فرارو- قدرتهای غربی که در زمینه ایران محتاطانه برخورد کردهاند اکنون با فشار ناگهانی از سوی تهران مواجه شدهاند مبنی بر آن که پیشرفتهایی برای برداشتن آخرین موانع باقی مانده بر سر احیای برجام صورت بگیرد.
به گزارش فرارو به نقل از گاردین، در دورنمای بعید، تلاش جو بایدن برای احیای توافق هستهای خفته برجام، لغو بالقوه تحریمها و باز کردن راه برای ایران به منظور کسب میلیاردها دلار درآمد ناشی از صادرات نفت به عنوان یک خیانت فاحش از سوی مخالفان نظام ایران قلمداد خواهد شد. هم چنین، در صورت موافقت غرب با سیگنال مثبت ایران بر سر توافق هستهای، این موضوع پیامی بحث برانگیز ارسال خواهد کرد در مورد اولویتهای واشنگتن درباره وضعیت اوکراین.
غرب ایران را به ارائه صدها پهپاد به روسیه متهم کرده و از سازمان ملل خواسته تا بررسی کند که آیا این عرضه پهپادها، بر اساس قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد، نقض تعهدات ایران بوده است یا خیر.
با این وجود، مذاکره کنندگان اتحادیه اروپا تاکید کردهاند که مهار برنامه هستهای ایران باید جدا از سایر مسائل مرتبط از جمله تسلیح روسیه توسط ایران و یا نوع برخورد با معترضان آن کشور مورد بررسی قرار گیرد.
"کمال خرازی" رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران در پایان هفته گذشته گفته بود که تنها مانع باقیمانده بر سر توافق هستهای، حل و فصل مناقشه طولانی مدت ایران و بازرسی هستهای سازمان ملل بر سر منشاء و توضیح درباره ذرات هستهای است که در سه سایت ایران در سال ۲۰۱۹ میلادی یافت شده بود. او یکی از معدود مقامهای ایرانی است که ادعا میکند همه مسائل دیگر بین ایالات متحده و ایران بر سر احیای توافق حل شدهاند. همزمان بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به رهبری "ماسیمو آپارو" معاون مدیر کل پادمانها پس از توافقی چند ماهه به تهران سفر کردند تا با "محمد اسلامی" رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار کنند.
"حسین امیرعبداللهیان" وزیر امور خارجه ایران، این سفر را "مثبت" توصیف کرد و این تصور کلی را ایجاد نمود که بخشهایی از نظام سیاسی ایران خواستار حصول توافق هستهای هستند. او گفته بود که نشست هفته گذشته با "جوزپ بورل" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در اردن فرصتی برای "تکمیل گفتگوها" ایجاد کرد.
بازرسان سازمان ملل بدون هیچ اظهارنظری در مورد مذاکرات خود تهران را ترک کردند، اما با توجه به تلاشهای ناموفق برای دریافت توضیحات قابل قبول از سوی ایران در مورد وجود ذرات هستهای در تاسیسات مختلف، انتظار از نتیجه مذاکرات زیاد امیدوارکننده نبوده است.
گاردین در ادامه مدعی شد: ممکن است خوشبینی تهران صرفا موضع گیریای فرصتطلبانه باشد تا ببیند آیا اختلاف نظر میان کشورهای غربی در احتمال پیوستن مجدد به توافق هستهای در شرایطی که ایران را متهم به ارتکاب نقض حقوق بشر و تسلیح روسیه میکنند بالا خواهد گرفت یا خیر. صداهایی در دستگاه دیپلماسی ایران اشاره میکنند که "ابراهیم رئیسی" رئیس جمهور ایران به شکلی جدی نیاز به احیای توافق دارد و اگر این کار را انجام دهد با راندن ایران منزوی شده به آغوش مسکو مرتکب اشتباهی تاریخی خواهد شد.
فشارهای اقتصادی نیز بر ایران برای دستیابی به توافق افزایش یافته است. از زمان آغاز اعتراضات در ایران ارزش ریال آن کشور در برابر دلار نزدیک به ۲۰ درصد کاهش یافته است. "افشین خانی" معاون ارزی بانک مرکزی هفته گذشته مجبور به استعفا شد و درخواستهایی از رئیس جمهور ایران برای کنار گذاشتن "علی صالح ابادی" رئیس کل بانک مرکزی نیز مطرح شده اند.
او گزارشهای منتشر شده مبنی بر افزایش ۵ درصدی نرخ بهره به منظور تقویت ارز را رد کرده است. با این وجود، با توجه به آن که نرخ تورم ایران در تابستان امسال اندکی بیش از ۵۰ درصد بود و پیش بینی میشود قیمت خودروها در سه ماه آینده در آن کشور به میزان دو برابر افزایش یابد مقصر وضعیت فعلی ایجاد شده دولت ناکارآمد رئیسی است.
اروپا مصمم است امیدهای خود را برای نجات توافق هستهای از دست ندهد. بورل هفته گذشته گفته بود: "علیرغم این واقعیت که توافق هستهای در بن بست باقی مانده تشدید برنامه هستهای ایران نگرانکننده بوده و ما باید تا حد امکان به تعامل برای احیای این توافق ادامه دهیم. من هم چنان معتقدم که باید تحریمهای حقوق بشر و ارائه تسلیحات به روسیه را از برنامه هستهای که تشدید آن نگران کننده است، تفکیک نماییم".