دیکتاتور‌ها قبل از به قدرت رسیدن مشغول چه کاری بودند؟

فرارو - یا سقوط حکومت سوریه، بشار اسد به صدر اخبار در جهان رسید و زندگی شخصی او از زمانی که خود را شناخت تا زمانی به یک رهبر سیاسی تبدیل شد موردتوجه رسانه‌ها قرار گرفت. اما کدام یک از سیاستمداران خاورمیانه زندگی شبیه به او داشتند؟

به گزارش فرارو، در صدسال گذشته، خاورمیانه به کانونی از آشوب و درگیری میان دولت‌ها و قبایل برای کسب قدرت تبدیل شده است. کمتر روزی را می‌توان به یاد آورد که خاورمیانه روی آرامش را دیده باشد. سقوط بشار اسد توجه رسانه‌ها را به زندگی او معطوف کرده است، اما در سال‌های اخیر نمونه‌های مشابه دیگری نیز در خاورمیانه وجود داشته که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

معمر قذافی در لیبی، نظامی سوسیالیست

قذافی با ۴۲ سال سابقه حکمرانی یکی از طولانی‌ترین حکومت‌های جهان و خاورمیانه به شمار می‌رفت که با از بین بردن السنوسی توانست قدرت را در دست بگیرد. معمر محمد ابومنیار قذافی در هفتم ژوئن به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در همان روستای محل تولدش "جهنم" در نزدیکی منطقه سرت گذراند سپس به شهر "سبها" رفت. او در کالج نظامی یونان و انگلستان درس خواند و به دستور ادریس السنوسی برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت. براساس گزارش بی بی سی جهانی بسیاری از رهبران سیاسی جهان مانند چرچیل و سلطان قابوس در کالج سند هرست مشغول به تحصیل بودند و شایعاتی نیز منتشر شد که معمر قذافی نیز در آنجا درس خوانده است.

او از بازگشت به لیبی تحت تأثیر اندیشه‌های ناسیونالیستی جمال عبدالناصر قرار گرفت. علاقه قذافی به مطالعه و تفکر سیاسی، به ویژه به کتاب‌هایی همچون "شهریار" ماکیاولی، بر دیدگاه‌های او در مورد قدرت و حکومت تأثیر زیادی گذاشت. او با گروهی از همفکران در قالب یک شورای مخفی، در تلاش برای سرنگونی نظام پادشاهی ادریس السنوسی بود. السنوسی در دوران حکومت خود ظلم زیادی به مردم لیبی کرد و درآمد زیادی را طریق فروش نفت به دست آورد که خرج خانواده سلطنتی و اطرافیانش شد. همین مسئله سبب بروز نارضایتی در میان مردم و انجام کودتا توسط معمر قذافی و شورای مخفی‌اش شد.

این شورا که در ابتدا نه‌چندان شناخته‌شده بود، به‌تدریج به یک جنبش قدرتمند تبدیل شد و قذافی به‌عنوان یک قهرمان ملی در میان توده‌های مردم عرب مطرح شد. در نهایت، او با یک کودتای آرام و بدون خونریزی، در سال ۱۹۶۹ حکومت پادشاهی لیبی را سرنگون کرد و یک نظام سیاسی جدید مبتنی بر ترکیبی از اسلام و سوسیالیسم پایه‌گذاری کرد.

معمر قذافی، انسانی که به کتاب علاقه داشت در نهایت با عطش قدرت مانند استالین به یکی از بدنام‌ترین رهبران جهان تبدیل شد.

صدام حسین در عراق، تشنه قدرت

صدام حسین بیش از ۲۰ سال رئیس‌جمهور عراق بود او با کنارزدن احمد حسن الکبر به قدرت رسید و اعتقاد داشت رهبر جهان عرب است. حمله به ایران و کویت و قتل مردم کشورش فقط بخشی از جنایات او در سال‌های حکومتش بود.

صدام حسن قبل از به قدرت رسیدن تا ۱۰ سالگی در ایستگاه راه‌آهن تکریت هندوانه می‌فروخت. فرار از خانه و رفتن نزد عمویش که افسر ارتش بود، زندگی اش را کاملاً دگرگون کرد. صدام در سن بیست سالگی به حزب بعث عراق پیوست و توانست با کسب موافقت رییس حزب، گروه ضربتی حزب بعث را تشکیل دهد. در اولین اقدام عبدالکریم قاسم (رییس جمهور وقت عراق) را ترور کردند؛ اما با شکست مواجه شدند و صدام حسین مجبور شد چند ماهی را در سوریه مخفی شود و بعد سقوط دولت قاسم به عراق برگردد. صدام حسین علاقه زیادی به درس و ادامه تحصیل داشت و تا زمانی که به قدرت برسد در دانشگاه بغداد حقوق خواند. او در دوران ریاست جمهوری حسن البکر ثابت کرد که سیاستمدار بی رحمی است که هیچ چیز جز قدرت برایش مهم نیست و زمانی که یک افسر بلند پایه نظامی و دست راست حسن البکر بود او را سرنگون کرد و خود بر جایش نشست. بعد از باز شدن در‌های زندان صیدنایا در سوریه، خبری منتشر شد که صدام حسین نیز در آنجا بوده است؛ اما در نهایت مشخص شد که این‌گونه نبوده است.

صدام حسین دانشجوی علاقه‌مند به حقوق و تحصیل، آن‌چنان مجنون قدرت شد که زندگی خود و انسان‌های بسیاری را تغییر داد و سرنوشت دیگری برای عراق رقم زد.

بشار اسد در سوریه، چشم‌پزشکی در لندن

سقوط بشار اسد در سوریه به معنای پایان ۵۰ سال سلطه خاندان اسد بر این کشور است. بشار اسد به مدت ۲۴ سال در سوریه فرمانروایی کرد، درحالی‌که خود هرگز تصور نمی‌کرد که روزی به مقام رهبری برسد. بشار اسد در سال ۱۹۶۵ به دنیا آمد. فقر اقتصادی خانوده و قبیله اش (علوی) باعث شده بود تا بسیاری از آنها به ارتش بپیوندند. حافظ اسد (پدر بشار اسد) نیز یکی از افرادی بود که به ارتش پیوست و به مقام وزارت دفاع رسید و بعد از نابودی تمام رقبا به ریاست جمهوری رسید و یک حکومت موروثی را در دمشق پایه گذاری کرد.

بشار اسد در لندن دنبال علم و درس در زندگی خود بود که بر اثر یک اتفاق ناگهانی به آخرین رییس جمهور سوریه تبدیل شد. او در لندن چشم پزشکی می‌خواند و با همسرش اسماً اسد مشغول گردش در گالری‌های بزرگ لندن و اروپا بود که در سال ۱۹۹۴ باسل اسد، جانشین حافظ اسد در یک صحنه تصادف کشته شد و زندگی عاشقانه بشار اسد پر از آشوب و هیاهو شد. او توسط پدر به دمشق فراخوانده شد و تحت آموزش نظامی فشرده قرار گرفت تا بتواند قدرت در سوریه را به دست گیرد.

مرگ باسل اسد، راه میان بری بود که بشار اسد چشم پزشک را تبدیل به رهبر سوریه کرد.

علی عبدالله صالح یمن، طمع به قدرت

علی عبدالله صالح متولد سال ۱۹۴۲ در روستای بیت الاحمر صنعا به دنیا آمد. در نوجوانی به نیرو‌های مسلح یمن پیوست و در دوران انقلاب یمن در دهه ۶۰ میلادی از جمهوری حمایت کرد و به عنوان پاداش به درجه ستوان دومی رسید. پیوستن افراد به ارتش در آن زمان تنها راهی بود که می‌توانستند به قدرت برسند و یا حتی به آن نزدیک بشوند و عبدالله صالح یمن نیز همین راه را انتخاب کرد.

در سال ۱۹۶۲ با گروهی از افسران ارتش در طراحی و اجرای کودتا علیه رهبر یمن دست داشت، اما توانست از کشور خارج شود. بعد از بازگشت به کشور، خود را پشیمان و نادم از کودتا نشان داد و در پست‌هایی مانند معاون فرمانده و رییس ستاد کل را بر عهده داشت. او که طمع زیادی به قدرت داشت در سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۰ حکومت یمن شمالی را در دست گرفت و با متحد کردن این کشور با یمن جنوبی توانست یمن را یکپارچه نماید و خود را رییس جمهور کل بنامد.

ریاست حکومت یمن شمالی و متحد کردنش با یمن جنوبی نقطه عطف زندگی عبدالله صالح بود که او را به حاکم بلامنازع یمن در سال‌های زندگی‌اش کرد.

حسنی مبارک در مصر، قهرمان مبارزه با اسرائیل

حسنی مبارک نیز از دیکتاتور‌های جهان عرب بود که در بهار عربی از قدرت برکنار شد. او در چهارم ماه مه سال ۱۹۲۸ در روستای دلتای نیل به دنیا آمد و با وجود فقر بسیار توانست در دانشکده افسری مصر درس بخواند. بعد از اتمام تحصیلات نیز به نیروی هوایی مصر ملحق گردد. در سال ۱۹۷۳ در جنگ رمضان (یوم کیپور) با اسرائیل نقش محوری داشت که همین موضوع باعث شد در سال‌های بعد به عنوان معاون انور سادات انتخاب شود. بعد از ترور انور سادات به دست اخوان المسلمین زمام حکومت را در دست گرفت و تا سال ۲۰۱۱ قدرت اول مصر و جهان عرب بود.

شاید حسنی مبارک خود نیز خیال نمی‌کرد که دفاع قهرمانانه‌اش در مبارزه با اسرائیل سکوی پرتاب او برای رسیدن به قدرت در یکی از پرجمعیت‌ترین کشور‌های جهان عرب باشد.

بن علی در تونس، دانشجوی نظامی در فرانسه

مردی که خیال نمی‌کرد روزی قدرتش را از دست دهد در دوران بهار عربی سرنگون شد و به عربستان گریخت. بن علی در سال ۱۹۳۶ در شهر حمام تونس به دنیا آمد و دو دوران نوجوانی به جنبش‌های مخالف استعمار فرانسه پیوست؛ اما در نهایت برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و تحصیلات عالی را در مدارس نظامی فرانسه و آکادمی‌های اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی این کشور گذراند.

بعد از استقلال تونس از فرانسه حبیب بورقیه رییس جمهور این کشور شد. فضای دیکتاتوری که او ساخته بود در سال ۱۹۸۷ به دست بن علی و هدایت فرانسه و ایتالیا سقوط کرد و زین العابدین بن علی به عنوان رهبر سیاسی انتخاب شد. در ابتدای حکومت بن علی بسیاری از مردم تونس از این اتفاق استقبال کردند و شاید آنها تصور نمی‌کردند او خود به بزرگ‌ترین دیکتاتور این کشور تبدیل شود.

طمع قدرت بن علی و منافع فرانسه و ایتالیا راه برای تبدیل شدنش به یکی از خونخوارترین حاکمان جهان هموار کرد.