سناریوی خطرناک برای تنگه هرمز

فرارو- در پی هدف قرار گرفتن حداقل شش نفتکش ظرف یک ماه در نزدیکی تنگه هرمز، برخی محافل رسانه‌ای غربی، از لزوم بین المللی شدن این تنگه مهم سخن می‌گویند.

به گزارش فرارو، یک روز پس از حمله مبهم به دو نفتکش در دریای عمان، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در گفتگو با شبکه فاکس‌نیوز، به ایران درباره مسدود کردن تنگه هرمز هشدار داد. او گفت: اگر ایران تنگه هرمز را ببندد، این تنگه برای مدت طولانی بسته نخواهند ماند. ترامپ در پاسخ به سوال مجری شبکه برنامه «فاکس و دوستان» درباره تنگه هرمز گفت: «آن‌ها (ایرانیان) (تنگه هرمز) را مسدود نخواهند کرد. آن‌ها این را می‌دانند. به یک لحن بسیار شدید به آن‌ها گفته شد (که تنگه را مسدود نکنند.)»

هشدار شدید ترامپ به ایران در حالی است که اولا، در هر دو موردی که به نفتکش‌ها - یک بار در بندر فجیره و بار دوم در آب‌های ایران در دریای عمان- حمله شد، نفتکش‌ها در تنگه هرمز مورد حمله قرار نگرفتند. ثانیا، ایران قاطعانه این حملات را محکوم کرده و اتهام‌زنی آمریکا را رد کرده است. اما با این همه، به نظر می‌رسد دولت ترامپ، بیش از همه از احتمال ناامن شدن تنگه هرمز نگران است.

صبح روز یکشنبه ۱۲ ماه مه، چهار نفتکش در بندر فجیره امارات، مورد حمله «خرابکارانه» قرار گرفتند. امارات، از اتهام‌زنی صریح به ایران خودداری کرد، اما آمریکا ادعا کرد ایران مسئول این حمله بود. امارات پس از پایان تحقیقات، نتایج را به شورای امنیت تحویل داد. در حمله دوم به نفتکش‌ها، که صبح پنج شنبه ۱۳ ژوئن رخ داد، ماجرا اندکی متفاوت بود. در همان روز حمله، آمریکا رسما ایران را به دست داشتن در آن متهم کرد. سپس، این موضوع را به شورای امنیت برد. برای بررسی این حمله، به درخواست آمریکا، شورای امنیت سازمان ملل یک جلسه غیرعلنی برگزار کرد.

جلسه شورای امنیت به صورت غیرعلنی و بدون حضور رسانه‌ها برگزار شد. از این رو، برخی محافل رسانه‌ای گمانه‌زنی‌هایی درباره جزئیات این جلسه مطرح کردند. از جمله این گمانه‌زنی‌ها، تلاش آمریکا و بریتانیا برای بین المللی کردن مسئله تنگه هرمز است. به نوشته روزنامه رأی الیوم، پس از حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان، نشانه‌هایی از مسئله بین المللی کردن تنگه هرمز دیده می‌شود. این روزنامه با اشاره به جلسه غیرعلنی شورای امنیت، مدعی شد که گمان می‌رود در این جلسه، آمریکا و بریتانیا، برای نخستین بار و دور از چشم رسانه‌ها، مسئله بین المللی کردن تنگه هرمز را مطرح کرده‌اند تا دیدگاه اعضای دائمی شورای امنیت درباره این مسئله را جویا شوند. به نوشته همین روزنامه، هدف اصلی چنین مسئله‌ای این است که نگذارند ایران در پاسخ به تحریم‌ها تنگه هرمز را مسدود کند. البته ایران تاکید می‌کند که چنین قصدی ندارد. اما به هر حال، آمریکا از این امر نگران است.

 

تاکنون آمریکا یا متحدانش به طور رسمی درباره بین المللی کردن تنگه هرمز سخنی نگفته‌اند، اما در روز‌های اخیر، برخی محافل رسانه‌ای غربی، سناریوی بین المللی شدن حفاظت از کشتیرانی در خلیج فارس را مطرح می‌کنند. رأی الیوم به نقل از روزنامه تایمز بریتانیا، می‌نویسد کشور‌های غرب طرح‌هایی را برای اعزام نیرو‌ها به خلیج فارس جهت محافظت از کشتی‌های تجاری بررسی می‌کنند. مقامات غربی بر ضرورت محافظت از کشتی‌های تجاری در تنگه هرمز تاکید کرده‌اند. یکی از این مقامات گفته چالش فعلی این است که چگونه درباره محافظت از نفتکش‌ها میان آمریکا، کشور‌های اروپایی و عربی حوزه خلیج فارس و دیگر کشور‌های مرتبط اجماع درست کرد. بسیاری از کشور‌هایی که از وقایع اخیر متضرر شده‌اند در خلیح فارس حضور نظامی دارند، اما مشکل این است که برای عملیات مشترک محافظت از کشتی‌ها، یک نهاد بی‌طرف که همه بتوانند زیر چتر آن جمع بشوند، وجود ندارد. به گفته تایمز، سازمان بین المللی دریانوردی، وابسته به سازمان ملل متحد، می‌تواند نقش نهاد بی‌طرف را بازی کند. اما این سازمان فاقد نفوذ سیاسی است و به نظر می‌رسد روسیه و چین هم وارد این طرح نخواهند شد. لذا، ممکن است طرف‌های غربی، مسئله بین المللی کردن تنگه هرمز را خارج از شورای امنیت بررسی کنند تا ببینند بدون وجود یک تصمیم بین المللی، تا چه اندازه امکان بین المللی کردن این تنگه وجود دارد.

فارغ از بحث بین المللی کردن تنگه هرمز، که اگر اتفاق بیافتد ممکن است تامین امنیت این تنگه استراتژیک را از دست ایران خارج کند، این روزها، برخی محافل غربی، درباره لزوم متحد شدن اروپا و آمریکا در برابر ایران سخن می‌گویند. در همین رابطه، روز گذشته، شورای سردبیری بلومبرگ، طی یادداشتی، ضمن متهم کردن ایران به «ستیزه‌جویی بی‌پروا» خواستار پاسخ مشترک اروپا و آمریکا به ایران در مسئله حمله به نفتکش‌ها شد.