فریب پاول برای پیشبرد جنگ

فریدون مجلسی؛ کالین پاول شصت‌وپنجمین وزیر امور خارجه ایالات متحده بر اثر ابتلا به کووید ۱۹ درگذشت. او یکی از مهم‌ترین چهره‌های سیاسی آمریکا و جهان بود که در اتفاقات رخ‌داده در خاورمیانه معاصر نقش مؤثری داشت. چراکه همه او را با آن سخنرانی معروف پنجم فوریه ۲۰۰۳ در سازمان ملل می‌شناسند. سخنرانی‌ای که منجر به اجماع جهانی برای حمله به عراق شد.

کالین پاول یک ژنرال نظامی خوش‌نام در ایالات متحده بود، اما هیچ‌گاه چهره جنگ‌طلبی در سپهر سیاسی آمریکا شناخته نمی‌شد. مشهور است زمانی که در ارتش هم عهده‌دار مسئولیت‌هایی بود همیشه تلاشش بر این بوده که بحران‌ها و اختلافات را از راه‌حل دیپلماتیک حل کند و کمتر به سراغ جنجال و حواشی پردردسر می‌رفته. برای همین هم جورج بوش پسر تصمیم گرفت روی موج خوش‌نامی و اعتبار کالین پاول سوار شود و او را وزیر امور خارجه دولت محافظه‌کار و جمهوری‌خواه خودش کرد.

اگرچه این انتخاب و اعتماد متقابل بعد‌ها به یک ناراحتی و دلخوری عمیق برای پاول از هم‌حزبی‌های خودش تبدیل شده است. چراکه بر پایه اطلاعات اشتباهی که از سوی همین دولت و حزب به او داده شده گزارشی را در سنا مطرح و تصمیمی را مصوب کرد که به جنگ انجامید.

در واقع می‌توان گفت پاول دروغ نگفته بلکه اطلاعات نادرستی به او داده شده و به او اطمینان داده شده که درست است و او هم بر‌اساس همان اطلاعات سخنرانی کرده است. کشف همین موضوع هم موجب رنجش او شده و این ناراحتی را اعلام کرده چراکه از لحاظ اخلاقی تصور می‌کرده که باید این مسئله را بیان کند.

دلایل این را که دولت آمریکا وزیر امور خارجه خود را فریب داد تا وارد جنگ شود، باید در رویداد‌های سال ۲۰۰۰ جست‌وجو کرد. مهم‌ترین دلیل این بود که آمریکا درمورد اقدامات القاعده در آن سال‌ها بسیار شگفت‌زده شده و لطمه حیثیتی هم دیده بود. برای همین خواهان یک واکنش شدید و سریع بود تا کمی اعاده حیثیت کند. اما اینکه آن‌ها صدام حسین را انتخاب کردند به این خاطر بود که نزدیک‌ترین چهره برای واردکردن چنین انگ‌هایی به شمار می‌رفت.

او پنهان از ان‌پی‌تی رو به توسعه انرژی هسته‌ای خودش بود آن هم با رویکرد ساخت بمب اتمی؛ زیرا در زمان جنگ ایران و عراق هم نوید داده بود که به‌زودی با یک سلاح جهنمی ایران را شکست خواهد داد. علاوه بر آن عراق چند بار از سلاح شیمیایی هم استفاده کرده بود. برای همین واردکردن چنین اتهامی به صدام خیلی راحت بود و به‌راحتی هم می‌شد حتی بلندپایه‌ترین مقامات دنیا را با آن فریب داد.

به نظرم آنچه موجب شد تا این جریان فریب در دولت آمریکا شکل بگیرد که آن‌ها بخواهند وزیر امور خارجه را فریب دهند تنها و تنها به این دلیل بوده که می‌دانستند اگر به پاول واقعیت را بگویند با آن‌ها همراه نخواهد شد و آن‌ها هم به دنبال به‌راه‌انداختن قطعی جنگی علیه بحران‌های القاعده بودند. برای همین هم عملیات فریب پاول را پیش بردند که به یک اتفاق ناگوار جهانی و یک بدنامی برای دولت آن‌ها در برخورد با اعضای کابینه‌اش منجر شد.