منبع درآمد رسانه‌های آنلاین چیست؟

فرارو - رسانه‌ها نیز مانند هر شرکت، سازمان یا کسب و کار دیگری، برای ادامه حیات نیازمند منابع مالی هستند. با توجه به منبع درآمد، می‌توانیم رسانه‌های کشور را در سه دسته دولتی (به معنای عام)، خصوصی و ظاهراً خصوصی گروه‌بندی کنیم. رسانه‌های دولتی صداوسیما، سایت‌ها، رسانه‌های مکتوب و خبرگزاری‌هایی هستند که به طور مستقیم از بودجه کشور تغذیه می‌شوند یا زیرمجموعه موسسات و سازمان‌های وابسته به نهاد‌های مختلف هستند. نحوه تامین منابع مالی آنان نیز به مرور زمان دستخوش تغییراتی شده و به سمت انجام پروژه‌ها، تولیدمحتوا و اخذ تبلیغات حرکت کردند. اما همچنان در میان رسانه‌های دولتی تقسیم‌بندی می‌شوند.

دسته دوم، رسانه‌های خصوصی هستند که ردیف بودجه‌ای به آنها اختصاص پیدا نمی‌کند و یارانه مطبوعات و آگهی‌های دولتی (مطبوعات کاغذی) بخش اندکی از هزینه‌های آنان را پوشش می‌دهد. دسته سوم، رسانه‌هایی هستند که به عنوان مجموعه‌های خصوصی یا بی‌نام‌ونشان فعالیت می‌کنند، اما از منابع مختلف تامین مالی می‌شوند. 

به گزارش فرارو، پلتفرم تریبون اخیراً در گزارش جامع رسانه‌ها که بر اساس داده‌های مربوط به سال ۱۴۰۲ نوشته شده، به مسئله منابع درآمدی رسانه‌های تحت وب نیز پرداخت. بر اساس این گزارش، کانال اصلی درآمد اکثریت رسانه‌ها به ترتیب انتشار رپورتاژ آگهی، بک لینک (ارجاع به وبسایت‌های دیگر)، فروش جایگاه‌های بنری، تبلیغات کلیکی، فروش بسته‌های روابط عمومی و همکاری در فروش (Affiliate Marketing) است. 

وضعیت درآمدی رسانه‌ها

گزارش این پلتفرم می‌گوید درآمد بیش از نیمی از رسانه‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت سال ۱۴۰۱ رشد نداشته است. ۳۰ درصد از رسانه‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ با کاهش درآمد روبه‌رو شدند. این در حالی است که درآمد ۴۲ درصد رسانه‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال پیش از آن افزایشی بوده است. بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، تورم سال ۱۴۰۲ برابر ۴۱ درصد بوده است. عاملی که وضعیت اقتصادی رسانه‌ها را فارغ از این که درآمدشان نسبت به سال ۱۴۰۱ چه تغییری داشته است، تحت تاثیر قرار می‌دهد. بر اساس داده‌های تریبون، رخداد‌های سال ۱۴۰۱ درآمد رسانه‌ها در پاییز آن سال را به شدت تحت تاثیر قرار داده بود. در ایران، به دلایل مختلف از جمله عادات قدیمی برای دسترسی رایگان به اخبار در حوزه وب، امکان طراحی مکانیسم‌هایی مانند تعریف حق اشتراک وجود ندارد. برخی رسانه‌ها نیز که در بعضی بازه‌های زمانی مانند دوران کرونا بخشی از محتوای خود را تحت حق اشتراک قرار دادند، با شکست روبرو شدند. این پدیده خارج از ایران مرسوم است. برای مثال کاربرانی که مشترک نیویورک تایمز نیستند، نمی‌توانند به مقالات این رسانه آمریکایی دسترسی داشته باشند.