مديرعامل شركت بازرگاني دولتي ايران پیشبینی کرد که قيمت گندم پس از هدفمند كردن يارانهها 240 تا 300 تومان خواهد بود و وضعيت نان بهبود خواهد یافت؛ اگر چه ممكن است در يك چارچوب عقلايي قيمت آن افزايش یابد، اما با توافقات صورتگرفته بيشتر از يك حدي نخواهد بود.
به گفته علیخانی، در سناريوي تلفيقي انتخاب شده هم از كشاورزان حمايت میشود هم از مصرفكننده نهايي تا قدرت خريد خود را از دست ندهند.
جزئیات قیمت نان پس از هدفمندی یارانهها
مديرعامل شركت بازرگاني دولتي ايران با این پیشبینی که قيمت گندم پس از هدفمند كردن يارانهها 240 تا 300 تومان خواهد بود، به همه مردم اين بشارت را میدهد كه وضعيت نان بهبود پيدا ميكند. اگر چه ممكن است در يك چارچوب عقلايي قيمت آن افزايش پيدا كند، اما با توافقات صورتگرفته بيشتر از يك حدي نخواهد بود.
حمید علیخانی درباره وضعیت قیمت نان پس از هدفمندی یارانه و سناریوهای قابل پیشبینی برای قیمت جهانی و داخلی آن سخن گفته است. هدفمند كردن يارانهها از روز سهشنبه گذشته وارد فاز جديدي شد و با واريز يارانههاي نقدي به حساب سرپرستان خانوار گام اجرايي و عملياتي اين طرح آغاز شده است. در اين برهه جو رواني حاكم بر جامعه تا حدي مصرفكنندگان نهايي را نگران كرده است.
يكي از مهم ترين بخشهاي هدفمندي يارانهها، يارانه آرد و نان است كه بيش از دو سال است اين طرح به صورت جدي در شركت بازرگاني دولتي ايران مورد مطالعه قرار گرفته است. به طوري كه در سناريوي تلفيقي انتخاب شده هم از توليدكننده گندم يعني كشاورز حمايت لازم صورت ميگيرد و هم از مصرفكننده نهايي با باز توزيع يارانهها حمايت ميشود تا قدرت خريد خود را از دست ندهد. بر روي كاغذ همه چيز منطقي به نظر ميرسد، اما به نظر كارشناسان اين حوزه چگونگي اجراي اين طرح از اهميت بالايي برخوردار است.
محمد علی ضیغمی دیگر معاون وزیر بازرگانی نیز می گوید، در سازمان حمايت مصرفكنندگان و توليدكنندگان و سازمانهاي بازرگاني به صورت جدي، مستمر و روزانه، وضعيت بازار را كنترل ميكنيم. اما برخي از كالاها چون تابع شرايط روز هستند، ممكن است نوسان قيمت داشته باشند و به همين دليل، ما در اينگونه كالاها، شرايط تثبيتي به عنوان اينكه هيچ تغيير قيمتي نداشته باشيم را انتظار نداريم، اما انتظار داريم كه هر تغييري، منطقي باشد.
متن گفتوگوی «فارس» با مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی به شرح زیر است:
آخرين وضعيت خريد گندم به چه ترتيبي است؟
در حال حاضر در مراحل پاياني خريد تضميني گندم هستيم.
چه ميزان خريد شده است؟
تا الان يازده ميليون و 180 هزار تن خريداري شده است.
چه مقدار توسط بخش خصوصي و چه مقدار توسط دولت خريداري شده است؟
تقريبا يك ميليون تن توسط بخش خصوصي و مابقي توسط دولت خريداري شده است.
چه ميزان براي خريد تضميني پرداخت شده است؟
تاكنون 3 هزار و 750 ميليارد تومان پرداخت شده است.
كسري نداشتيد؟
نه خير
آيا تسهيلات هم دريافت كرديد؟
3 هزار و 150 ميليارد تومان از بودجه كشور و مابقي يعني 600 ميليارد تومان را از تسهيلات بانكي استفاده كردهايم.
در صورت اجراي هدفمندشدن يارانهها اين مبلغ به خزانه بر ميگردد؟
بله، بخشي از اين مبالغ به خزانه عمومي برميگردد.
چند درصد از اين مبلغ به خزانه بر ميگردد؟
ما زمان لازم داريم. من واقعا نميدانم طرح هدفمندكردن يارانهها چه زماني شروع ميشود. تاكنون 7 ماه مصرف كشور انجام شده است؛ يعني بايد هفت دوازدهم را رها كنيد. پنجم دوازدهم مانده است و پس از اجراي طرح هدفمند كردن يارانهها ما به ازاي يارانه مبالغي به صندوق بر ميگردد تا با باز توزيع به دست مصرف كننده نهايي برسد.
به توليدكنندگان گندم ميدهيد يا آرد؟
ما گندم فروشيم، آرد نداريم. يعني خباز گندم را ميخرد تبديل به آرد ميكند و استفاده ميكند در صورتي كه الان اين پروسه در انحصار دولت است.
هزينه آرد شدن را توليدكننده ميپردازد؟
در واقع الان خباز آرد كامل را از ما ميخرد و شايد يك كيسه آرد براي ما 18 هزار تومان تمام ميشود، ولي خباز فقط 300 تومان پرداخت ميكند. ما به دليل اينكه شايد نتوانيم گندم را با قيمتهاي جهاني عرضه كنيم اسمش را قيمت ملي گذاشتهايم. چون قيمتهاي جهاني هر روز نوسان دارند. بنابراين قيمت ملي ميانگين قيمت جهاني است. اگر بخواهيم با بورس كانزاس يا شيكاگو عرضه كنيم، امكان ندارد؛ چون در 6 ماهه گذشته قيمت جهاني گندم در هر تن بين 160 دلار تا 300 دلار در نوسان بوده است.
در بين توليدكنندگان شايعاتي مطرح شده است كه در زمان اجراي طرح هدفمندكردن يارانهها گندم به قيمت هر كيلوگرم 250 تومان عرضه ميشود، تاييد ميكنيد؟
همه اينها حدس و گمان است. ما وقتي در خصوص قيمتها صحبت ميكنيم قيمتهاي پيشنهادي بين 240 تا 300 تومان است. دوستان براساس حدسيات ميگويند 250 تومان. ميتوانند بگويند. اما اگر من به شما بگويم هم نبايد قبول كنيد. به دليل اينكه اين قيمت قابل پذيرش نيست، ولي حدودش همان است كه گفتم. حتي به دوستان هم گفتهايم خودشان را براي اين حدود قيمتي مهيا كنند.
مطمئن باشيد پايش كامل صورت گرفته است تا مصرفكننده نهايي آسيبي نبيند. صنف و صنعت ما در بخشهاي شيرينيپز، ماكاروني و نشاسته در حال حاضر گندم را به قيمت بالا ميخرند و در حال حاضر فرآوردههاي آردي با قيمت بالاتر از قيمت جهاني توليد ميشوند. ما شرايطي را ايجاد كردهايم تا يارانه كشاورز در جاي خودش باقي بماند.
شايد من دلم ميخواهد گندم را كيلويي هزار تومان بخرم اين نبايد به مصرف كننده و توزيع كننده منتقل شود. تمام روح اين سناريو اين است كه حمايت از كشاورز در جاي خودش بماند. مطمئن باشيد در خصوص فرآوردههاي گندم حتما ما با كاهش قيمتها مواجه خواهيم شد.
آيا نوسانات قيمتهاي جهاني بر قيمت ملي تاثير ميگذارد؟
به نظر من با تعرفهها يا موضوعات ديگر ميتوان قيمتها را بالانس كرد.
پس قيمت ملي در يك بازه زماني ثابت ميماند؟
نميشود كاري كرد.
اين بازه زماني يكساله است؟
احتمالا؛ در كميته قيمتگذاري وزارت بازرگاني، وزارت جهاد كشاورزي و معاونت برنامهريزي كار قيمتگذاري را انجام ميدهند. پيشبيني قيمت در كشاورزي كار بسيار مشكلي است. در دو سال گذشته قيمت گندم از 140 دلار تا 440دلار در هر تن نوسان داشته است.
اين اعجاب برانگيز است كه 300 دلار اختلاف وجود داشته است. اما مساله اينجا است كه زماني كه 140 دلار يا 440 دلار بوده است مدت زمان كوتاهي حدود 2 ماه بوده است و قيمتها معمولا بين 200 تا 250 دلار چرخيده است. قطعا و يقينا بايد ثبات لازم وجود داشته باشد تا لطمات جبرانناپذيري به توليدكنندگان وارد نشود.
پس ثبات قيمت داريم و ليست قيمت هم براي همه نانها در ابتداي هر سال اعلام ميشود؟
قطعا همينطور است. دولت و مجلس اين همه براي خودش مساله درست نميكنند كه وضع بدتر شود. حتما وضع بهبود پيدا خواهد كرد. يعني جهت حركت به سمت بهبود است مگر اينكه جاهايي قابل پيشبيني نباشد كه اين موضوع هم با نظارتهاي مستمر حل ميشود.
البته تجربه خيلي خوبي در هدفمندكردن يارانه آرد نانهاي حجيم و نيمه حجيم داشتهايم و در حال حاضر شاهد ارتقاي كيفيت نانهاي حجيم هستيم.
يك سال و نيم است كه كشور بحث آزاد پزي را تجربه كرده است در اين مدت 10 هزار واحد آزادپزي ايجاد شده است؛ يعني مردم كيفيت را بر قيمت ترجيح دادهاند. ببينيد ما نميتوانيم به نانوا بگوييم كه فلان كار را بكند چون ميگويد شما فقط به آرد يارانه ميدهيد به كارگر من كه يارانه نميدهيد به ملك من كه يارانه نميدهيد. جمع همين موضوعات بود كه باعث شد به سناريوهايي ديگري بپردازيم. به همه مردم اين بشارت را ميدهيم كه وضعيت نان بهبود پيدا ميكند. ممكن است در يك چارچوب عقلايي قيمت آن افزايش يابد، اما با توافقات صورت گرفته بيشتر از يك حدي نخواهد بود.
ما ميدانيم كه قيمت واقعي نان اين چيزي نيست كه الان ميپردازيم و يك جايي ما به ازاي پول ما پرداخت ميشود اين همان يارانه است كه از مزرعه تا نانوايي پرداخت شده است. كه ما اين پول را در سرانه به مصرفكننده ميدهيم تا خودش مصرف كند. يعني مصرف كننده چيزي از دست نميدهد كه بخواهد نگران باشد.