کره شمالی گرفتار میان قحطی و کرونا

فرارو- آنکیت پاندا کارشناس ارشد در بنیاد کارنگی است. کتابی از او تحت عنوان «کیم جونگ اون و بمب: بقا و بازدارندگی در کره شمالی» (انتشارات دانشگاه آکسفورد، سال ۲۰۲۰ میلادی) چاپ شده است. او کارشناس مسائل آسیا و اقیانوسیه محسوب می‌شود و علائق پژوهشی‌اش در حوزه استراتژی هسته ای، کنترل تسلیحات، دفاع موشکی، عدم اشاعه تسلیحات کشتار جمعی، عدم اشاعه، فناوری‌های نوظهور و بازدارندگی گسترده ایالات متحده است. پاندا سال‌ها برای سازمان متحد در نیویورک و ژنو در مورد مسائل مرتبط با منع اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی و خلع تسلیحات به عنوان مشاور کار کرده است. او هم چنین در مورد موضوعات امنیتی مرتبط با کره جنوبی و ژاپن در برابر اعضای کمیسیون بازنگری اقتصادی و امنیتی ایالات متحده و چین در کنگره شهادت داده است.

به گزارش فرارو به نقل از فارین پالسی، در ژانویه ۲۰۲۰ میلادی کره شمالی با نگرانی به ظهور اپیدمی جدید کرونا در چین نگاه می‌کرد. «رودونگ سینمون» روزنامه رسمی حزب کارگر حاکم اعلام کرد که جلوگیری از انتشار این ویروس در خارج از مرز‌های چین موضوعی مرتبط با «بقای ملی» بوده است.

به مدت ۲۸ ماه پس از آن کره شمالی به طور غیرقابل قبولی هیچ مورد ابتلا به کووید-۱۹ را گزارش نکرد. این در حالی بود که شیوع ویروس کرونا در سایر نقاط جهان در جریان بود. مانند حزب کمونیست چین در همسایگی کره شمالی حزب کارگران کره نیز تصمیم گرفت استراتژی «کووید صفر» را براساس بستن مرز‌های کشور دنبال کند. بر خلاف چین، اما کره شمالی مدعی شد هیچ مورد ابتلایی را مشاهده نکرده است.

ادعای صفر بودن موارد ابتلا در کره شمالی هفته گذشته به پایان رسید، زیرا آن کشور اولین مورد مشاهده ابتلا به سویه اومیکرون و زیر سویه BA. ۲ را در داخل مرز‌های خود گزارش کرد. هیچ کس نمی‌داند که آیا فردی در کره شمالی واکسینه شده است یا خیر. هم چنین، بعید به نظر می‌رسد که مصونیت طبیعی نسبت به سویه‌های پیشین ویروس کرونا در کره شمالی ایجاد شده باشد.

ظرف مدت چند روز رسانه‌های دولتی کره شمالی اذعان کردند که بیش از ۱ میلیون مورد «تب» (تعبیری به کار برده شده در کره شمالی برای اشاره به مشکوک بودن ابتلای فرد به کووید-۱۹) با توجه به کمبود ظرفیت آزمایش تشخیصی در سراسر آن کشور مشاهده شده است.

به طور رسمی ۵۰ مورد مرگ به دلیل «تب» در کره شمالی گزارش شده بود. پیونگ یانگ پایتخت کره شمالی که شاهد رژه نظامی بزرگ در روز‌های پایانی ماه آوریل بود کانون شیوع کرونا در آن کشور محسوب می‌شود. کیم جونگ اون رهبر کره شمالی اخیرا با ماسک بر روی چهره در رسانه دولتی آن کشور ظاهر شد.

برای کیم که چند ماه پیش پایان یک دهه در قدرت بودن را جشن گرفت ورود اومیکرون و زیرمجموعه‌های آن به کره شمالی یک تهدید جدی محسوب می‌شود. با این وجود، کووید-۱۹ در حال حاضر تنها چالش پیش روی کره شمالی نیست. آن کشور ممکن است بار دیگر در آستانه قحطی قرار گیرد.

در روز سال نوی امسال کیم سخنانی را ایراد کرد که بر تسلیحات و موشک‌های هسته‌ای تاکید نداشت بلکه به تولیدات کشاورزی اشاره می‌کرد. کره شمالی با کمبود مواد غذایی بیگانه نیست، اما ترکیبی از ناامنی غذایی گسترده و یک ویروس کشنده تنفسی چالشی تازه و ترسناک برای آن کشور خواهد بود.

در حالی که وضعیت سیال است به نظر می‌رسد این مجموعه از چالش‌های موازی معضلی اساسی برای رژیم کره شمالی در نحوه مدیریت شیوع ویروس ایجاد می‌کند. چند روز پیش از گزارش رسانه‌های دولتی کره شمالی مبنی بر ورود تایید شده اومیکرون به آن کشور پیونگ یانگ وارد قرنطینه شد که قویا نشان می‌داد احتمالا شیوع کووید -۱۹ از مدت‌ها قبل در جریان بوده است.

پس از تایید وجود کووید -۱۹ در کره شمالی دفتر سیاسی حزب کارگران برای بحث در مورد «وضعیت بحران پیشگیری از بیماری همه گیر» جلسه‌ای را تشکیل داد.

به گزارش رسانه دولتی کره شمالی کیم از همه شهر‌ها و شهرستان‌های کل کشور خواسته تا پس از بسته شدن هر واحد کاری، واحد تولیدی و واحد مسکونی هرگونه خلاء برای انتشار ویروس مخرب را مسدود کنند. این فرمان به منزله فراخوانی برای یک قرنطینه در سطح ملی است. سیستم از بالا به پایین کره شمالی باید بتواند این کار را به سرعت انجام دهد. با این وجود، تمام شواهد حاکی از آن است که این کشور هنوز به قرنطینه کامل نرسیده است حتی اگر پیونگ یانگ و سایر شهر‌ها قرنطینه را اعمال کرده باشند.

روزنامه نگاران کره جنوبی که در سراسر مرز فعالیت‌های کره شمالی را رصد می‌کنند هم چنان نشانه‌هایی از فعالیت‌های کشاورزی عادی در مزارع جنوب کره شمالی را مشاهده می‌کنند که نشان می‌دهد ممکن است در نحوه اجرای قرنطینه در مناطق مختلف آن کشور شکاف روستایی - شهری وجود داشته باشد.

به نظر می‌رسد توضیح این واقعیت اجتناب ناپذیر معنای یک قرنطینه جدی است: قحطی فاجعه بار. این در حالی است که اتفاقا ماه مه شروع فصل کاشت برنج در کره شمالی است که تا اکتبر ادامه دارد. این پنجره پنج ماهه ممکن است در عمل یک پنجره دو ماهه باشد، زیرا ماه‌های مه و ژوئن معمولا برای به حداکثر رساندن تولید برنج مطلوب هستند. تولید برنج، به عنوان غذای اصلی ملی به منظور جلوگیری از کمبود عظیم مواد غذایی ضروری به نظر می‌رسد.

کره شمالی پیش از این شاهد کاهش ذخایر مواد غذایی خود در میان برداشت نامطلوب در طول ۲۸ ماه انزوای خودخواسته بوده است. سراسری شدن قرنطینه ملی ممکن است جان انسان‌ها را از تبی که سراسر کشور فراگرفته نجات دهد با این وجود می‌تواند به قیمت جان افرادی باشد که بعدا به دلیل گرسنگی و سوء تغذیه فوت خواهند کرد.

اگر بدترین اتفاق رخ دهد و مهار اومیکرون و زیر سویه BA. ۲ ناممکن باشد مشخص نیست که رهبری کره شمالی چه اقداماتی ممکن است انجام دهد. رودونگ سینمون در یک فراخوان عمومی غیرمعمول برای استفاده از تجارب چین گزارش داد که کیم به مقام‌های کره شمالی گفته است که «سیاست‌ها، دستاورد‌ها و تجربیات» چین را در میان تجربیات سایر کشور‌ها مطالعه کنند.

این در حالی است که رژیم کره شمالی پیش‌تر چندان تمایلی به استفاده از تجارب دیگر کشور‌ها از خود نشان نداده و آن را مصداق نفوذ و تاثیرپذیری خارجی و امری مذموم قلمداد می‌کرد. دستور اخیر کیم می‌تواند نشان دهنده تمایل او به حمایت از یک قرنطینه در سطح ملی به منظور مهار شیوع کرونا باشد حتی اگر این موضوع به طور قابل توجهی احتمال گرسنگی دسته جمعی را افزایش دهد.

هیچ راه حل سریع و آسانی برای معضلات داخلی کره شمالی وجود ندارد. پیونگ یانگ از زمان بستن مرز‌های خود در اوایل سال ۲۰۲۰ میلادی عمیقا علاقه‌ای به دریافت کمک از خارج نداشته است. حکومت کره شمالی مکررا واکسن‌های تخصیص یافته توسط کوواکس برای شهروندان کره شمالی را رد کرده تا جایی که آن کنسرسیوم بین المللی در اواخر آوریل اعلام کرد واکسن‌های اختصاص داده شده برای کره شمالی را در نقاط دیگری از جهان مورد استفاده قرار خواهد داد.

در طول ۲۸ ماه قرنطینه پیش از ظهور سویه اومیکرون، کره شمالی هم چنین از دیپلماسی با ایالات متحده یا کره جنوبی اجتناب ورزیده بود. این رویکرد به پیش از دوره شیوع کرونا مربوط می‌شود. در طول شیوع کرونا انزوای پیونگ یانگ احتمالا با این احساس تشدید شد که پذیرش کمک‌های خارجی ناقل‌های جدیدی را برای معرفی ویروس به کره شمالی ایجاد می‌کند. با توجه به این که کره شمالی در حال حاضر به طور کامل در بحران شیوع کووید -۱۹ قرار دارد احتمال پذیرش کمک‌های خارجی توسط کیم بیش‌تر است.

علیرغم شعار‌های کره شمالی مبنی بر تاکید روی «اتکای به خود» آن کشور به طور مکرر پیشنهاد‌های مرتبط با کمک خارجی از جمله از سوی کره جنوبی و ایالات متحده را در دوره‌های دشوار اقتصادی پیشین پذیرفته است. در واقع، بخشی از دلایلی احتمالی‌عدم پذیرش واکسن‌های آسترازنکا تخصیص یافته توسط کوواکس از سوی حکومت کره شمالی احتمالا ترجیح دادن واکسن‌های mRNA ساخت ایالات متحده بوده است.

«یون سوک یول» رئیس جمهور تازه کره جنوبی گفته است که تمایل دارد در صورت لزوم به کره شمالی کمک ویژه به منظور مقابله با ویروس کرونا ارائه دهد. هم چنین، دولت بایدن از کره شمالی خواسته است تا مرز‌های خود را برای تسهیل کارزار واکسیناسیون باز کند. در حالی که حکومت کره شمالی زمانی دلایلی برای رد این پیشنهادات داشت و احساس می‌کرد انگیزه‌های پنهانی پشت این پیشنهادات وجود دارند ممکن است با بدتر شدن بحران کرونا در آن کشور در شرایط فعلی نظر خود را تغییر دهد.

اگر پیونگ یانگ تمایل خود را به پذیرش کمک نشان دهد واشنگتن و سئول باید آماده باشند بدون قید و شرط به کره شمالی یاری برسانند. در اواخر ماه جاری، زمانی که یون با همتای آمریکایی خود جو بایدن ملاقات خواهد کرد فرصتی ایجاد خواهد شد که به طور یکجانبه تمایل خود را برای کمک بدون قید و شرط به کره شمالی ابراز کند.

حتی در شرایطی که جهان هفتمین آزمایش هسته‌ای کره شمالی و ادامه آزمایش موشکی آن کشور را پیش بینی می‌کند واشنگتن و سئول باید اقداماتی را برای تعامل با پیونگ یانگ در زمینه کمک‌های مرتبط به کرونا انجام دهند. خیلی ساده بگویم: اگر کره شمالی هفتمین وسیله اتمی خود را در ساعت ۹ صبح در یک روز معین آزمایش کند و در ساعت ۹:۳۰ صبح درخواست کمک مرتبط با کرونا را مطرح نماید نباید در ارسال پاسخ مثبت تردید داشت حتی اگر آزمایش هسته‌ای اقدامی مذموم شناخته شود و محکوم کردن آن از سوی امریکا و سایر کشور‌ها ضروری به نظر برسد.

اولین اصلی هدایت کننده واشنگتن و سئول در نزدیک شدن به پیونگ یانگ باید اطمینان حاصل کردن از این موضوع باشد که رنج شهروندان بیگناه کره شمالی مواجه با ویروس کرونا به حداقل خواهد رسید. تلاش برای رسیدن به این هدف در صورت موفقیت می‌تواند خطوط ارتباطی را احیا کرده اعتماد میان طرفین را تقویت کند و شرایطی را فراهم سازد که امکان بازگشت به مذاکرات میسر شود حتی اگر هیچ گونه ارتباط صریحی بین مسائل هسته‌ای و موشکی با شیوع کرونا وجود نداشته باشد.