bato-adv
کد خبر: ۱۱۵۱۸۷
حسین راغفر در گفتگو با فرارو استمرار تورم در ایران را تحلیل می کند

اصلی‌ترین دلیل 'استمرار تورم' در ایران

تاریخ انتشار: ۱۱:۴۰ - ۲۱ خرداد ۱۳۹۱

              

فرارو- مسعود نیلی استاد اقتصاد دانشگاه شریف اخیرا در پژوهشی که درباره تورم در ایران انجام داده به این نتیجه رسیده است که ایران رکورددار استمرار تورم در دنیاست. وی همچنین با اشاره به نقش استقلال بانک مرکزی در کاهش تورم از تبعات کاهش تورم برای اقتصاد ایران سخن گفته است. به گفته او، حیات کسب‌وکار در ایران به یک تورم مزمن وابسته است و بانک‌های تجاری از کاهش تورم متوسط ایران متضرر خواهند شد.

حسین راغفر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو گفت: «به اعتقاد من اینکه گفته می شود استقلال بانک مرکزی در کاهش تورم موثر است حرف مهملی است. زیرا اولا در اقتصاد کشور ما شعارهایی مطرح می شود که با واقعیت های ساخت سیاسی ما انطباق ندارد. دوم اینکه این موضوع مربوط به زمانی است که بانک مرکزی برنامه روشنی برای کنترل تورم داشته باشد. زمانی که چنین برنامه ای در دستور کار بانک مرکزی وجود ندارد این امر سبب می شود که نتوان ارزیابی کرد که بانک مرکزی از استقلالی که دریافت می کند چه استفاده ای خواهد کرد و اگر نشد چکار باید کرد.»

 «عمده ترین دلیل استمرار تورم در ایران این است که ما اصلا سیاست های ضد تورمی نداریم. یعنی از 23 سال پیش به این طرف ما هیچگونه سیاست ضد تورمی در ایران نداشته و اقداماتی که هم صورت گرفته به علت فقدان سیاست های ضد تورمی موجب شده تورم به صورت مارپیچی هر سال افزایش یافته و این افزایش مستمر تورم خود عاملی برای انتظارات تورمی در سال های بعد می شود. علت آن هم این است که دستگاههای مربوطه (وزارت اقتصاد و بانک مرکزی) اصلا سیاست های ضد تورمی ندارند.»

• «عمده ترین علت این موضوع این است که فهم سیاست گذاران اقتصادی ما ناشی از یک فهم آسیب خورده اقتصاد بازار آزاد است. البته اصلی ترین دلیل آن از منظر اقتصاد سیاسی این است که گروه بسیار زیادی از سیاست گذاران که البته گروه قلیلی از جمعیت ایران را تشکیل می دهند، از تورم در کشور منتفع می شوند. به همین دلیل است که تورم به حیات و استمرار خود ادامه می دهد.»

• «سال گذشته قبل از آنکه سیاستهای طرح هدفمند کردن یارانه ها انجام شود مسئولین اقتصادی کشور گفتند که ما فقط یک جهش قیمتی داشته و تورم نخواهیم داشت. در تعریف تورم گفته می شود افزایش مستمر سطح عمومی قیمت ها و تحلیل آنها از این امر این بود که اگر ما قیمت ها را به تعبیر خودشان منطقی کنیم یعنی قیمتها را متناسب با افزایش قیمت حامل های انرژی افزایش دهیم، آن وقت این قیمت منطقی باعث می شود تعادل به صورت خود به خود در بازار ایجاد شود و این موضوع باعث می شود که دیگر عاملی برای به هم زدن آن وجود نداشته باشد.»

• «در حالی که این وضعیت مربوط به زمانی است که اولا باید دید این موضوع آیا کار خواهد کرد یا خیر که البته بحث دیگری است. اما مسئله مهم تر این است که زمانی می توان از این موضوعات صحبت کرد که سیاست های کنترل تورم داشته باشید. در حالی که اکنون هیچ ابزار کنترل تورم در اقتصاد کشور وجود ندارد و نه تنها در زمان کنونی بلکه در 23 سال گذشته وجود نداشته است.»

• «حال این ابزارهای کنترل تورم چیست؟ عمده ترین آنها کنترل مخارج دولت است. دولت ها در ایران به خصوص در 23 سال گذشته این تحلیل را داشتند که باید خرج کنند و این موضوع زمانی شدت می گیرد که درآمدهای نفتی افزایش پیدا می کند. یعنی در این وضعیت مخارج دولت افزایش می باید. در حالی که در کشورهای اتحادیه اروپا سیاست های موسوم به ریاضت اقتصادی اصولا یک سیاست کنترل تورمی است و بدین خاطر صورت می گیرد که مخارج و هزینه های دولت را کم کند.»

• «چند ماه پیش در یونان تصمیم گرفتند بیست درصد حقوق کارمندان را کم کنند تا هزینه های دولت کم شده و تقاضا در بازار کاهش یافته و بتوانند شکاف بین عرضه و تقاضا را تا حدود زیادی جبران کرده و کاهش دهند؛ چرا که این موضوع یک عامل اصلی تورم است. این اقدام به دنبال خود پیامدهایی دارد و هزینه های اجتماعی کاهش پیدا کرده و می تواند موجب نارضایتی های اجتماعی شود که در اتحادیه اروپا شاهد آن هستیم.»

• «در کشور ما دولت ها همواره به دنبال به حداکثر رساندن مطلوبیت خود در زمان مسئولیت هستند؛ بدون آنکه توجهی به تبعات سیاست هایی که ممکن است متوجه کل اقتصاد شود داشته باشند. ضمنا همیشه گروههایی از افزایش قیمت ها منتفع می شوند و به همین دلیل در چند سال اخیر شاهد هستیم مثلا قیمت مسکن به طرز وحشتناکی افزایش پیدا کرده و امروزه مسکن از سبد مصرف بسیاری از خانوراها خارج شده است. به خصوص جوانانی که فارغ التحصیل دانشگاهها هستند و اصلا امکان ازدواج برای آنها وجود ندارد چون هزینه های مسکن به شدت افزایش یافته است.»

«مع الوصف اتفاقی که درباره ایران در چند سال اخیر افتاده این است که ما سیاست های کنترل تورم نداریم. اتفاق جالب این است که البته آقایونی که این حرف ها را می زنند، خود آنها هم اعتقادی به آن ندارند و بخشی از وضعیت موجود نتیجه همین تحلیل های آقایان لیبرال است که از اقتصاد و کنترل مخارج دولت دارند. به هر صورت به نظر می رسد این موضوع کمی عجیب و غریب است.»

• «همانطور که گفتم مهم ترین عامل کنترل تورم موضوع کنترل مخارج دولت است. دولت باید کوچک شود و مخارج خود را کنترل کند و انظباط بودجه ای سفت و سختی بر رفتار دولت وضع شود. در شش و هفت سال گذشته مجلس خیلی وقت ها بودجه دولت را تورمی تر کرده و مخارج بیشتری بر دولت بار کرده است که بدین لحاظ باید گفت نه تنها سیاست های اقتصادی خود دولت به این تورم دامن زده است بلکه مجلس هم به شعله ورتر شدن تورم کمک کرده است.»

• «اکنون این حباب بزرگی که در مسکن وجود دارد و سال های سال است که این حباب حفظ شده بخشی از آن به این دلیل است که باید دید چه کسانی پشت صنعت ساختمان در ایران هستند و به هرحال این افراد منتفعین اصلی هستند ولو اینکه جمعیت کثیری (میلیون ها نفر) بازنده باشند.»

• «به اعتقاد من اینکه گفته می شود استقلال بانک مرکزی در کاهش تورم موثر است حرف مهملی است. زیرا اولا در اقتصاد کشور ما شعارهایی مطرح می شود که با واقعیت های ساخت سیاسی ما انطباق ندارد. دوم اینکه این موضوع مربوط به زمانی است که بانک مرکزی برنامه روشنی برای کنترل تورم داشته باشد. زمانی که چنین برنامه ای در دستور کار بانک مرکزی وجود ندارد این امر سبب می شود که نتوان ارزیابی کرد که بانک مرکزی از استقلالی که دریافت می کند چه استفاده ای خواهد کرد و اگر نشد چکار باید کرد.»

• «جاهایی که از این حرف ها می زنند بخشی از آن مربوط به این است که بانک مرکزی مسئول کنترل تورم می شود و بعد برای تورم هدف گذاری می کند که مثلا تورم باید در این دامنه نوسان کند. اگر از این وضعیت خارج شد رئیس بانک مرکزی باید پاسخگو باشد و در صورت ناتوانی باید استعفا دهد و شخص دیگری که می تواند وضعیت را کنترل کند بیاید؛ که اصلا چنین ساز و کار سیاسی در جامعه ما وجود ندارد و مسئولین هرچقدر هم تخریب کنند بر جای خود باقی می مانند؛ چون عوامل دیگری برای بقا و حضور آنها وجود دارد که به کارکردهای آنها خیلی ارتباط ندارد.»

• «نکته بعدی اینکه استقلال بانک مرکزی به معنای حاکمیت سیاست های کامل پولی است. یعنی این بانک مرکزی و سیاست های پولی است که در یک بستر اقتصاد باز و آزاد کار می کند و نتیجه آن همین چیزی است که امروز شاهد هستید که به دلیل تفاوت های قدرت اقتصادی کشورهای عضو اتحادیه اروپا، این اتحادیه امروز در حال متلاشی شدن است.»

• «این سیاست های ریاضت اقتصادی بخشی از همان سیاست های استقلال بانک مرکزی است. اینها سیاست های بانک مرکزی اتحادیه اروپا است که به کشورها تحمیل می شود و آن وقت هزینه های آن را مردم باید بدهند. برنده این سیاست ها بخش خصوصی و به خصوص بانک های خصوصی هستند که به هیچ کسی پاسخگو نیستند اما هزینه هایی که به جامعه تحمیل می کنند در چنین وضعیت هایی متوجه مردم می شود که به صورت پرداخت مالیات های بیشتر منعکس می شود. یعنی خراب کاری ها را کسانی دیگر می کنند و برداشت ها نصیب آنها می شود اما هزینه های آن را مردم می دهند که بخشی از اعتراضاتی که در کشورهای اروپایی و امریکا وجود دارد نتایج فرعی همین چیزی است که به آن سیاست های استقلال بانک مرکزی می گویند.»

• «بنابراین استقلال بانک مرکزی به معنای حاکمیت سیاست های پولی بر اقتصاد کشور است که با توجه به ساخت اقتصادی کشور ما معلوم نیست که اصلا این امر کار بکند. یعنی معلوم نیست که چنین سیاست هایی اصلا سیاست های مناسبی برای اقتصاد ما باشد؛ به خصوص اقتصادی که با این همه محدودیت های ارتباط های بین المللی روبرو است. و دوم اینکه تصمیم گیری های سیاسی و آمد و رفتن های مسئولین اقتصادی ما به کارکردها و برنامه های آنها ارتباط ندارد و مناسباتی دیگری بر آن حاکم است.»

• «بنابراین به نظر من بخشی از این حرف ها مربوط به فرافکنی مسئولینی است که نمی توانند کار کنند و ناتوانی خود را به گردن عواملی مانند استقلال بانک مرکزی می اندازند و اینکه چون استقلال کافی نداریم چنین می کنیم.»

• «به اعتقاد من اصلا برنامه ای در اقتصاد کشور وجود نداشته که بتوان آن را مورد ارزیابی قرار داد.»

• «من هم معتقدم حیات کسب و کار در کشور ما به یک تورم مزمن وابسته است. تورم حتی اگر تورم بالایی هم باشد قابل پیش بینی است. چون بخش خصوصی و فعالین کسب و کار نیازمند این هستند که بتوانند پیش بینی کنند. اگر پیش بینی این باشد که امسال تورم بالا است آنها هم متناسب با این امر رفتار می کنند. آنچه که بیش از خود تورم و حتی تورم مزمن و یا دورقمی مطرح است نوسانات تورم است؛ زیرا امکان پیش بینی را از فعالین اقتصادی می گیرد.»

• «البته تورم مزمن و تورم بالا آثار بسیار مخربی دارد که تولیدکنندگان قدرت مزیت های نسبی خود را در مقابل تولیدکنندگان خارجی از دست می دهند. بنابراین اگر مثلا پیش بینی شما این است که تورم دورقمی است و سال آینده و سال های بعد هم مستمرا ادامه خواهد داشت ترجیح می دهید منابع خود را به جای آنکه در این اقتصاد صرف کنید ببرید در اقتصادی که تورم پایین است سرمایه گذاری کنید. چون امکان اینکه قیمت تمام شده کالاهای شما رقابتی شده و بتوانید در بازارهای بین المللی و صادراتی حضور داشته باشید بیشتر می شود. حتی در بازارهای داخلی در مقابل کالاهای خارجی آسیب پذیر می شوید و ناگزیر می شوید که کارخانه خود را تعطیل کنید.»

• «بنابراین تورم کاملا مشخص است و علاوه بر مزمن بودن که بسیار آسیب زا است و علاوه بر دورقمی بودن که بسیار مخرب است؛ نوسانات تورم هم امکان پیش بینی را از فعالین اقتصادی می گیرد. برای من آنچه که تاسف بارتر و تعجب آورتر است این است که اصلا کسی از سیاست گذاران دولت و نمایندگان مجلس سخن از ابزارهای کنترل تورم به میان نمی آورد و هیچ کدام دست به اقدامی برای این موضوع نمی زنند.»
ARMS
CANADA
۱۰:۴۵ - ۱۳۹۱/۰۳/۲۲
اییییی که الان گوفتی ینیچههه
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۰:۳۸ - ۱۳۹۱/۰۳/۲۲
منظورت از 23سال چیست؟این که برابرسالهای رهبری امام خامنه ایست!اگرمشکلی هست مربو ط انحرافات موسوی وهاشمی است واشتباهات امام خمینی درعدم صدورحکم اعدام امثال موسوی وهاشمی وبرخی دیگرازمنحرفین واعضای خانواده اش
والان هم تورم نتیجه انحراف احمدی نژاد ووو است که درباطن باامام خامنه ای دشمن هستند
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۳:۳۲ - ۱۳۹۱/۰۳/۲۳
مملکت افتاده دست تندروهای افراطی مثل تو که الان به این روز افتادیم
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۳:۵۸ - ۱۳۹۱/۰۳/۲۳
آقاي ناشناس! اين دروغ كه ميگي راسته
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۴:۱۱ - ۱۳۹۱/۰۳/۲۱
22 درصد چیزی نیست
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۲:۲۸ - ۱۳۹۱/۰۳/۲۱
آقای نیلی متن شما عین واقعیت است و مردم هم اینو فهمیدند که وقتی مثلا مسکن یا سکه و یا هر چیز دیگری تورم ثانیه ای داره این پشتش به منافع قدرتمند دولتیس و همچنین به قول شما فهمیدیم که هیچ نوع سیاست های ضد تورمی و به قول ما پادزهری برای این قضیه وجود نداره چون تا وقتی منفعت های گروهی قدرتمند در کار باشد فایده ای ندارد و در این میان اگر اختلاس های میلیاردی هم یکی پس از دیگری در کار باشد که دیگه هیچ علاجی نیست و باید قطع امید کرد اما آخر تا کی و تا کجا ؟ ما دم از دولت عدالت طلب می زنیم و اینه وای به حال بقیه
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۹:۰۹ - ۱۳۹۱/۰۳/۲۱
دکتر نیلی نیست مجید دلبندم، ایشون دکتر راغفر هستند. دکتر نیلی یکی دیگه است مجید جان!
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۲۳:۰۷ - ۱۳۹۱/۰۳/۲۱
این حرفهای آقای راغفر است یا نیلی!؟
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۸
مجله فرارو