سعید لیلاز، زنگ هشدار مالیات

سعید لیلاز در روزنامه شرق نوشت:
درآمدهای مالیاتی در شهریور سال‌جاری نسبت به ماه مشابه سال قبل، 28‌درصد رشد کرده است. این میزان رشد، نشان از ادامه وضعیت نامطلوب اقتصاد ایران دارد. برای رسیدن به این واقعیت کافی است به دو نکته توجه کنیم. تورم 12ماه منتهی به شهریور سال‌جاری به 1/40‌درصد رسیده است. با توجه به این موضوع و با فرض ثابت‌بودن مقدار تولید ناخالص داخلی، کل درآمدها از محل وصول مالیات بر ارزش افزوده، باید به 20درصد افزایش می‌یافت زیرا مالیات بر ارزش افزوده که در سال گذشته پنج‌درصد بود با یک‌درصد رشد به شش‌درصد در سال‌جاری رسیده است.

 همچنین با فرض ثابت‌بودن تولید ناخالص داخلی به نسبت درآمدهای مالیاتی، کل مالیات وصولی در نیمه نخست سال‌جاری دست‌کم باید 45 تا 50‌درصد افزایش می‌یافت در حالی که عسکری، رییس کل سازمان امور مالیاتی از رشد 28‌درصدی این درآمدها نسبت به نیمه اول سال گذشته خبر می‌دهد. در این زمینه ذکر دو نکته حایزاهمیت است: نخست در صورتی که نسبت درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی در سال‌جاری ثابت می‌ماند دیگر شاهد کاهش شدید درآمدهای مالیاتی نبودیم.

و دوم نسبت درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی کاهش پیدا کرده در حالی‌که رشد درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده این موضوع را نشان نمی‌دهد. این گفته به این معنی است که سازمان امور مالیاتی در وصول مالیات، کم‌کاری نکرده بلکه کاهش تولید ناخالص داخلی در شش ماه نخست سال‌جاری منجر به افت درآمدهای مالیاتی شده است. پیش‌تر طی یادداشتی در همین زمینه، کاهش چشمگیر تولید ناخالص داخلی یادآوری شد اما این مساله توسط وزارت اقتصاد دولت دهم تکذیب شد.

 آنگونه که از آمار مربوط به مالیات‌های وصول‌شده پیداست، تولید ناخالص داخلی در نیمه اول امسال نسبت به سال گذشته سه تا پنج‌درصد کاهش داشته و مهم‌تر اینکه این کاهش تا پایان سال، ادامه خواهد داشت. از این‌رو، ضرورت اعمال تدابیر فوری، جدی و عمیق و اصلاح ساختار ناکارآمد اقتصادی دوچندان می‌شود. دولت با راهکارهای مقطعی و وصله‌پینه‌ای، هیچ‌گاه نمی‌تواند مسایل و مشکلات اقتصاد را رفع کند. واقعیت کاهش تولید ناخالص داخلی که از لابلای آمار مالیات بیرون آمده، نیازمند اقدامات فوری و قاطع است زیرا سقوط آزاد اقتصاد ایران که از نیمه دوم سال 90 آغاز شده، هنوز هم ادامه دارد و اسف‌بارتر اینکه تا پایان سال هم نمی‌توانیم مانع این سقوط آزاد شویم.

 بهبود اوضاع اقتصادی کشور از اوایل سال 93 آغاز می‌شود به شرطی که دولت از هم‌اکنون تصمیمات لازم را اتخاذ و در دستور کار خود قرار دهد. اجرای هر تصمیمی باید قاطعانه و همچنین از انسجام لازم برخوردار باشد. اگر سیاست‌های دولت، فاقد انسجام باشند بهتر است که دولت هیچ تصمیمی اتخاذ نکند.