آیا می‌توان مغز را برای بهبود حافظه تمرین داد؟

فرارو- ممکن است تعجب کنید چرا برخی از افراد می‌توانند به راحتی محاسبات ذهنی انجام دهند یا آدرسی را به خاطر بیاورند.

به گزارش فرارو به نقل از تایمز آف ایندیا، توانایی‌های ذهن با حافظه کاری مرتبط هستند، که اجازه می‌دهد تا مقادیر کمی از اطلاعات را برای مدت کوتاهی حفظ و پردازش کنیم. دانشمندان مدت‌هاست تلاش می‌کنند بفهمند چگونه می‌توانیم این عملکرد شناختی را بهبود ببخشیم. تحقیقات اخیر از دانشگاه نورث ایسترن و دانشگاه براون روشن می‌کند آیا می‌توانیم حافظه خود را تمرین دهیم یا محدودیت‌های بیولوژیکی برای ظرفیت مغز ما وجود دارد. حافظه کاری برای کار‌های روزانه مانند حل مسئله، تصمیم گیری و چندوظیفه دیگر بسیار مهم است. به گفته سوزان جاگی، استاد روانشناسی در دانشگاه نورث ایسترن، اگر حافظه کاری ما ضعیف باشد، بر سایر عملکرد‌های شناختی تأثیر منفی می‌گذارد. این بدان معنی است که بهبود حافظه کاری می‌تواند عملکرد کلی مغز را افزایش دهد و کار‌هایی مانند یادگیری و استدلال را آسان‌تر کند.

محققان با کمک یادگیری ماشینی توانایی‌های شناختی، انگیزه، شخصیت و حتی تجربه بازی‌های ویدیویی ۵۶۸ دانش آموز را تجزیه و تحلیل کردند. یافته‌های آنها نشان داد افراد می‌توانند حافظه کاری خود را با آموزش تقویت کنند، اما اثربخشی این آموزش به عوامل شخصی مانند مهارت‌های شناختی و سبک‌های یادگیری از قبل موجود بستگی دارد. اساساً، آموزش حافظه یک رویکرد مناسب برای همه نیست، اما می‌تواند برای افراد مختلف بهینه شود. در این مطالعه از بازی‌های توسعه‌یافته توسط مرکز بازی مغزی استفاده شد که بازیکنان را ملزم می‌کرد دنباله‌ای از محرک‌ها را به ترتیب خاصی به خاطر بیاورند. این بازی‌ها به تدریج سخت‌تر می‌شدند و بازیکنان را مجبور می‌کردند حافظه خود را تقویت کنند. محققان دریافتند دانش‌آموزانی که آهسته یاد می‌گرفتند، نسبت به تجربیات جدید بازتر بودند و تجربه بازی‌های کامپیوتری داشتند، بیشتر از این تمرین بهره بردند. این نتیجه نشان می‌دهد انگیزه و قرار گرفتن در معرض فعالیت‌های حل مسئله می‌تواند بر میزان بهبود حافظه تأثیر بگذارد.

با این حال آیا می‌توانیم حافظه را بی‌نهایت تربیت کنیم؟ در حالی که تمرین حافظه می‌تواند عملکرد شناختی را تقویت کند، محدودیت‌هایی برای ذخیره اطلاعاتی مغز وجود دارد. یک مطالعه جداگانه در دانشگاه براون، چگونگی تأثیر حافظه را از طریق سازماندهی اطلاعات مورد بررسی قرار داد. این مطالعه نشان داد دسته بندی اطلاعات مشابه، نقش مهمی در بهبود ظرفیت حافظه دارد. بدون دسته بندی، حتی با فضای ذخیره‌سازی نامحدود، مغز برای حفظ کارآمد اطلاعات به مشکل برمی‌خورد. این نتیجه نشان می‌دهد در حالی که می‌توان حافظه را آموزش داد، محدودیت‌های بیولوژیکی وجود دارد که تعیین می‌کند چقدر و چگونه به طور مؤثر می‌توانیم اطلاعات را ذخیره کنیم.

یکی دیگر از یافته‌های کلیدی به دوپامین، ماده شیمیایی مغز که مسئول انگیزه و یادگیری است، مربوط می‌شود. افراد مبتلا به اختلالات عصبی رشدی مانند بیماری پارکینسون، نقض توجه- بیش فعالی و اسکیزوفرنی، که در آن سطوح دوپامین مختل می‌شود، برای سازماندهی و حفظ اطلاعات جدید دچار مشکل خواهند شد؛ بنابراین تمرین حافظه به تنهایی ممکن است کافی نباشد و شیمی مغز نقش مهمی در چگونگی یادگیری و به خاطر سپردن مؤثر دارد.

بنابراین، آیا واقعاً می‌توانیم مغزمان را برای حافظه بهتر آموزش دهیم؟ بله، اما با محدودیت. در حالی که تمرینات آموزشی مغز می‌تواند حافظه فعال را تقویت کند، میزان بهبود به عوامل فردی مانند سبک یادگیری، انگیزه و توانایی شناختی بستگی دارد.