bato-adv
کد خبر: ۵۹۲۳۹۰
رضا نصری، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با فرارو:

موازنه قوا در خاورمیانه بعد از نزدیکی چین به اعراب

موازنه قوا در خاورمیانه بعد از نزدیکی چین به اعراب
نبود یک چشم‌انداز مشخص در حوزه احیای برجام و لغو تحریم‌ها موجب شده دولت چین - که یک سیاست خارجی اقتصاد‌محور و تجارت‌محور دارد - انگیزه چندانی برای نزدیک‌تر شدن به ایران نداشته باشد. همین بی انگیزگی نیز دولت چین را مستعد کرده تا برای تحکیم روابط خود با کشور‌های عربی - برای خوش‌آمد آن‌ها - بعضاً مواضع ضد ایرانی اتخاذ کند
تاریخ انتشار: ۱۴:۲۸ - ۲۲ آذر ۱۴۰۱

فرارو- سفر اخیر رئیس‌جمهور چین به ریاض و امضای بیانیه‌های ضدایرانیِ عربستان و شورای همکاری خلیج فارس، موجی از واکنش‌ها را در میان ناظران سیاسی و افکار عمومی ایران به همراه داشته است.

به گزارش فرارو، بیانیه مشترک چین با کشور‌های عربی صادر شد و در آن تعهد ایران به نظارت‌های آژانس در برنامه هسته‌ای، عدم مداخله در امور منطقه و مهم‌تر از همه حل مساله اختلاف با امارات بر سر جزایر سه‌گانه مورد تاکید قرار گرفت. بعد از آن انتقادات زیادی نسبت به سیاست خارجی ایران در نگاه به پکن مطرح شد. در باب این‌که تهران تا چه اندازه در سیاست نگاه به شرق اشتباه عمل کرده است.

فراتر از نوع تعامل دولت ایران با چینی‌ها، اکنون مساله جدی‌تر این است که حضور چین در معادلات امنیت خاورمیانه، چه تاثیری بر موازنه قوا در این منطقه دارد؟ و اینکه آیا ایران می‌بایست با وضعیت جدید مناسبات چین با کشور‌های عربی مواجه شود؟

در راستای پرداختن به این مساله مهم فرارو دیدگاه رضا نصری، کارشناس مسائل بین‌الملل را جویا شده است.

نزدیکی چین به اعراب، نتیجه کم‌رنگ شدن نقش ایران در دیپلماسی جهانی

موزانه قوا در خاورمیانه بعد از نزدیکی چین به اعراب چگونه می‌تواند علیه ایران باشد؟ / ایران با خاورمیانه بعد از ورود چین به معادلات امنیتی منطقه چگونه تعامل کند؟نصری در ارتباط این که آیا می‌توان گفت چین رسماً وارد معادلات موازنه قوا در خاورمیانه شده، در گفتگو با فرارو گفت: «حقیقت این است که حضور ایران در صحنه دیپلماسی جهان کم‌رنگ شده و تا حدود قابل ملاحظه‌ای عاملیت و قدرت تاثیرگذاری خود را از دست داده است. به همین خاطر هم رقبای ایران مجال بیشتری پیدا کرده‌اند تا بر مناسبات بین‌المللی، مواضع سایر کشور‌ها و حتی مصوبات سازمان‌های بین‌المللی علیه ایران اثر بگذارند.

امروزه این وضعیت در تمام پرونده‌های بین‌المللی ایران مشهود است. ماجرای موضع‌گیری اخیر چین را نیز نمی‌شود خارج از این بستر ارزیابی کرد. وقتی ایران - بعضاً به دلیل تداوم تحریم‌ها، احتمال فزاینده ارجاع به شورای امنیت، شرایط غیرعادی روابط اقتصادی‌اش با جهان و شرایط بحران داخلی - قادر به حضور موثر و مقتدرانه در صحنه دیپلماسی نیست، طبیعی است رقبای منطقه‌ای از فرصت استفاده کنند تا بازیگر مهمی مانند چین را با مواضع خود همسو سازند. کما اینکه سایر کشور‌ها را هم تا حدود قابل ملاحظه‌ای در سایر موارد علیه ایران به اجماع رسانده‌اند.»

همراهی چین با غرب در نگاه امنیتی به ایران

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این پرسش که چین از نزدیکی به اعراب و پذیرش روایت سیاسی آن‌ها از نظم منطقه‌ای چه اهدافی را دنبال می‌کند، تاکید کرد: «در روابط بین‌الملل اصطلاحی هست که می‌گوید «پیروز کسی است که روایت‌اش غالب شده باشد!». حقیقیت این است که مدت‌هاست روایت ایران مغلوب شده و روایت رقبای آن در صحنه بین‌المللی تفوق پیدا کرده است. این وضعیت تاسف‌بار در متن بیانیه مشترک چین و اعضای شورای همکاری خلیج فارس به خوبی مشهود است.

در ایران، به درستی نسبت به موضع چین در مورد جزایر سه‌گانه حساسیت ایجاد شد، اما مهم‌تر از این موضع، موضعی است که چین در حوزه «امنیتی» در مورد ایران اتخاذ کرد. آنچه قابل اعتراض است این است که در این بیانیه، دولت چین عملاً تمام نکات روایت‌ساز (یا Talking pointsهای) جریان ایران‌ستیز را تکرار کرد.

به عبارت دیگر، دولت چین از موضع کشور‌های عرب و نئوکان‌های غرب در مورد «اقدامات بی‌ثبات‌کننده» ایران در منطقه، «اشاعه موشک بالستیک و پهپاد»، «تهدید برنامه هسته‌ای ایران برای امنیت و ثبات بین‌المللی» و حمایت ادعایی ایران از «گروه‌های تروریستی و سازمان‌های مسلح غیرقانونی» حمایت کرد و این نشان می‌دهد ایران مجدداً -علیرغم رشد قدرت نظامی- مورد امنیتی‌سازی یا (Securitization) قرار گرفته و تبعات آن دامن گیرش شده است. یعنی مجدداً دچار همان وضعیتی شده که در آن چین و روسیه با قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه کشور همراهی می‌کردند.»

وی افزود: «اینکه چین در عالی‌ترین سطح عربستان سعودی را «یک قدرت مهم در نظم چندقطبی جهان» خوانده و هم‌زمان ایران را یک عامل «بی‌ثبات‌کننده» در منطقه نامیده است یک هشدار جدی است که نیاز مبرم ایران به یک آسیب‌شناسی عمیق در حوزه سیاست خارجی را می‌رساند.

بی‌انگیزگی چین برای روابط با ایران در پی عدم احیای برجام

نصری در بخشی دیگر از گفته‌های خود در ارتباط با تاثیرات ورود چین به مسائل امنیتی و سیاسی خاورمیانه تاکید کرد: «اینکه چین با مولفه‌های روایت‌ساز جریان ایران‌ستیز همراه شده از «عوارض جانبی» یک آسیب عمیق‌تر و جدی‌تر است. در واقع، موضع اخیر چین را نباید بیانگر عزم این کشور در شروع تخاصم یا تقابل با ایران دانست. موضع‌گیری اخیر چین بیش از هر چیز از ضعف و انفعال کنونی ایران در حوزه قدرت نرم و توان اقناعی  و همچنین معطل ماندن پرونده‌های مهمی مانند مذاکرات هسته‌ای، حکایت دارد.

حقیقت این است که دو سال پیش چین با ایران یک قرارداد بلندمدت راهبردی به امضاء رساند (قرارداد مشهور به قرارداد ۲۵ ساله) و شرکت‌های چینی اشتیاق زیادی برای سرمایه‌گذاری در ایران و تحکیم روابط دوجانبه از خود نشان دادند. برخلاف تبلیغات برخی رسانه‌ها و تحلیل‌گر‌های جناحی، دستگاه دیپلماسی وقت ایران نیز مشتاق به تحکیم این روابط بود. اما عدم احیای به موقع برجام و تداوم تحریم‌ها عملاً اجرای این قراداد را با مشکل روبرو کرد.

امروز نیز، نبود یک چشم‌انداز مشخص در حوزه احیای برجام و لغو تحریم‌ها موجب شده دولت چین - که یک سیاست خارجی اقتصاد‌محور و تجارت‌محور دارد - انگیزه چندانی برای نزدیک‌تر شدن به ایران نداشته باشد. همین بی انگیزگی نیز دولت چین را مستعد کرده تا برای تحکیم روابط خود با کشور‌های عربی - برای خوش‌آمد آن‌ها - بعضاً مواضع ضد ایرانی اتخاذ کند.»

عادی‌سازی روابط با جهان، شعار نیست

این کارشناس مسائل بین‌الملل، در ارتباط با این‌که ایران می‌بایست چه رویکردی را در قبال مناسبات پکن با کشور‌های عربی در پیش بگیرد، اظهار داشت: «معتقدم رابطه ایران و چین یک رابطه بسیار مهم و مفید برای ایران است. در نتیجه، امروز دولت ایران باید به طمانینه و پرهیز از واکنش تند و افراطی با دولت چین برخورد کند. مهم‌تر از آن اینکه ایران باید بستر بین‌المللی لازم برای تحکیم روابط خود با چین را مهیا کند. یعنی ایران باید ابتدا به خنثی‌سازی اجماع کنونی علیه خود بپردازد؛ هجمه‌های جریان ایران‌ستیز در «امنیتی‌سازی» کشور را خنثی کند؛ و نسبت به عادی‌سازی روابط اقتصادی و تجاری خود با جهان به جد مبادرت ورزد.

در عمل، یعنی زبان و منطق دیپلماسی را در کشور احیا کند، در احیای برجام تلاش کند، نسبت به رفع تحریم‌ها به صورت جدی اقدام کند و روابط اقتصادی و تجاری خود را با جهان «عادی» نماید! در واقع، لازم است در ایران درک شود «عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با جهان» یک شعار نیست و تحقق آن فقط یک «فایده اقتصادی» قابل اغماض در پی ندارد!

لازم است درک کنیم عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با جهان یک فایده راهبردی مهم نیز دارد و آن اینکه به قدرت‌هایی مانند روسیه و چین این پیام را می‌رساند که ایران همواره گزینه‌های دیگری نیز دارد و امنیت و اقتصاد آن محتاج حمایت مطلق آن‌ها، خرید مخفیانه نفت و اِعمال حق وتوی آن‌ها در صحن شورای امنیت نیست!»

bato-adv
ناشناس
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
۱۲:۴۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۵
مطابق نظریهء حاکم بر وزارت امور خارجه انزوای سیاسی و اقتصادی عین اقتدار است...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۲۸ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۴
آمریکا دیگه نیازی به نفت خلیج فارس نداره فشار به ایران خیلی راحت تر میشه
راستین
Iran (Islamic Republic of)
۰۲:۵۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۴
ایران عزیزم
سیما
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۴۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۳
شاید این تحلیل درست باشد ولی ایران به سمت غرب رفت اما غرب مارا پس زد ما مجبور شدیم بریم سمت روسیه و چین
خروس بی محل
Iran (Islamic Republic of)
۰۷:۵۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۳
اگر تاریخ معاصر را بدانید حق با امارات است.
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۱۶
ناشناس
Japan
۱۴:۴۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
گوش شنوا در ایران نیست استاد.............
حسن
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۵۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
اینها رو به کی میگی.وقتی امثال نقدعلی میشه عضو کمسیون امنیت خارجی کشور تو خود مفصل بخوان از این مجمل
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۵۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
برای اقای نصر هم یک کلاس دشمن شناسی بزارید تا ایشان بفهمند ما برروی مواضع خود هستیم تا نابودی کامل کشور ایستاده ایم
سامان
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۰۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
نمیدانم سیاست مداران ما نمیدانن یا خود را به نفهمی زدن ، یا از وضعیت حال ایران چه منفعتی میبرن ، حتی یک بچه دبیرستانی هم مییدونه که ایران باید از در تعامل با جهان وارد بشه وگر نه روز به روز به فروپاشی سیاسی و اقتصادی و اجتماعی نزدیکتر میشه
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۰:۱۲ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۳
تعاملی که سبب ذلت ملت انقلابی ایران شود، هیچ ارزشی ندارد. مردم ایران اول عزت و سربلندی را میخواهند هر چند با شکم گرسنه.
امیر
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۲۳ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
ما مثل قورباغه ای که در حال پختن هست کاملا سر شده ایم و توان خروج از این حالت را نداریم . آقایان هم تمام حواسشون به چهار تا موی بیرون از روسری دخترانمون هست ... ای داد بیداد
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
حالا دیگه حضرات جرات نمی کنن به عربستان بگن بالا چشمت ابروست چون منافع چین به خطر میفته و ناراحت میشه! عجب کلکی عربستان برا خنثی کردن ایران زده
ناشناس
Canada
۱۹:۲۸ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
وزیر صمت هرگونه از گل کمتر گفتن به خودرو سازان چینی را بشدت تکذیب کرده و شورای امنی کشور اعلام کرده که چین خیلی هم گگوری هست و رئیس جمهور ایران در دیدار با یکی از معاونان! نخست وزیر! چین از چین گله کرده. خوب بنده خداها حق دارند. وقتی سیاست خارجی کشور را طوری اداره کنی که تنها وارد کننده نفت تخفیف دار ایران فقط و فقط چین هست دارند حساب میکنند اگر معاون نخست وزیر چین را تحویل نگیرند میره به بزرگترش چغلی میکنه و اگر واردات نفت ایران از سوی چین نصف بشه انوقت حقوق و مزایای مدافعان را از کجا بدهند!
ناشناس
Canada
۱۹:۴۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
چند سال پیش یک خودرو صفر النترا خریدم که انزمان دلار ۴ هزار تومن بود قیمتش ۳۰ هزار دلار بود. ولی الان که دلار رسیده به ۳۸ هزار تومن و ان خودرو شش سال کار کرده و در بازار دنیا ۷ هزار دلاره میتوانم النترا کارکرده خود را ۵۰ هزار دلار بقروشم. قیمت مسکن هم همینه. الان تورنتو و وانکور گرانترین بازارهای مسکن دنیاست. ولی الان شما یک اپارتمان ۱۰۰ متری در شمال تهران داشته باشید قیمتش از یک اپارتمان صد متری در یک برج مدرن در کانادا کمتر نیست. ماشالله انقدر جذب صد در صدی هم داریم همه دارند میفروشند و به کانادا و امریکا و اروپا و.... میبرند. انوقت انتظار دارید قیمت دلار تثبیت باقی بمونه؟ هر زمان در این مدیریت سیتست خارجی و اقتصاد اب سر بالا رفت قیمت دلار هم تثبیت میمونه.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۵۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
موازنه قوا یا خیانت دوست کمونیستتون به شما؟
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۲:۱۵ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۳
مگه نگفتین چین با قرارداد 400 میلیاردی در حال چپاول ایرانه؟ این تغییر موضع 180 درجه ای چه معنی داره؟
bato-adv
bato-adv
bato-adv
bato-adv
پرطرفدارترین عناوین