قیمت اینترنت چگونه کاربران ایرانی را نقره داغ کرد؟

فرارو- پس از آن که خبر تغییر تعرفه‌ای اینترنت در کشور، به طور رسمی اعلام شد، بسیاری از کاربران اینترنت نسبت به این موضوع واکنش منفی نشان داده و معترض شدند.

به گزارش فرارو، عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات، در خصوص افزایش تعرفه‌های اینترنت گفت: «شرایط تورمی چند سال اخیر، باعث شده که بحث افزایش قیمت در تمام حوزه‌ها مطرح باشد و این چیزی نیست که مختص شرکت‌های اینترنتی باشد.» از دیگر دلایلی که برای افزایش تعرفه اینترنت اعلام شده است می‌توان به افزایش هزینه‌های ارزی برای تامین پهنای باند بین‌المللی، افزایش هزینه‌های نگهداری و گسترش شبکه اینترنت ثابت و سیار و تحریم‌های اقتصادی علیه ایران اشاره کرد.

افزایش قیمت اینترنت و افزایش قیمت VPN در کشور

اگرچه یکی از مهمترین علل افزایش تعرفه‌ها در کشور، شرایط تورمی عنوان شده است، اما برخی کارشناسان معتقدند این افزایش قیمت می‌تواند پشت پرده‌های دیگری داشته باشد. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم و تحلیلگر سیاسی، به فرارو گفت: «معتقدم برخی اتفاقات در ایران، حاصل پیوند ثروت و قدرت است. این موضوع برای آینده ایران خطرناک است. برای مثال، فساد‌هایی که شکل گرفته، حاصل این پیوند است و به همین دلیل هم می‌بینیم که حتی شخصی که نقد فساد می‌کند نیز توسط برخی از افراد مورد چالش و مواجهه قرار می‌گیرد و به ویژه اقدام اخیر درباره گران‌تر شدن قیمت اینترنت در ایران و به تبع آن احتمال افزایش قیمت VPN در کشور نیز، بی تاثیر از پیوند قدرت و ثروت نیست. درست در ایام انتخابات و در دورانی که روش‌های سنتی تبلیغات، جای خود را به فضای مجازی داده است، افرادی که به فکر حفظ جایگاه‌های ثروت و قدرت خود هستند، از گران شدن اینترنت سود می‌برند.»

وی افزود: «اگر برخی از سایت‌ها و برخی ظرفیت‌های اینترنت برای امنیت کشور خطرناک است و فیلتر می‌شود، چرا برخی از افراد مجوز فیلترشکن می‌گیرند؟ به هر حال مجوز دادن برای فروش فیلترشکن به معنای مجوز دادن به افرادی است که از فشار بر مردم سود می‌برند.»

از قیمت اینترنت ناراحتید؟ می‌توانید شکایت کنید!

عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در واکنش به شرایط افزایش قیمت بی ضابطه اینترنت گفته است که اپراتور‌ها حق ندارند هیچ یک از بسته‌های اینترنتی که تا روز پنج شنبه در دسترس مردم بوده را حذف کنند و هیچ بسته‌ی جدیدی نباید بیش از ۳۴ درصد افزایش قیمت داشته باشد.

وی تاکید کرد: «در بسته‌های اپراتور‌ها مواردی بود که بیش از ۳۴ درصد افزایش قیمت اینترنت داشتند که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به اپراتور‌ها دستور داد این موارد را حذف کنند و بر اساس قیمت جدید قانونی تعرفه گذاری شود. هیچ بسته اینترنت از جمله بسته‌های شبانه حذف نشده است و تمام اپراتور افزایش قیمت اینترنت را تا سقف ۳۴ درصد مجاز هستند. اگر مردم خلاف این مورد را دیدند می‌توانند با سامانه ۱۹۵ تماس بگیرند تا رسیدگی شود. بسته‌های اینترنت اپراتور‌ها متفاوت و در قالب بلند مدت و کوتاه مدت وجود دارد بنابراین هر بسته‌ای که قبلاً وجود داشته ضرب در یک و سی چهار صدم درصد می‌شود و قیمت جدید به دست می‌آید.»

با وجود این که زارع پور اعلام کرده است قیمت بسته‌های اینترنت افزایش قانونمندی دارد و امکان شکایت نیز موجود است، اما بر اساس گزارش فرهیختگان، قیمت بسته‌های اینترنت همراه اول تا ۱۵۲ درصد و ایرانسل تا ۱۱۱ درصد افزایش پیدا کرده است. اپراتور همراه اول بسته ۵۰ گیگ بلندمدت را که ۱۱۹ هزار تومان ارائه می‌داد با افزایش ۱۵۶ درصدی، قیمت این بسته به ۳۰۰ هزارتومان تبدیل شده یا اپراتور ایرانسل پیش از افزایش تعرفه‌ها، بسته ۱۰ گیگی را ۳۶ هزار تومان برای مصرف‌کننده ارائه می‌داد و یکباره با افزایش ۱۱۱ درصدی، قیمت این بسته به ۷۶ هزار تومان رسیده است.

از وعده اینترنت رایگان تا قیمت‌هایی که کمر شکن شده است

از همان ساعات ابتدایی که افزایش قیمت اینترنت به طور رسمی اعلام شده، ویدئویی از روز‌های پیش از انتخابات ۱۴۰۰ در شبکه‌های اجتماعی، پر بازدید شده است، ویدئویی که در آن ابراهیم رئیسی، وعده اینترنت رایگان می‌دهد و تاکید دارد دسترسی به اینترنت برای افراد و گروه‌های مختلف جامعه از شهر تا روستا، به ویژه افرادی که به علت مشکلات مالی نمی‌توانند از پس هزینه‌های اینترنت بر بیایند، مهم است. رئیسی در بخش دیگری، می‌گوید: «هم اکنون اینترنت مثل آب و برق، یک موضوع ضروری است و نمی‌شود که نباشد. باید یک کف دسترسی رایگان اینترنت برای همه آحاد کشور فراهم کرد، به خصوص برای کم درامد‌ها و افراد فقیر.»، اما با گذشت حدود ۲ سال از آغاز به کار دولت سیزدهم اکنون شاهد افزایش چشمگیر قیمت اینترنت در کشور هستیم. این موضوعی است که از دید جلال رشیدی کوچی، نماینده مجلس نیز دور نمانده است.

رشیدی کوچی در این باره نوشته است: «یکی از وعده‌هایی که آقای رئیس‌جمهور در زمان انتخابات داشتند این بود که برای اقشار کم درآمد یا ضعیف جامعه اینترنت را رایگان می‌کنند، اما به نظر می‌رسد امروز اینترنت را با این افزایش قیمتی که به وجود آمده است، حذف کرده‌اند. ما عملاً داریم برای یک اینترنت نیم‌بند فیلتر شده با کلی محدودیت‌های مختلف قیمت بالایی پرداخت می‌کنیم که حتماً منجر به نارضایتی خواهد شد. رئیس‌جمهور اینترنت را برای افراد ضعیف رایگان نکرد؛ حذف کرد. نکته بعدی این است که ما بار‌ها و بار‌ها شاهد افزایش قیمت اینترنت توسط اپراتور‌ها بوده‌ایم و همیشه هم وزرای مربوطه گفته‌اند ما با این شرط می‌پذیریم که کیفیت افزایش پیدا کند.»

جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی از دیگر نمایندگانی است که به این موضوع واکنش نشان داده است. او در این باره گفت: «این روز‌ها اینترنت برای مردم از نان شب هم واجب‌تر و بسیاری از امور زندگی مردم به این فناوری گره خورده است، همچنین استفاده بیشتر از اینترنت کمک می‌کند صرفه‌جویی‌های کلانی در مصرف سوخت، زمان و دیگر هزینه‌های دولت و ملت انجام شود. علاوه بر این‌ها کاهش حمل و نقل مردم در پی انجام امور با اینترنت به کاهش آلودگی هوا می‌انجامد. استفاده از اینترنت به معنای روغن‌کاری چرخ اقتصاد و تقویت اینترنت به معنای چرخاندن بهتر چرخ اقتصاد است. در تمام دنیا تلاش می‌شود مردم به استفاده از اینترنت سوق پیدا کنند تا از هزینه‌های مرتبط با عبور و مرور و آلایندگی‌ها کاسته شود. مشخص نیست که با چه توجیهی این افزایش قیمت صورت گرفته است؛ حتما از وزیر ارتباطات در این زمینه توضیح خواهیم خواست و دلایل این گرانی را از ایشان سوال خواهیم کرد. امیدواریم راه‌حل جایگزینی برای افزایش قیمت اینترنت پیدا کنیم تا مردم متحمل فشار نشوند.»

محمد جواد آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات از دیگر چهره‌هایی بود که به افزایش تعرفه‌های اینترنت واکنش نشان داد. وی در این باره در استوری اینستاگرامی خود نوشت: «لایک پست‌های صفحه اینستاگرام رئیس‌جمهور محترم برای ۲میلیون فالورشان، افزایش قیمت چشمگیری پیدا کرد!» آذری جهرمی در اظهار نظر دیگری در کانال تلگرامی خود نوشت: «جناب آقای رییس جمهور: ایلان ماسک را ناجی مردم ایران نکنید. ملت خود را دریابید! دو پیامد مهم و بارز فیلترینگ گسترده عبارتند از: افزایش نارضایتی اجتماعی، کاهش درآمد اقتصادی صنعتگران. نارضایتی اجتماعی در کوتاه مدت و بلند مدت منجر به بروز دو نتیجه می‌شود: اول بزرگ شدن بازار سیاه فیلترشکن فروشی و دوم کاهش سرمایه اجتماعی نظام؛ روشن است که بزرگ شدن اولی باعث تشدید دومی می‌شود. صنعتگران هم که سرمایه خود را در این بخش مورد استفاده قرار داده اند، با فشار بر سیاست‌گذار به دنبال افزایش تعرفه خواهند رفت. اقدامی که در دو سال اخیر پنهان و آشکار دنبال و اجرایی شده و در آخرین مورد، اینترنت در ظاهر ۳۴ درصد افزایش تعرفه داشته است (که در باطن بیش از ۳۴ درصد است).

نتیجه این افزایش تعرفه نیز دو پیامد اجتناب ناپذیر است. اول کاهش استفاده مردم و بویژه مستضعفین از فناوری و در نتیجه افزایش شکاف دیجیتال و افزایش ناعدالتی که همه این‌ها خود را در افزایش بیشتر نارضایتی اجتماعی نشان خواهد داد و دوم اقتصادی‌تر شدن راه‌حل‌های اتصال آزاد به اینترنت مثل استارلینک. هنوز بین تعرفه امروز استارلینک با اینترنت ایران فاصله معناداری است، اما اولا این مارپیچ سیاستگذاری همین‌جا متوقف نخواهد شد و افزایش تعرفه‌ها اجتناب ناپذیر بوده و در راهند و دوم آن‌که کاهش تعرفه استارلینک با فراگیری بیش‌تر، بسیار محتمل است. نتیجه ظاهرا واضح است، انتهای این مارپیچ به تامین منافع اقتصادی اینترنت‌های ماهواره‌ای و ایجاد فاصله بیشتر بین مردم و نظام ختم خواهد شد.»