برخلاف کشورهای نوظهور و پیشرو در عرصه برنامهریزی و توسعه که برنامهریزی توسعهای مسئله محور، کیفی، دانش بنیان، تخصصی، بلندمدت، محیطزیست محور و برونگرا (با هدف بهرهگیری از ظرفیتهای بینالمللی) دارند، نظام برنامه ریزی ایران کلی، کمی، عمومی، میانمدت (پنجساله) درونگرا و بدون توجه به ملاحظات زیستمحیطی و توانمندیهای علمی تدوین میشود و همین عامل زمینه ناکامی برنامههای توسعه بهویژه سه برنامه اخیر شده است.
این حادثه آسیب پذیری عربستان سعودی بهعنوان یکی از سه تولیدکننده نفت جهان و کشوری را که نقطه اتکای پایدار در بازار جهانی نفت در مقابل دو قدرت تولیدکننده عمده دیگر؛ یعنی آمریکا و روسیه به شمار میرود، اثبات کرده و نشان میدهد بازار جهانی نفت نمیتواند در فضایی سیاسی و امنیتی اقدام به حذف تولیدکنندگان بزرگی مانند ایران و تکیه صرف بر یک یا دو قدرت نفتی بهعنوان آلترناتیو کند.
دو دلیل میتواند ترامپ را مجاب کرده باشد که معافیتهای نفتی را تمدید نکند. عامل اول خوشبینی دولت آمریکا به حل قریبالوقوع برخی بحرانهای ژئوپلیتیکی در کشورهای نفتی مانند لیبی، الجزایر، سودان و حتی ونزوئلا باشد که تحقق این موضوع با شک زیاد همراه است. عامل دوم، نگرانی ترامپ از سختشدن تصمیم به توقف معافیتهای اعمالی در صورت تمدید آن برای یک دوره دیگر است.