مرکل تنها می ماند؟

فرارو- با رفتن دوستش، نیکلا سارکوزی از الیزه، آنگلا مرکل کاملاً دست تنها مانده است. آیا وی می تواند همچنان کشتی بحران اروپا را بدون همراه همیشگی اش هدایت کند؟

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از فارن پالسی، با نگاهی به نتایج انتخابات اخیر می توان دریافت اروپاییان برای مبارزه با اقدامات ریاضت اقتصادی آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان به هر کسی از کمونیست گرفته تا فاشیست رای می دادند.

فرانسوا اولاند، سوسیالیست فرانسوی در حالی روز یکشنبه ششم ماه می طعم پیروزی را چشید که موج نارضایتی از سیاست های سارکوزی که متحد نزدیک مرکل محسوب می شود، سراسر فرانسه را فرا گرفته بود. اولاند در مناظره تلویزیونی هفته گذشته ضمن متهم کردن سارکوزی به تن دادن به اقدامات اقتصادی آلمانی که فرانسه و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا را مجبور به کاهش شدید مخارج رفاه اجتماعی می کند، گفته بود: «شما در برابر آلمان مقاومت نکردید.»

حال اولاند به دولت سقوط کرده مارک روت، نخست وزیر هلند –که اواخر ماه آوریل به دلیل مقاومت در برابر برنامه های سخت ریاضت اقتصادی از هم گسیخت- می پیوندند تا یکی دو ضربه ریاضتی به آلمان بزند. انزوای سیاسی مرکل در ششم ماه می زمانی نمود بیشتری یافت که حزب اتحاد دموکراتیک مسیحی وی در انتخابات منطقه ای آلمان با اقبال چندانی روبرو نشد.

یکی از مهمترین بیانات اولاند در سخنرانی پس از پیروزی اش در شهر کوچک تول صورت گرفت. وی تصریح کرد: «ریاضت دیگر اجتناب ناپذیر نیست.»

اولاند با وجود تمام رجزخوانی هایش باز هم نمی تواند تغییرات شدیدی در هسته اقتصادی اروپا ایجاد کند. با وجود آنکه اقتصاد کشورهایی چون یونان، ایتالیا و اسپانیا تا مرز سقوط کشیده شده اند، اقتصاد قدرتمند آلمان توانسته یورو را پویا نگه دارد. و هنوز هم بخش تولید و صادرات این کشور موتور خوشبختی اروپا است.

براساس پیمان مالی مرکل طی سال جاری، کشورهای عضو اتحادیه اروپا ملزم هستند کسری بودجه خود ر به 3 درصد تولید ناخالص داخلی برساند و همچنین محدودیت های سختی را بر بدهی دولتی خود اعمال کنند. تمام این اقدامات برای جلوگیری از تکرار رکود اقتصادی به سبک یونان صورت می گیرد.

با این حال اولاند طی روز یکشنبه وعده یک «شروع جدید برای اروپا» را داد که معنای ضمنی آن می تواند تجدید نظر در پیمان مالی اروپا باشد. چنین اظهاراتی سرمایه گذاران (و سفته بازان) را به نگرانی واداشته: پیروزی اولاند در کنار نتایج ضد ریاضتی انتخابات یونان ارزش یورو را بار رساندن به 1.2988 دلار در پائین ترین حد طی پنج ماه اخیر قرار داد.

تمام این اتفاقات به توضیح یادداشت تفسیری اخیر گیدئون راچمن، نویسنده روزنامه فایننشال تایمز با عنوان «هیچ جایگزینی برای ریاضت نیست» کمک می کند. وی در این یادداشت متذکر می شود فرانسه «کشوری است که در حال حاضر 56 درصد تولید ناخالص داخلی خود را مصرف می کند، از نیمه دهه 1970 نتوانسته بودجه خود را به تعادل برساند و از بالاترین نرخ مالیاتی در سطح جهانی برخوردار است.»

چنین شرایطی تمام لعن و نفرین ها را متوجه آلمان های مطیع قانون می کند. گرهارد شرودر ، صدراعظم سابق آلمان در سال 2003 دستور کار خود برای سال 2010 را ارائه داد که نسخه آبکی برنامه «رفاه به کار» بیل کلینتون مبنی بر کاهش مالیات، مزایای بیکاری و دیگر برنامه های رفاه اجتماعی بود. این اصلاحات نرخ بیکاری آلمان را از بیش از پنج میلیون نفر در سال 2005 به رقم 2 میلیون و 800 هزار نفری امروز رسانده است. مرکل نیز از آغاز به کار خود، همین مسیر را در پیش گرفته و قوانین مشابهی را در مورد ناحیه یورو اجرایی کرده است که البته از کمک سارکوزی نیز در این مسیر بهره برده است.

سارکوزی پنج سال پیش، پس از پیروزی در انتخابات در نخستین سفر ریاست جمهوری خود به برلین با اشاره به اینکه اروپا باید از این شکل فلج شده خارج شود از رهبر آلمان خواست که برای ارائه طرحی به وی بپیوندد. در سال 2005 اما زمانیکه رای دهندگان فرانسوی و هلندی با قانون اساسی اتحادیه اروپا مخالفت کردند، مرکل و سارکوزی توانستند در سال 2008 پیمان لیسبون اتحادیه اروپا را با موفقیت به تصویب برسانند. هدف این پیمان ساده سازی روند بروکراتیک تصمیم گیری اتحادیه اروپا و ایجاد فدرالیستم شفاف میان اعضا است.

سارکوزی در تمام مراسم ها و سفرهای خود با همسر خود کارلا برونی همراه بوده است اما مرکل به ندرت در کنار همسر خود یواخیم سائور، استاد شیمی در دانشگاه هومبولت برلین دیده می شود. براساس نظرسنجی های صورت گرفته طی هفته گذشته در آلمان، 55 درصد پاسخگویان آلمان به این نظرسنجی از اقدامات ریاضت اقتصادی مرکل حمایت کرده و تنها 33 درصد آنها مخالف این برنامه هستند. بر اساس این نظرسنجی 50 درصد این افراد به پیروزی سارکوزی در انتخابات امیدوار بودند و تنها 24 درصد آنها از طرفداران اولاند بودند.

اما حال مرکل به کدام سو نظر خواهد کرد؟ طی سال جاری میلادی بود که دیوید کامرون، نخست وزیر انگلیس به هرگونه حمایت از این بسته مالی پایان داد و مرکل را در این آشفته بازار تنها گذاشت تا تنها سارکوزی در کنارش بماند. این در حالی است که کامرون در سفر ماه فوریه خود به پاریس از ملاقات با اولاند سرباز زد و مرکل نیز مانند همتای انگلیسی خود اعلام کرد باقی ماندن سارکوزی در دور دوم را ترجیح می دهد.

با وجود آنکه مرکل روز دوشنبه اعلام کرد پیمان ملی اروپا «غیرقابل مذاکره» است، از سوی دیگر متذکر شد که همکاری آلمان و فرانسه برای اروپا حیاتی است و دولت وی با آغوش باز از فرانسوا اولاند استقبال می کند. کامرون نیز پیروزی اولاند را تبریک گفته و از تداوم توسعه رابطه بسیار نزدیک انگلیس با فرانسه خبر داد.

نیازی به گفتن نیست که هر دو رهبر اروپایی دریافته اند که فرانسه به عنوان دومین اقتصاد بزرگ اروپا در حفظ ثبات مالی اتحادیه اروپا نقشی حیاتی دارد. در دوره رکود اقتصادی و مالی و نرخ بیکاری که به نظر می رسد انتهایی ندارد، مرکل در حال ریاست بر یک معجره اقتصادی است اما وی نمی تواند به تنهایی برنامه های ریاضتی را اعمال کند و حال باید تصمیمات دشواری بگیرد.

اولاند به دنبال به بحث گذاشتن دوباره پیمان مالی مرکل است تا از این طریق اقدامات رشد اقتصادی مانند مخارج دولتی بیشتر برای بهبود بازار کار را مطرح کند. حتی اگر تمام مخالفت ها مرکل را نشانه گرفته باشند، هنوز هم برای رودر روی وی ایستادن زود است: وی با هوش، عملگرا و اهل سازش است. و باوجود آنکه دشمنان سیاسی وی در تلاش برای به انزوا کشاندنش هستند، مرکل بر مهمترین جایگاه اقتصادی اروپا تکیه زده است.

و شاید اولاند نیز مانند سارکوزی به زودی دریابد که نمی تواند در مقابل مرکل مقاومت کند.