به سربازان اوکراینی اهدا کرد.

به گزارش فرارو، سفر زیلنسکی به شهر خارکیف، با دلایل مختلفی همراه بود. این شهر، دومین شهر بزرگ اوکراین است و همچون کیِف، قادر بوده تا حملات گسترده روس‌ها علیه خود را دفع کند. با این حال، در شرایطی که به نظر می‌رسد شعله‌های جنگ تا حد زیادی از کیف دور بوده، با این حال، خارکیف هنوز نتوانسته به جریان عادی زندگی بازگردد. روس‌ها کاملا به این شهر نزدیک هستند. در منطقه مجاور خارکیف یعنی در دونباس، درگیری‌های شدیدی در جریان است و روزنانه ده‌ها سرباز جان خود از دست می‌دهند. با این حال، مقام‌های ارشد اوکراینی گفته اند که روس‌ها باید توهمات خود را در مورد خارکیف از ذهن بیرون کنند.

در یک بعد از ظهرِ آرام، یک مرد اوکراینی در مقابل ایستگاه مترویِ" ۲۳ آگوست" شهر خارکیف ایستاده و با ناامیدی به آسمان می‌نگرد. دست راست وی آسیب دیده است. در نزدیکی این ایستگاه مترو، مقداری خون روی درب شیشه‌ای یک فروشگاه پاشیده شده است. در داخل ایستگاه مترو نیز مردمِ مضطربی قرار دارند که از هرگونه اوج گیری مجدد درگیری‌ها به شدت در هراس هستند. یک موشک دقیقا جلوی این ایستگاه مترو منفجر شده که خرابی‌های آن به وضوح به چشم می‌خورند. در بحبوحه جنگ اوکراین، متروی خارکیف تنها توانسته فعالیت‌های خود را برای دو مرتبه از سرگیرد و هنوز از هرگونه فعالیتی به دور است.

یکی از قربانیان حمله موشکی روسیه به ایستگاه مترو" ۲۳ آگوست" در شهر خارکیف اوکراین. مترو این شهر دو روز قبل از این حمله بازگشایی شده بود.

"لاریزا پالیوکِ" ۵۹ ساله در حال مراقبت از یک افسر پلیس زخمی است. وی این افسر پلیس را می‌شناسد. از زمان آغاز جنگ اوکراین، متروی شهر خارکیف به عنوان پناهگاهی امن در برابر حملات هوایی و موشکی روس‌ها برای شهروندان این شهر عمل کرده است. پالیوک همچنین به عنوان نیروی داوطلب با بچه‌ها بازی می‌کند و برخی امورِ مرتبط با آن‌ها را نیز انجام می‌دهد. جالب اینکه یک کودک از وی می‌پرسد که آیا روس‌ها نیز شبیه ما اوکراین‌ها هستند و او پاسخ می‌دهد:" بله البته که هستند".

"لاریزا پالیوک"، ۵۹ ساله، در ایستگاه متروی" ۲۳ آگوست" شهر خارکیف اوکراین به نحو داوطلبانه از کودکان مراقبت می‌کند. وی شهر خارکیف را از ابتدای جنگ اوکراین ترک نکرده است.

برای پالیوک و دیگر ساکنان شهر خارکیف، بازگشایی متروی این شهر یک اقدام نمادین است که عملا به شهروندان این پیام را می‌رساند که بدترین اتفاقاتی که می‌توانست برای خارکیف اتفاق بیفتد، دیگر به نقطه پایانی خود رسیده و آرامش به تدریج در این شهر مجددا برقرار خواهد شد. این اقدام همچنین این پیام را می‌رساند که با بازگشت تدریجی زندگی به حالت عادی در شهر خارکیف، مترو نیز از کاربریِ خود در دوران جنگ که پناهگاهی برای مردم به شمار می‌رود خارج خواهد شد و بار دیگر مکانی برای حمل و نقل عمومی خواهد بود. همزمان با عقب نشینی نظامیان روسی از شمال اوکراین، گلوله باران و موشک باران شهر خارکیف نیز به نحو قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است. پالیوک تاکید دارد که میزان مراقبت‌های داوطلبانه وی از کودکان نیز به نحو قابل ملاحظه‌ای با آرام‌تر شدن فضا، کاهش یافته است.

شهردار شهر خارکیف با مردمی که در ایستگاه متروی این شهر پناه گرفته اند، صحبت می‌کند. ایستگاه‌های متروی شهر‌های مختلف اکراین از زمان آغاز جنگ در این کشور، به عنوان پناهگاهی برای مردم اوکراین در برابر حملات هوایی و موشکی روس‌ها استفاده می‌شوند.

"ایهور تِرِخوف" شهردار خارکیف تصمیم گرفته که بار دیگر متروی این شهر به حالت عملیاتی خود بازگردد. وی مردی آرام با مو‌های سفید است که بسیاری او را "ارل گرِی/Earl Grey "می نامند. وی در جایی می‌گوید: "اگر ما حمل و نقل را متوقف سازیم، اقتصاد ما خواهد مُرد. مردم باید قادر باشند که با استفاده از سیستم حمل و نقل اوکراین به سر کار خود بروند". البته که وی موضع گیری‌ها و مصاحبه‌های خود را از دفترش ایراد نمی‌کند بلکه به دلایل امنیتی، از ایستگاه‌های زیرزمینی این کار را انجام می‌دهد.

نمایی از حضور مردم شهر خارکیف در متروی این شهر جهت در امان ماندن از حملات موشکی روسیه

ترخوف معتقد است که روس‌ها از مناطق اشغالی شمالی اوکراین، ایستگاه متروی" ۲۳ آگوستِ" شهر خارکیف را شدیدا گلوله باران کرده اند. وی می‌افزاید: "حتی اگر نظامیان پوتین مجبور به عقب نشینی به پشت مرز‌های اوکراین شوند، هنوز تسلیحات آن‌ها از این امکان برخوردارند که شهر خارکیف را هدفِ راکت و موشک‌های خود قرار دهند".

ایهور ترخوف که در یکی از اتاق‌های متروی خارکیف در زیرِ زمین برای مصاحبه حاضر شده است

وی در مقابل این پرسش که نیرو‌های روسی چه چیزی را در شهر خارکیف هدف قرار می‌دادند می‌گوید: "هیچ هدف نظامی در مترو وجود ندارد. واقعیت این است که روس‌ها دوست ندارند ببینند که شهر ما خارکیف بار دیگر به شرایط عادی بازگشته است. آن‌ها حقیقتا از این مساله آزرده خاطر می‌شوند".

خرابی‌های گسترده در منطقه‌ای مسکونیِ شهر خارکیف در اوکراین

شهردار شهر خارکیف می‌خواهد این شهر بار دیگر احیا شود و روس ها، نقطه مقابل و خلاف این مساله را می‌خواهند و مردم خارکیف نیز نمی‌دانند که باید چه کنند. ترخوف می‌گوید که یک سوم از جمعیت ۱.۵ میلیون نفری شهر خارکیف با نزدیک شدن نظامیان روس به این شهر، خارکیف را ترک کرده اند. با این حال، از آن زمان تاکنون، ۱۰۰ هزار نفر از آن‌ها بار دیگر به خانه و کاشانه خود بازگشته اند. ترخوف می‌گوید که در مسیر‌های ورودی شهر خارکیف، ترافیک گسترده و سنگینی جهت بازگشت مردم به این شهر ایجاد شده است. مساله‌ای که ظاهرا موجب غرور و افتخار وی (شهردار شهر خارکیف: ایهور ترخوف) شده است.

دو کودک ۱۰ و ۱۱ ساله در یکی از شهر‌های کوچکِ اطراف شهر خارکیف در حال بازی کردن هستند. برخی سربازان عبوری با دیدن آن‌ها می‌خندند و به آن‌ها شکلات می‌دهند.

ترخوف می‌گوید که دوست داشته تا بار دیگر فواره‌ها و مکان‌های زیبای شهر خارکیف را احیا کند و تا جای ممکن روحیه مردم شهر را عوض کند. با این حال وی نظر خود را تغییر داده است. دلیل اصلی این مساله نیز این است که او معتقد است که هر لحظه امکان دارد روس‌ها این قبیل اقدامات شهرداری خارکیف را با موشک باران خود نابود و حتی موجب ایجاد خسارات جانی برای شهروندان خارکیف شوند. تاکتیکی که به قول وی بسیار ترسناک است، اما از سوی روس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برخی شهروندان اوکراینی در حال جداکردن قطعات فلزی ارزشمند یک تانک منهدم شده روسی هستند

با این همه، خارکیف هنوز شرایط باثباتی ندارد. در این شهر اکنون سوپر مارکت‌های باز هستند، اما کافه‌ها بسته‌اند. ساختمان‌های دولتی تقریبا ویران شده اند و هر کسی در شهر اقدام به گرفتن عکس کند، به مثابه فردی مشکوک (جاسوس روس ها) در نظر گرفته می‌شود. عصر‌ها شهر به شدت خلوت می‌شود. شب‌ها نیز شلیک گاه و بیگاه توپخانه ها، سکوت شهر را در دهم می‌شکند. نیرو‌های ارتش اوکراین نیز در حومه شهر و به دور از چشم روس‌ها موضع گرفته اند.

در شهر نشانه‌ها و پلاکارد‌هایی وجود دارد که روی آن‌ها نوشته: اقدام به گرفتن عکس در مکان‌های عمومی و پُست کردن آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی نکنید". بسیاری از مردم مخصوصا در بخش‌های لوکس شهرِ خارکیف محبور شده اند تا با دارایی‌های ارزشمند خود نظیر خانه و خودرو‌های گرانقیمت و ... وداع کنند و به دنبال یافتن مناطق امن‌تر حرکت کنند. مناطق زندگی آن‌ها در شمال شهر خارکیف بار‌ها هدف موشک‌ها و بمب‌های روسی قرار گرفته است.

تصویری از خودرو‌هایی که توسط تانک‌های روسی لِه شده اند

یک هفته قبل از سفر اخیر ولادیمیر زیلِنسکی به شهر خارکیف، یکی از همکاران نزدیک وی، در بخش‌های مختلف شهر خارکیف حاضر شد و خسارات وارده بر این شهر را نظاره و ارزیابی کرد. "کریلو تیموشنکو"، ۳۳ ساله، یک لباس مشکی که روی آن نوشته شده: "من اوکراینی هستم" را بر تن دارد. تیموشنکو پیشتر یک روزنامه نگار ورزشی و تهیه کننده تلویزیونی بوده است. البته که وی در حزبِ ولادیمیر زیلنسکی نیز فعال است و در شرایط فعلی، معاون رئیس کارکنان دفتر ریاست جمهوری اوکراین است.

قبل از آغاز جنگ اوکراین، وی مسوول پروژه مشهور زیلنسکی در اوکراین با نامِ "سازندگی بزرگ" بود. یک طرح کاملا وسیع و برنامه سرمایه گذاریِ چند میلیارد دلاری جهت ساخت راه، پل، و دیگر زیرساخت‌ها در اقصی نقاط اوکراین که البته توجهات زیادی را نیز به سمت خود جلب کرد. البته که منتقدان، این طرحِ زیلنسکی را پُرهزینه توصیف کردند با این حال، موفقیت‌های این طرح نیز غیرقابل انکار است.

با این همه، تیموشنکو اکنون مسوول بازسازی اوکراین با توجه به ویرانی‌های ناشی از جنگ در این کشور است. تیموشنکو زمانی که در ماشین حضور دارد توضیح می‌دهد که طرح و برنامه‌های مختلفی جهت بازسازی اوکراین وجود دارد: خیابان‌ها باید بازسازی شوند و افراد آواره و جنگ زده، هر چه سریع‌تر اسکان مناسب پیدا کنند.

وی می‌گوید: "اکثرِ ساختمان‌ها در منطقه سالتیوکای اوکراین باید خراب شوند. می‌توانیم آن‌ها را تا پایان سال بازسازی کنیم. با این حال، ما نمی‌خواهیم ساختمان‌هایی بسازیم که بار دیگر بمباران شده و نابود گردند. امکان آماده سازی زمین برای ساخت و ساز و حفر گودال برای پِی‌های ساختمانی وجود دارد. با این حال، تا زمانی که ارتش اوکراین این مجوز را صادر نکند که زمان ساخت و ساز فرا رسیده، امکان انجام هیچ اقدامی نیست. "

"کریلو تیموشنکو" معاون رئیس کارکنان دفتر ریاست جمهوری اوکراین در حال بازدید از برخی خرابی‌های ناشی از حملات روسیه به شهر خارکیف و مناطق پیرامونی آن

این مساله در مورد پل‌ها و دیگر زیرساخت‌هایی که توسط موشک‌ها و بمب‌های روسی نابود شده اند نیز صدق می‌کند. تیموشنکو معتقد است که حجم ویرانی‌های ناشی از جنگ اوکراین در خارکیف قابل توجه است و باید با برنامه با این بحران برخورد کرد.

با این همه حتی ارتش اوکراین نیز نمی‌داند که چه زمان بازسازی‌های گسترده در این کشور باید آغاز شوند. در این رابطه، یک افسر ارتش اوکراین در شهر خارکیف می‌گوید: "هنوز نمی‌توان گفت که خطر از شهر خارکیف رفع شده است. بدون تردید اگر روس‌ها در دونباس همچنان پیشروی کنند، به جنگ در دیگر جبهه‌ها نیز ادامه خواهند داد".

یک زن اوکراینی که خانه اش را در نتیحه حملات روس‌ها از دست داده است. او از زمان ویرانی خانه اش، در انبار خانه خود که نابود نشده، می‌خوابد

تصویری از خرابی یک پل که بر روی رودخانه دونتس ایجاد شده است. از زمان ویرانی این پل، یک گذرگاه موقت برای عبور مردم عادی ساخته شده است

مردم اوکراین در پیِ تهاجم روسیه، نفرت قابل ملاحظه‌ای را از روس‌ها پیدا کرده اند. در این رابطه، یک زن جوان به "سازمان دیده بان حقوق بشر" می‌گوید که توسط یک سرباز روسی در یک مدرسه روستانی که پناهگاه مردم شده بود، هدف تجاوز قرار گرفته است. برخی گزارش‌ها وجود دارند که نشان می‌دهند نظامیان ارتش روسیه پس از برخی از عقب نشینی‌ها خود از مناطقی در خاک اوکراین، با مردم این مناطق بدرفتاری‌هایی داشته اند. در این رابطه یک ویدئو در شبکه اجتماعیِ یوتیوب نیز منتشر شده که سیربازان روس را در حالی که به پای سه شهروند اوکراینی شلیک می‌کنند، نشان می‌دهد. میزان نفرت از روس‌ها در اوکراین به حدی است که برخی شهروندان اوکراینی معتقدند باید به بدترین شیوه ممکن با روس‌ها در اوکراین رفتار کرد.»