گزینه‌های روی میز ایران و اسرائیل

فرارو- تحلیلگران و رسانه‌های مختلف منطقه و فرامنطقه، به این موضوع توجه نشان می‌دهند که پاسخ اسرائیل به حمله موشکی ایران به چه صورت خواهد بود. این پاسخ از آن جهت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که ایران نیز اعلام کرد در صورت پاسخ اسرائیل به حمله اول اکتبر، واکنشی سنگین‌تر از عملیات وعده صادق ۲ را در دستور کار دارد.

به گزارش فرارو، برخی تحلیلگران معتقدند که پاسخ احتمالی اسرائیل می‌تواند لزوماً به صورت نظامی اتفاق نیافتد. بلکه تل‌آویو به سبک و سیاق گذشته، از اقدامات اطلاعاتی و پنهان برای ضربه زدن به ایران استفاده می‌کند و در این صورت، قصد دارد مسیری را در پیش بگیرد که تاثیر زیادی داشته باشد و بُعد تبلیغاتی مورد نیاز آنان را نیز پوشش دهد. ایران نیز گزینه‌های مشابه را برای خود روی میز نگه داشته و امکان دارد که از آنان استفاده کند.

در حال حاضر این روایت وجود دارد که اسرائیل می‌خواهد ملاحظات آمریکا درباره پاسخ خود به حمله ایران را در نظر بگیرد. وضعیت فعلی آن چیزی است که الجزیره توصیف می‌کند: «منطقه اکنون در تعادل است و منتظر است ببیند اسرائیل تنش‌زدایی را انتخاب خواهد کرد یا به دنبال مقابله با دشمن دیرینه خود با حمایت ایالات متحده است» و اسرائیل هیوم عبارت نفس گیر را برای آن انتخاب کرده است. 

فهرست ادعایی اهداف در ایران

در حال حاضر رسانه‌ها و اندیشکده‌های غربی گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره اهداف احتمالی اسرائیل در ایران انجام می‌دهند. به طور کلی، این اهداف پیشنهادی به سه گروه هسته‌ای، نظامی و زیرساختی تقسیم شده است. گروهی دیگر هم علاوه بر مطرح کردن این اهداف، معتقدند که اسرائیل ممکن است دست به ترور اشخاص بزند. 

دوری از جنگ فرسایشی

رسانه عبری اسرائیل هیوم در تحلیلی به مساله پاسخ رژیم صهیونیستی به حمله موشکی ایران پرداخت و مدعی شد که این رژیم به دنبال دوری از آغاز یک جنگ فرسایشی و چرخه بی پایان کنش و واکنش میان تهران و تل‌آویو است.

اسرائیل هیوم نوشت: «پشت در‌های بسته در اورشلیم، یک راهبرد حیاتی در حال شکل گیری است – استراتژی با هدف جلوگیری از سناریوی مطلوب تهران: جنگ فرسایشی. چنین درگیری در یک الگوی قابل پیش‌بینی و در عین حال خطرناک آشکار می‌شود: اسرائیل تلافی می‌کند، ایران موشک‌های بیشتری را به سمت اسرائیل و احتمالاً دیگر کشور‌های منطقه پرتاب می‌کند، اسرائیل مقابله می‌کند و این چرخه تا بی نهایت ادامه دارد.» 

نگرانی کشور‌های خلیج فارس

برخی رسانه‌ها مدعی هستند که سفر‌های منطقه‌ای اخیر وزیر امور خارجه کشور به پایتخت‌های منطقه، علاوه بر تلاش برای اجماع‌سازی و راه‌حل برای پایان دادن به جنگ در فلسطین و لبنان، برای انتقال پیام به طرف‌های غربی مبنی بر کنترل اسرائیل و اطمینان دادن به کشور‌های همسایه است.

شبکه سی‌ان‌ان آمریکا، نگرانی کشور‌های منطقه را به نقل از یک دیپلمات عرب، اینگونه تشریح کرده است: «متحدان خلیج فارس آمریکا از جمله امارات متحده عربی، بحرین و قطر نیز نسبت به حمله احتمالی به تاسیسات نفتی ایران که می‌تواند اثرات منفی اقتصادی و زیست محیطی برای کل منطقه ایجاد کند، به ایالات متحده ابراز نگرانی کرده اند.»

NBCNEWS نیز نوشت: «اسرائیل باید پاسخ خود را با واکنش بالقوه ایران متعادل کند، چون این خطر وجود دارد که تهران می‌تواند حملاتی به کشور‌های عربی خلیج فارس که میزبان پایگاه‌های هوایی ایالات متحده هستند یا با استفاده از مین‌های دریایی در تنگه هرمز و اقیانوس هند که یک پنجم نفت جهان از آن عبور می‌کند، ترتیب دهد.» 

سناریو‌های اسرائیل

چرا می‌گوییم استفاده از گزینه‌های اطلاعاتی در این مورد امکان‌پذیر است؟ به فرض اگر اسرائیل و آمریکا بخواهند جلوی ایجاد این زنجیره کنش و واکنش را بگیرند و به خصوص سندی برای حق دفاع مشروع ایران به دست تهران ندهند، ممکن است از این گزینه‌ها برای اجرای عملیاتی گسترده که ضربه‌ای کاری وارد کند، اما در عین حال نتوان آن را به طور رسمی به اسرائیل ربط داد. برای مثال می‌شود یادآوری کرد که تقریباً در ایران هیچ کس شکی ندارد محسن فخری‌زاده را اسرائیل ترور کرد. اما ایران هیچ وقت نتوانست مشروعیتی برای اقدام پاسخ به این عملیات تروریستی به دست بیاورد. واکنش‌های ایران هم متفاوت بوده است. 

اسرائیل سابقه‌ای طولانی در خرابکاری و عملیات ترور دارد. اگر همچنان بخواهند پاسخ بدهند و قصدشان استفاده از شیوه نظامی نباشد، ممکن است خرابکاری در اماکن حساس با استفاده از ریزپرنده‌ها، یا استفاده از تیم‌های مزدور در مقیاسی بزرگ‌تر باشد. 

پاسخ ایران

اظهارات مقام‌های عالی کشور ما نشان می‌دهد که ایران خود را برای واکنش به اقدام احتمالی اسرائیل آماده می‌کند. ایران به دنبال جنگ نیست و اتفاقاً بر خلاف تبلیغاتی که می‌کنند، دیپلماسی فعال برای پایان دادن به جنگ را دنبال می‌کند. اما کشورمان در برابر تجاوز‌ها از خود دفاع می‌کند و در حال حاضر نیز این شرایط جریان دارد. 

ایران نیز علاوه بر قابلیت‌های موشکی، پهپادی و گروه‌های مقاومت پشت مرز‌های اسرائیل، از توانایی‌های دیگری برای دادن پاسخ قدرتمند به اسرائیل برخوردار است. اگر کار به پاسخ ایران برسد، با توجه به سوابق و توانایی‌هایش می‌توان حمله سایبری گسترده به سیستم‌های حیاتی اسرائیل، هدف قرار دادن زیرساخت‌های آن از سوی گروه‌های مقاومت یا به طرق دیگر را بخشی از گزینه‌های روی میز ایران دانست.

تحلیل‌ها نشان می‌دهد که هیچ طرفی به دنبال جنگ منطقه‌ای گسترده نیست هر دو طرف احتمالا مساله جلوگیری از بروز تنش را در دستور کار قرار می‌دهند.