فرارو- نیویورک تایمز در سرمقاله خود به نشست باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا با سران عرب طی هفته جاری پرداخته و آن را فرصتی خوانده برای اطمینان بخشی دوباره به کشورهای شکاک حوزه خلیج فارس که مشارکت آمریکا با ایران و توافق احتمالی هستهای یک تهدید نیست بلکه فرصتی است برای ثبات منطقهای.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از نیویورک تایمز، ایران یک کشور شیعه است؛ کشورهای حوزه خلیج فارس از اکثریت سنی برخوردار هستند و هرچه ایران و قدرتهای جهان به توافق نهایی نزدیکتر میشوند (ضرب الاجل ۳۰ ژوئن) بر نگرانی رهبران سنی افزوده میشود. در این مورد، اوباما میتواند یک پاسخ قانع کننده داشته باشد: ایرانی که به واسطه یک توافق هستهای محکم و قابل راستی آزمایی محدود شده به مراتب تهدید کمتری نسبت به یک ایران بدون محدودیت خواهد داشت.
اما بعد دیگری از توافق نیز وجود دارد که رهبران حوزه خلیج فارس را نگران کرده است. ایران در ازای پذیرش محدودیتهایی که بر برنامه هستهای اعمال میشود، از تحریمهای اقتصادی رهایی مییابد و در پی آن میلیاردها دلار داراییهای مسدود شده و سرمایه گذاری خارجی جدید را جذب خواهد کرد. کشورهای عرب میترسند که این مسئله باعث تقویت نفوذ ایران در منطقه شود و منابع بیشتری را برای حمایت از گروههایی مانند حزب الله در ایران قرار دهد و باعث تداوم نقش آفرینی ایران در عراق، یمن و سوریه شود.
آنها همچنین نگرانند که با توجه به اشتیاق آمریکا برای پایان دادن به سه دهه دشمنی با ایران، دیگر نتواند روی تضمینهای امنیتی ایالات متحده حساب کنند. در اینجا پاسخ اوباما تااندازهای پیچیده است. انتظار میرود وی تضمینهای امنیتی آشکارتری بدهد اما در عین حال از ایده هرگونه توافق رسمی مشابه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی که از سوی برخی رهبران عرب مطرح میشود، اجتناب کند. آمریکا باید در مورد کشیده شدن پایش به درگیریهای خاورمیانه محتاط باشد.
نیویورک تایمز در ادامه با اشاره به اینکه ایجاد توازن چندان آسان نیست نوشت: اینکه آمریکا بگوید در مقابل ایران از عربستان دفاع میکند، یک مسئله است اما اگر ایران از نیروهای نیابتی خود برای ایجاد مشکل در عربستان استفاده کند، مسئولیت آمریکا در این شرایط چه خواهد بود؟ در این میان باید درک آشکاری وجود داشته باشد مبنی بر اینکه آمریکا از هیچ یک از این رژیمها علیه مخالفان سیاسی داخلیشان دفاع نخواهد کرد.
آمریکا همین حالا میلیاردها دلار تسلیحات به کشورهای حوزه خلیج فارس فروخته و رزمایشهای نظامی مشترکی بسیاری با آنها برگزار کرده است. کمکهای بیشتر و رزمایشهای مشترک بیشتری نیز در آینده انجام خواهد شد. حال مهمترین گام این است که دستگاه نظامی کشورهای حوزه خلیج فارس در هم ادغام شوند تا بتوانند به نحو بهتری از خود دفاع کنند.
ایران تنها تهدید یا حتی تهدید اصلی نیست که کشورهای حوزه خلیج فارس با آن روبرو هستند. همانطور که اوباما در مصاحبه با توماس فریدمن گفت تهدیدهای داخلی بسیاری وجود دارد مانند مردمی که احساس بیگانگی دارند، جوانانی که بیکار هستند یا ایدئولوژی که مخرب و پوچ است.
در این میان یک نکته مهم دیگر وجود دارد که اوباما میتواند به آن بپردازد: ایران در اغلب موارد به عنوان نیرویی مورد بحث قرار میگیرد که باید محدود شود. اما همانطور که الن لایپسون، رئیس مرکز استیمسون میگوید توافق هستهای باید به عنوان «فرصتی بزرگ» برای اعراب تلقی شود که وارد همکاریهای منطقهای مشترک و جدید با ایران در حوزه انرژی، تغییرات آب و هوایی، کمبود آب و کنترل تسلیحات شوند.
اگر توافق هستهای به دست آید، دولت آمریکا سعی خواهد کرد ایران را تشویق به ایفای نقشی سازنده در سوریه کند. بسیاری درباره نتایج این مسئله بدبین هستند اما امکان همکاری گسترده ورای توافق هستهای مطمئنا ارزش تلاش کردن را دارد.